សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា ចែករំលែកទស្សនៈ៥ចំណុចក្នុងសន្និសីទតុមូលក្រោមប្រធានបទ «តួនាទី និងការទទួលខុសត្រូវនៃគណបក្សនយោបាយរុស្ស៊ី និងអាស៊ាន ក្នុងការពង្រឹងនិមាបនកម្មសន្តិសុខ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក»
ភ្នំពេញៈនារសៀលថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានអញ្ជើញចូលរួមក្នុងសន្និសីទតុមូល ក្រោមប្រធានបទ «តួនាទី និងការទទួលខុសត្រូវនៃគណបក្សនយោបាយអាស៊ាន-រុស្ស៉ីក្នុងការពង្រឹងនិមាបនកម្ម សន្តិសុខ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក» ដែលរៀបចំឡើងតាមប្រព័ន្ធវីដេអូអនឡាញ។
ក្នុងបទអន្តរាគមន៍បស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាឱកាសនោះ សម្តេចតេជោ បានបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការប្តេជ្ញាចិត្តដ៏មោះមុតរបស់កម្ពុជាក្នុងការជំរុញទំនាក់ទំនងសន្ទនារវាងអាស៊ាន និងរុស្ស៊ីជាពិសេសនៅពេលដែលកម្ពុជានឹងដើរតួជាប្រទេសសម្របសម្រួលសម្រាប់ទំនាក់ទំនងសន្ទនានេះចាប់ផ្តើមពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ នេះតទៅ ។
សម្តេចបានលើកឡើងថា កម្ពុជាពិតជាមានមោទនភាពចំពោះភាពរឹងមាំ និងវឌ្ឍនភាពនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរុស្ស៊ី និងអាស៊ាន។ ជាការពិត រុស្ស៊ី គឺជាដៃគូដ៏សំខាន់ក្នុងការរក្សាសន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាព ក្នុងតំបន់។ ជាមួយគ្នានេះរុស្ស៊ី គឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់របស់អាស៊ានដែលស្ថិតក្នុងលំដាប់ទី៨។ ចលនាការវិជ្ជមាននៃការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគត្រូវបានបង្ហាញឱ្យឃើញយ៉ាងជាក់ស្តែងក្នុងរយៈកាលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
សម្តេចបញ្ជាក់ថា គំនិតផ្តួចផ្តើមជាច្រើនក្នុងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ អប់រំ ទំនាក់ទំនងធុរកិច្ច និងធុរកិច្ច និងកម្មវិធីផ្លាស់ប្តូរយុវជនក៏ត្រូវបានអនុវត្តជាបន្តបន្ទាប់ និងបានផ្តល់តម្លៃបន្ថែមដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់យើងលើការតភ្ជាប់រវាងប្រជាជន និងប្រជាជន។ ឈរលើមូលដ្ឋានដ៏រឹងមាំនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ សម្តេចសូមអនុញ្ញាតចែករំលែកទស្សនៈមួយចំនួនអំពីវិធីដែលគណបក្សនយោបាយរបស់អាស៊ាន និង រុស្ស៊ីអាចជះឥទ្ធិពលទៅលើនិមាបនកម្មសន្តិសុខ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងនោះរួមមាន៖
ទី១.យើងត្រូវផ្តោតលើកិច្ចការចំពោះមុខដែលចាំបាច់បំផុត ។ ពោលគឺការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩។ យើងត្រូវចាត់ទុកកិច្ចការនេះជាបេសកកម្មរួមរបស់មនុស្សជាតិដើម្បីជួយសង្គ្រោះអាយុជីវិតប្រជាជនពីការរាតត្បាតនៃជំងឺដ៏សាហាវនេះ ហើយយើងក៏គួរចៀសវាងនូវរាល់ផលរំខានផ្នែកនយោបាយទាំងឡាយណា ដែលអាចកើតមានឡើង។
ទី២. ក្រោយពេលវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ យើងត្រូវរួមគ្នាជំរុញការងើបឡើងវិញប្រកបដោយភាពធន់ទាំងអស់គ្នា។ ខ្ញុំមានសុទិដ្ឋិនិយមខ្ពស់ថារុស្ស៊ី និងអាស៊ានអាចរួម គ្នាជាធ្លុងមួយក្នុងការសម្រេចបាននូវគោលបំណង តាមរយៈការជំរុញរំហូរពាណិជ្ជកម្ម,វិនិយោគ និងទេសចរណ៍ រួមទាំងសកម្មភាពផ្សេងៗទៀត។ ទន្ទឹមនេះខ្ញុំសូមគូសបញ្ជាក់អំពីសារៈសំខាន់នៃការចូលរួមរបស់រុស្ស៊ី ជាមួយនឹងអាស៊ាន ជាពិសេសលើការគាំទ្រការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រទាំង ៥ នៃក្របខ័ណ្ឌការស្តារឡើងវិញគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់អាស៊ាន (ASEAN Comprehensive Recovery Framework – ACRF)។
