អង្គការសុខភាពពិភពលោក៖ ប្រទេសទាំងអស់ត្រូវវិនិយោគលើសុខភាពផ្លូវចិត្ត ជាពិសេសសេវាសហគមន៍
ភ្នំពេញ៖ នាឱកាសនៃទិវាសុខភាពផ្លូវចិត្តពិភពលោកឆ្នាំ២០២៣ អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានអំពាវនាវឱ្យប្រទេសទាំងអស់ត្រូវវិនិយោគលើសុខភាពផ្លូវចិត្ត ជាពិសេសសេវាសហគមន៍ ព្រោះសុខភាពល្អនឹងមិនអាចមានទេ បើសិនជាគ្មានសុខភាពផ្លូវចិត្ត។
នេះជាការអំពាវនាវរបស់លោក តេដ្រូស អាដាណម ហ្គេប្រេយ៉េស៊ូស(Tedros Adhanom Ghebreyesus) អគ្គនាយកអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) នាឱកាសប្រារព្វទិវាសុខភាពផ្លូវចិត្តពិភពលោកឆ្នាំ២០២៣ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រោមប្រធានបទ «សុខភាពផ្លូវចិត្ត គឺជាសិទ្ធិមនុស្សជាសកល» ។
លោកបានថ្លែងថា មនុស្សមួយនាក់ ក្នុងចំណោមប្រាំបីនាក់ រស់នៅជាមួយស្ថានភាពសុខភាពផ្លូវចិត្ត ប៉ុន្តែនៅជុំវិញពិភពលោក មនុស្សជាច្រើនមិនអាចទទួលបានការថែទាំសុខភាពផ្លូវចិត្តប្រកបដោយគុណភាពនោះទេ ដោយសារពួកគេមានឧបសគ្គច្រើនដូចជា៖ កង្វះសេវាថែទាំ ភាពក្រីក្រ អំពើហិង្សា ការម៉ាក់ងាយ និងការរើសអើងជាដើម។
លោកបន្តថា មនុស្សមួយចំនួនដែលមានស្ថានភាពសុខភាពផ្លូវចិត្ត ជាពិសេសប្រជាជនដែលខ្វះខាត ឬជនងាយរងគ្រោះ អាចប្រឈមមុខនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស រួមទាំងការបង្ខិតបង្ខំ ការរំលោភបំពាន ឬការមិនយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការថែទាំផងដែរ។
លោក តេដ្រូស អាដាណម ថ្លែងថា ៖ «ក្នុងទិវាសុខភាពពិភពលោក អង្គការសុខភាពពិភពលោក អំពាវនាវឱ្យសុខភាពផ្លូវចិត្តត្រូវបានគេគោរពជាសិទ្ធិមនុស្ស។ យើងអំពាវនាវឱ្យប្រទេសទាំងអស់វិនិយោគលើសុខភាពផ្លូវចិត្ត ជាពិសេសសេវាសហគមន៍ ព្រោះសុខភាពល្អគ្មានទេ បើគ្មានសុខភាពផ្លូវចិត្ត»។
ដោយឡែក អ្នកនាង យឹម សុធារី នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលស្នេហា (Sneha Center) បានប្រាប់ឱ្យដឹងដែរថា ដោយសារតែមានវិបត្តិកូវីដ១៩ នៅកម្ពុជាអ្នកដែលមានវិបត្តិផ្លូវចិត្តមានការកើនឡើងជាងមុន ក៏ប៉ុន្តែវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ វាក៏ជាឱកាសមួយដែលធ្វើឱ្យមានទាំងយុវជន និងស្ថាប័នជាច្រើន បានយកចិត្តទុកដាក់ និងមានការជជែកពីរឿងសុខភាពផ្លូវចិត្តនេះច្រើន។
អ្នកនាងបន្តថា ខណៈដែលមានមនុស្សមានការជជែកពីរឿងសុខភាពផ្លូវចិត្តច្រើន ប៉ុន្តែប្រជាជនកម្ពុជា តែងតែយល់ច្រឡំថាសុខភាពផ្លូវចិត្ត គឺជាជំងឺផ្លូវចិត្ត តាមពិតសុខភាពផ្លូវចិត្ត វាជាចំណែកមួយនៃសុខភាព ទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត ចំណែកជំងឺផ្លូវចិត្ត វាជាជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត និងជំងឺថប់បារម្ភជាដើម។ ទោះបីមានការជជែកគ្នាច្រើនអំពីសុខភាពផ្លូវចិត្ត ប៉ុន្តែបើនិយាយពីការទទួលសេវា ប្រឹក្សាសុខភាពផ្លូវចិត្ត គឺនៅមានការកំណត់នូវឡើយទេ។
