តៃវ៉ាន់នឹងពង្រឹងទំនាក់ទំនងនឹងប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើត ស្របពេលចិនមិនសប្បាយចិត្តនឹងលីទុយអានី
តៃវ៉ាន់មានបំណងពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើត ជាពិសេសបណ្ដាប្រទេសឈូងសមុទ្របាលទិក (Baltic) រួមមានប្រទេសលីទុយអានី អេស្តូនី និងឡាតវី ខណៈពេលដែលប្រតិភូសមាជិកសភាមកពីប្រទេសទាំងបីនេះ មកបំពេញទស្សនកិច្ចមកកាន់តៃវ៉ាន់។ ការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់តៃវ៉ាន់បែបនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីមហាអំណាចចិន មានបញ្ហាមិនសូវរលូនទាក់ទងនឹងបញ្ហាការទូតជាមួយប្រទេសលីទុយអានី។
ប្រតិភូសមាជិកសភាចំនួន ១០រូបមកពីប្រទេសទាំង ៣ខាងលើ ដោយក្នុងនោះមកពីប្រទេសលីទុយអានីចំនួន ៦រូប ធ្វើទស្សនកិច្ចនៅតៃវ៉ាន់រយៈពេល ៨ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃច័ន្ទនេះទៅ ដើម្បីចូលរួមក្នុងវេទិកាសភាបើកចំហ ដែលរៀបចំដោយក្រសួងការបរទេស និងសភាតៃវ៉ាន់ សហការដោយវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក (NDI)។
ជាមួយគ្នានេះដែរ តំណាងប្រជាជនរបស់ប្រទេសបាលទិកទាំងនេះក៏បានចូលមកសំណេះសំណាលជាមួយនឹង អ្នកស្រីឆៃ អ៊ីងវិន ប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ផងដែរ។
អំឡុងពេលជួបពិភាក្សាគ្នា អ្នកស្រី ឆៃ បានលើកឡើងប្រាប់អស់លោក អ្នកស្រីសមាជិកសភាអឺរ៉ុបថា៖ «តៃវ៉ាន់ និងប្រទេសបាល់ទិកមានប្រវត្តិសាស្ត្រស្រដៀងគ្នាត្រង់ចំណុចថា៖ យើងស៊ូទ្រាំនឹងការរស់នៅក្រោមរបបផ្ដាច់ការ ហើយក្រោមបុព្វហេតុនៃការប្រយុទ្ធដើម្បីសេរីភាពរបស់យើង យើងបានរៀនសូត្រថាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតជាមានតម្លៃណាស់»។
តៃវ៉ាន់មុននឹងមានការបោះឆ្នោតសេរីដូចសព្វថ្ងៃ ធ្លាប់រស់នៅក្រោមច្បាប់អាជ្ញាសឹកអស់រយៈពេល ៣៨ឆ្នាំ មុននឹងមានការកែទម្រង់ប្រជាធិបតេយ្យនៅឆ្នាំ១៩៨៧។ ចំណែកឯលីទុយអានី អេស្តូនី និងឡាតវី វិញទើបតែទទួលឯករាជ្យនៅឆ្នាំ១៩៩១ បន្ទាប់ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់សូវៀតក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២។
«ខណៈពិភពលោកសព្វថ្ងៃនេះ មានការកើនឡើងនូវទំនោររបបផ្ដាច់ការ និងការគំរាមកំហែងពីព័ត៌មានក្លែងក្លាយ តៃវ៉ាន់ស្ម័គ្រចិត្តក្នុងការចែករំលែកបទពិសោធន៍របស់យើងក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបញ្ហាព័ត៌មាននេះ ជាមួយនឹងមិត្តអឺរ៉ុបរបស់យើង។ យើងត្រូវតែសហការគ្នា ដើម្បីការពារនូវតម្លៃរួមរបស់យើង និងការពារនូវរបៀបរបបនៃការរស់នៅបែបសេរី និងប្រជាធិបតេយ្យ»។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកស្រី ឆៃ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ក៏បានកត់សម្គាល់ពីវឌ្ឍនភាពនៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសរបស់ខ្លួន និងប្រទេសលីទុយអានីផងដែរ។ ប្រទេសអឺរ៉ុបមួយនេះបានបរិច្ចាគវ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ ប្រមាណ ២៥ម៉ឺនដូសដល់កោះអាស៊ីបូព៌ាមួយនេះ ហើយអ្វីកាន់តែកត់សម្គាល់ជាងនេះទៅទៀត លីទុយអានី អនុញ្ញាតឱ្យតៃវ៉ាន់បើកការិយាល័យតំណាងនៅក្នុងរដ្ឋធានីរបស់ខ្លួន។
ការបើកការិយាល័យតំណាងនៅលីទុយអានីនេះមានលក្ខណៈខុសប្លែកពីប្រទេសជិតខាងនៅអឺរ៉ុប ដោយរដ្ឋការនៃប្រទេសលីទុយអានីអនុញ្ញាតឱ្យប្រើប្រាស់ឈ្មោះ «តៃវ៉ាន់» តែម្ដង ដោយប្រទេសអឺរ៉ុបផ្សេងៗ រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ ប្រើប្រាស់ត្រឹមតែការិយាល័យតំណាង «ក្រុងតៃប៉ិ» តែប៉ុណ្ណោះ។
ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះដែរ ខាងចិនប្រជាមានិតក៏បង្ហាញពីការមិនសប្បាយចិត្តខ្លាំងណាស់ដែរ ដោយគ្រាន់តែឮដំណឹងថា លីទុយអានីអនុញ្ញាតឱ្យតៃវ៉ាន់បើកការិយាល័យតំណាងនៅខែសីហា ចិនក៏កោះហៅឯកអគ្គរដ្ឋទូតរបស់ខ្លួនចេញពីលីទុយអានី ហើយអញ្ជើញទូតរបស់លីទុយអានីនៅរដ្ឋធានីប៉េកាំងទៅស្រុកអឺរ៉ុបវិញផងដែរ។
លុះបន្តមកទៀត ក្រោយពេលដែលការិយាល័យតំណាងតៃវ៉ាន់នៅលីទុយអានីបើកដំណើរការជាផ្លូវការនៅក្នុងខែវិច្ឆិកា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងក៏ទម្លាក់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយនឹងលីទុយអានីពីកម្រិតឯកអគ្គរដ្ឋទូត មកកម្រិតភារធារីទៅវិញ។
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទសប្ដាហ៍មុន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនបានលើកឡើងថា បញ្ហាល្អក់កករទាំងនេះគឺបង្កឡើងដោយខាងលីទុយអានីមុនទេ ដោយសកម្មភាពរបស់លីទុយអានីបង្កឱ្យមានការយល់ឃើញថា ពិភពលោកមាន «ចិនមួយ តៃវ៉ាន់មួយ»។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ខាងចិនក៏សំណូមពរឱ្យលីទុយអានីឈប់ «មើលស្រាល» ដល់អធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពដែនដីរបស់ចិន ហើយបញ្ឈប់ការគាំទ្រដល់ក្រុមបំបែកទឹកដីដែលមានគំនិតចង់បាន «តៃវ៉ាន់ឯករាជ្យ»។
ទោះបីជាការមានរំលឹកដាស់តឿនដូច្នេះក៏ដោយ នៅក្នុងថ្ងៃច័ន្ទសប្ដាហ៍នេះ លោក Matas Maldeikis សមាជិកសភាលីទុយអានី និងជាប្រធានក្រុមការងារមិត្តភាពជាមួយតៃវ៉ាន់របស់សភាលីទុយអានី បានប្រាប់អ្នកស្រី ឆៃ នៅថ្ងៃច័ន្ទសប្ដាហ៍នេះថា លីទុយអានី ក៏ដូចជាប្រទេសបាលទិកផ្សេងទៀត បង្ហាញពីស្មារតីសាមគ្គីភាពជាមួយនឹងតៃវ៉ាន់ ស្របពេលពិភពលោកកំពុងតែស្ថិតក្នុងភាពស្មុគស្មាញនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
សមាជិកសភារូបនេះក៏សង្ឃឹមថា ទំនាក់ទំនងរវាងលីទុយអានី និងតៃវ៉ាន់នឹងបន្តពង្រឹងឱ្យស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀត ខណៈខាងលីទុយអានីក៏មានបំណងក្នុងការបើកស្ថានតំណាងរបស់ខ្លួន នៅឯទីក្រុងតៃប៉ិផងដែរ។
គោលនយោបាយការបរទេសរបស់លីទុយអានីនៅពេលនេះកំពុងតែព្យាយាមធ្វើពិពិធកម្មទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេសនានានៅតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ពោលគឺមានបំណងបញ្ឈប់ការពឹងផ្អែកតែលើប្រភពតែមួយ។ នេះបើតាមការយល់របស់អ្នកជំនាញមួយចំនួន។
ជាមួយគ្នានេះដែរ បើយោងតាមការលើកឡើងរបស់លោក Maldeikis ប្រាប់សារព័ត៌មាន DW របស់អាល្លឺម៉ង់នៅមុនពេលដែលលោកហោះទៅកាន់តៃវ៉ាន់ ប្រទេសអឺរ៉ុបជាច្រើនចាប់ផ្ដើមផ្លាស់ប្ដូរការយល់ឃើញចំពោះចិនហើយ ដោយចាត់ទុកថាមហាអំណាចនៃតំបន់អាស៊ីមួយនេះជាការគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខជាតិរបស់ពួកគេ។
បន្ថែមពីលើទៅទៀត សមាជិកសភាលីទុយអានីរូបនេះក៏យល់ឃើញថា ទំនាក់ទំនងជាមួយតៃវ៉ាន់នឹងផ្ដល់ប្រយោជន៍រយៈពេលវែងដល់លីទុយអានី ហើយក៏អឺរ៉ុបទាំងមូល។ «នៅពេលដែលធ្វើការជាមួយតៃវ៉ាន់ អ្នកនឹងមិនបាត់បង់អធិបតេយ្យភាពឡើយ»។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់លោក Maldeikis។
នៅលើឆាកអន្តរជាតិ តៃវ៉ាន់មិនមានទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេសអឺរ៉ុប ដែលរួមទាំងប្រទេសទាំង ៣ ខាងលើនេះទេ។ នេះក៏ព្រោះតែប្រទេសភាគច្រើនសម្របតាម «គោលការណ៍ចិនតែមួយ» ដែលជាគោលនយោបាយគោលមួយរបស់ចិនប្រជាមានិត៕
ប្រភព៖ SCMP
