កម្មករជាស្ត្រីក្នុងវិស័យកសិ-ពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រព័ន្ធមិនទាន់ទទួលបានកិច្ចគាំពារសង្គមនៅឡើយ
ភ្នំពេញ៖កម្មករជាស្ត្រីនៅក្នុងវិស័យកសិពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពក្រៅប្រព័ន្ធដែលមិនអាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីកិច្ចគាំពារសង្គម និងការការពារក្រោមច្បាប់ការងារ។ ដូច្នេះមាន៩៩,៨ភាគរយនៃកម្មករជាស្ត្រីនៅក្នុងវិស័យកសិពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពកាន់តែងាយរងគ្រោះទៅនឹងភាពក្រីក្ររ៉ាំរ៉ៃ ប្រាក់ឈ្នួលទាប ជំងឺ គ្រោះថ្នាក់ការងារ ការកេងប្រវ័ញ្ច និងការអនុវត្តប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ក្នុងសង្គមផ្សេងៗទៀតជាច្រើន។ នេះបើតាមរបាយការណ៍អង្គការអុកស្វាម (Oxfam) ចុះថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២។
អង្គការអុកស្វាម៖ «សូមអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា វិស័យកសិពាណិជ្ជកម្ម និងគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុធានាថាសិទ្ធិស្ត្រីដែលជាកសិករ និងកម្មករ និងក្រុមជនដែលងាយរងគ្រោះដទៃទៀតទទួលបានការការពារ»។
យោងតាមរបាយការណ៍ «Harvesting Inequality៖ ផលប៉ះពាល់លើសង្គមនៃការវិនិយោគរបស់គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុនៅក្នុងវិស័យកសិពាណិជ្ជកម្មនៅអាស៊ី» របស់សម្ព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុយុត្តិធម៌ អាស៊ី (FFA) និងកម្មវិធីលើកកម្ពស់យេនឌ័រ និងការវិនិយោគប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវក្នុងវិស័យកសិពាណិជ្ជកម្មតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ (GRAISEA) បញ្ហាទាំងនេះ រួមមាន ការរើសអើងផ្អែកលើយេនឌ័រចំពោះកសិករស្ត្រី លក្ខខណ្ឌការងារកេងប្រវ័ញ្ច ទាសភាពសម័យទំនើប ពលកម្មដោយបង្ខំ ពលកម្មកុមារ ការងារក្រៅប្រព័ន្ធ និងមិនច្បាស់លាស់ ការរំលោភលើសេរីភាពនៃសមាគម និងសិទ្ធិរៀបចំ ប្រាក់ឈ្នួលទាប និងលក្ខខណ្ឌការងារដ៏គ្រោះថ្នាក់។
របាយការណ៍ដដែលបញ្ជាក់ថា៖ «និរន្តរភាពនៃវិស័យកសិពាណិជ្ជកម្មនៅអាស៊ី ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ជីវភាពរស់នៅ និងសន្តិសុខស្បៀងរបស់ប្រជាជនខ្លួន។ ការរួមចំណែករបស់កសិករជាស្ត្រីក្នុងវិស័យកសិពាណិជ្ជកម្មនៅតែបន្តមានតម្លៃទាបដោយសារតែការរើសអើងយេនឌ័រ។
ទោះបីជាមានបទប្បញ្ញត្តិរបស់រដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ ក៏ការអនុវត្តដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សង្គមបានរីកសាយភាយនៅក្នុងវិស័យកសិពាណិជ្ជកម្មរបស់អាស៊ី ដូចជាការរំលោភលើផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិស្ត្រី និងសិទ្ធិការងារ»។
របាយកាណ៍នេះបន្តថា គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុជាច្រើននៅអាស៊ីរួមចំណែកដល់ការអនុវត្តដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សង្គមក្នុងវិស័យកសិពាណិជ្ជកម្ម តាមរយៈការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់កសិពាណិជ្ជកម្ម ដែលមិនប្រកាន់ភ្ជាប់នូវស្តង់ដារអន្តរជាតិ ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិស្ត្រី និងសិទ្ធិការងារ។
បន្ថែមពីនេះទៅទៀត ការអនុវត្តដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សង្គមក្នុងវិស័យកសិពាណិជ្ជកម្មបន្តរីកសាយភាយមួយផ្នែកដោយសារចំណុចខ្វះខាតនៃគោលនយោបាយ និងកង្វះការអនុវត្តគោលនយោបាយពីស្ថាប័នគ្រប់គ្រងជាតិ និងថ្នាក់តំបន់ និងគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ។
ជុំវិញរឿងនេះ លោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ បានប្រាប់ថា អ្នកដែលធ្វើការក្រៅប្រព័ន្ធទាំងអស់មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ គឺមិនទាន់ទទួលបានប្រព័ន្ធគាំពារសង្គម និងប្រព័ន្ធជំនួយសង្គម ពីរាជរដ្ឋាភិបាលនៅឡើយ។ ទោះបីជាទទួលបានប្រព័ន្ធទាំងនេះ ចំពោះស្ដ្រី គឺទទួលបានតិចតួចណាស់។
លោកបន្តថា ដូចជា ក្រុមអ្នកលក់ដូរ ក្រុមកសិករ ក្រុមកម្មករសំណង់ និងក្រុមកសិពាណិជ្ជកម្ម គឺភាគច្រើនមិនទាន់ទទួលបាន ប្រព័ន្ធជំនួយសង្គមពីរដ្ឋ និងកិច្ចគាំពារសង្គម ដែលមានប្រព័ន្ធសន្តិសុខសង្គម ហើយមិនទាន់អនុវត្ត ទៅលើអ្នកធ្វើការវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធផងដែរ។
លោក វន់ ពៅ លើកឡើងថា៖ «យើងមានឯកសារគតិយុត្តិ ច្បាប់ ស្ដីពីរបបសន្តិសុខសង្គម គ្របដណ្ដប់ទៅលើអ្នកធ្វើការសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធក៏ដោយ ប៉ុន្តែច្បាប់នេះ មិនទាន់ត្រូវបានអនុវត្តសម្រាប់អ្នកធ្វើការក្រៅប្រព័ន្ធនោះទេ ជាពិសេសស្ដ្រី»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ការអភិវឌ្ឍគោលនយោបាយគាំពារសង្គមប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន ប៉ុន្តែធាតុពិត គឺអត់មាន មានតែសរសេរនៅក្នុងច្បាប់ ក្នុងគោលការណ៍របស់រដ្ឋ ចឹងហើយវាជារឿងមួយ ដែលយើងអំពាវនាវម្ដងហើយម្ដងទៀត ត្រូវតែអនុវត្តរបបសន្តិសុខសង្គម និងជំនួយសង្គម ទៅដល់អ្នកធ្វើការសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធទាំងអស់នឹង ដែលរដ្ឋមានភារកិច្ចក្នុងការផ្ដល់កិច្ចគាំពារសង្គម»។
ចំណែកឯ លោក ស៊ាង ថៃ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម សុំមិនឆ្លើយសំណួរ ដោយលើកទៅឲ្យសួរខាងក្រសួងផ្សេងវិញ៕
ដោយ៖ជា សុខនី