អ្នកនាង យឹម សុធារី ប្រាប់ថា ៖ «ក្នុងឱកាសទិវាសុខភាពផ្លូវចិត្តពិភពលោកនេះ ខ្ញុំសូមផ្ដាំទៅប្រជាពលរដ្ឋទូទៅថា សុំចាត់ទុកសុខភាពផ្លូវចិត្តហ្នឹង ជាចំណែកមួយនៃសុខភាព ដូច្នេះនៅពេលដែលយើងមិនចាត់ទុកជាអាទិភាពទេ នោះបានន័យថាយើងអនុញ្ញាតឱ្យខ្លួនយើង បំពេញកិច្ចការប្រចាំថ្ងៃទាំងមិនល្អ»។
ក្រៅពីនេះ អ្នកនាងក៏បានអំពាវនាវដល់ប្រជាជនទូទៅកុំព្យាយាមវិនិច្ឆ័យនរណាម្នាក់ថាមានជំងឺផ្លូវចិត្ត ដោយប្រើមាត់ និងភ្នែកទទេនោះ តែត្រូវវិនិច្ឆ័យតាមរយៈគ្លីនិក ដោយមានកម្រសំណួរមួយចំនួនជាដើម។
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការយូនីសេហ្វ និងមូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជនបាន អំពាវនាវឱ្យមានសកម្មភាពរួមគ្នាដើម្បីវិនិយោគបន្ថែមទៀតលើសុខភាពផ្លូវចិត្ត និងសុខុមាលភាពរបស់កុមារ ក្មេងជំទង់ និងយុវជននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បន្តថា ក្មេងជំទង់ម្នាក់ក្នុងចំណោមប្រាំពីរនាក់ ដែលមានអាយុពី ១០ ទៅ១៩ឆ្នាំ ទទួលរងវិបត្តិផ្លូវចិត្ត។ នៅទូទាំងសកលលោក អត្តឃាតគឺជាមូលហេតុនាំមុខគេទីបួននៃការស្លាប់ក្នុងចំណោមមនុស្សវ័យក្មេងដែលមានអាយុពី ១៥-១៩ ឆ្នាំ។
ប្រភពដដែលបន្តថា ៖ «យូនីសេហ្វ និង UNFPA ធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា ដែលប្តេជ្ញាយ៉ាងពេញលេញដើម្បីផ្តល់ការថែទាំសុខភាពផ្លូវចិត្តឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ដល់កុមារ ក្មេងជំទង់ និងយុវជននៅក្នុងប្រទេសនេះ»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វិបត្តិផ្លូវចិត្ត ឬការថប់បារម្ភ មិនគួរជាបញ្ហាសុខភាពសាធារណៈតែមួយនោះទេ ប៉ុន្តែគួរតែត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថា ជាក្តីបារម្ភរបស់សង្គមមួយផងដែរ។ វិបត្តិនេះបានបង្កផលប៉ះពាល់យ៉ាងធំធេងបំផុតមកលើកុមារ ក្មេងជំទង់ និងយុវជន ដែលគេមិនធ្លាប់បានជួបប្រទះនាពេលកន្លងមក។
សូមបញ្ជាក់ដែរថា ក្រសួងសុខាភិបាល បានដាក់ដំណើរការសេវាពិនិត្យ និងព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្តកម្រិតឯកទេសនៅតាមមន្ទីរពេទ្យជាតិ និងមន្ទីរពេទ្យបង្អែករាជធានីខេត្ត បានចំនួន១០កន្លែង និងកម្រិតមូលដ្ឋាននៅតាមមន្ទីរពេទ្យខេត្ត ស្រុក ចំនួន៩៧កន្លែង និងកម្រិតបឋមនៅតាមមណ្ឌលសុខភាពចំនួន ៣៥៥កន្លែង៕ ដោយ៖ជា សុខនី