ទី៣.យើងត្រូវពង្រឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងឱ្យបានទ្វេដង ក្នុងការលើកកម្ពស់ប្រព័ន្ធអន្តរជាតិមួយដែលមានអង្គការសហប្រជាជាតិជាស្នូល (UN-Centered International System) និងការស្ថាបនាឡើងនូវនិមាបនកម្មតំបន់ដែលមានភាពបើកចំហ យុត្តិធម៌ ស្ថិរភាព និងភាពអាចប៉ាន់ប្រមាណបាននៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកដោយផ្អែកលើគោលការណ៍នៃការគោរពនិងយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមក។ ការមិនជ្រៀតជ្រែកនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឈ្នះ-ឈ្នះ។ ក្នុងន័យនេះខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ជាថ្មីម្តងទៀតនូវការប្រកាន់ខ្ជាប់ទាំងស្រុងរបស់យើងចំពោះគោលនយោបាយមជ្ឈភាពអាស៊ាន ដែលជាគោលការណ៍មិនអាចខ្វះបានក្នុងការ ជំរុញទំនាក់ទំនងការទូតពហុភាគីនៅក្នុងតំបន់នេះ។
ទី៤. យើងត្រូវតែជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាក់ស្តែងទៅលើកិច្ចការនានាដែលរួបរួមយើងជាធ្លុងមួយហើយចៀសវាងនូវរាល់បញ្ហាណាដែលអាចបំបែកបំបាក់យើង ខណៈពេលយើងត្រូវទទួលស្គាល់អំពីតម្រូវការនៃការរក្សាវេទិកាសន្ទនាដែលបើកចំហ និងសេរីចំពោះភាពខុសគ្នារបស់យើង ។ យើងចាំបាច់ត្រូវតែផ្តោតសំខាន់ទៅលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលជំរុញឱ្យមានការជឿទុកចិត្តគ្នា និងបង្កើនទំនុកចិត្ត ព្រោះចំណងយុទ្ធសាស្ត្រនេះ ត្រូវបានកសាងឡើងពីការជឿទុកចិត្ត ដែលមានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងស្មារតីនៃសង្គ្រាមត្រជាក់។ការងារមួយចំនួនទៀត ដូចជា ប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាព សន្តិសុខអ៊ីនធឺណិត ការគ្រប់គ្រងគ្រោះធម្មជាតិ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ គឺជាចំណុចមួយដ៏ល្អសម្រាប់ចាប់ផ្តើមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទាំងនេះ។
ទី៥. ចំពោះទិដ្ឋភាពវប្បធម៌ខ្ញុំសូមផ្តល់ការគាំទ្រទាំងស្រុងចំពោះ «ម៉ារ៉ាតុងវប្បធម៌»ដែលជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់គណបក្សរួបរួមរុស្ស៊ីនិងមានភាពស៊ីចង្វាក់ទៅនឹង ចក្ខុវិស័យរបស់កម្ពុជាក្នុងការកសាង «ច្រករបៀងវប្បធម៌» ដើម្បីលើកកម្ពស់សន្តិភាព សុខដុមភាព និងវិបុលភាពរបស់យើង។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃកម្ពុជាក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការប្តេជ្ញាចិត្តដ៏មោះមុតរបស់កម្ពុជាក្នុងការជំរុញទំនាក់ទំនងសន្ទនារវាងអាស៊ាននិងរុស្ស៊ីជាពិសេស នៅពេលដែលកម្ពុជានឹងដើរតួជាប្រទេសសម្របសម្រួលសម្រាប់ទំនាក់ទំនងសន្ទនានេះចាប់ផ្តើមពីខែសីហាខាងមុខនេះតទៅ ។កម្ពុជាសង្ឃឹមថាគណបក្សនយោបាយទាំងឡាយរបស់អាស៊ាននិងរុស្ស៊ីនឹងដោះស្រាយឧបសគ្គជាមួយគ្នានិងបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការបង្កើតឡើងនូវពិភពលោកមួយដែលដ៏ល្អជាងមុន សម្រាប់មិត្តភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ សន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព៕
ដោយៈជម្ពូនុទ
