ការអូសបន្លាយសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែនរហូតដល់ខែទី៧ បានធ្វើឱ្យ Putin ឈានទៅដល់ការសម្រេចចិត្តក្នុងការអាចនឹងប្រើប្រាស់អាវុធតាក់តិចនុយក្លេអ៊ែរ (Tactical Nuclear Weapons) ដែលនេះបានបង្កជាការគំរៀមកំហែងដល់ស្ថានភាពសន្តិសុខតំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូល។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោកបណ្ឌិត Desmond MOLLOY ដែលជាអ្នកជំនាញវិភាគខាងជម្លោះ បានពន្យល់អំពីលទ្ធភាពដែលរុស្ស៊ីអាចនឹងសម្រេចក្នុងការប្រើប្រាស់អាវុធប្រល័យលោកបែបនេះ និងផលប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខតំបន់និងពិភពលោក ក៏ដូចជាអភិក្រមបន្តបន្ទាប់របស់អ៊ុយក្រែននិងសម្ព័ន្ធមិត្តក្នុងតំបន់អឺរ៉ុបក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងវិធានការរុស្ស៊ីមួយនេះ។

សំណួរទី១៖ កាលពីខែកញ្ញា ក្នុងសុន្ទរកថារបស់ប្រធានាធិបតី វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន នៃប្រទេសរុស្ស៊ីបានលើកឡើងថា លោកនឹងពិចារណាគ្រប់មធ្យោបាយដែលមានដើម្បីការពារទឹកដីរុស្ស៊ី និងបានសំដៅដល់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការកំណត់គំរូនៃការប្រើប្រាស់គ្រាប់បែកបរមាណូ។ ដូច្នេះ ដោយផ្អែកលើស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន តើ (វាគ្មិន) គិតយ៉ាងណាដែរ ដែលនាំឱ្យលោកប្រធានាធិបតី ពូទីន ពិចារណាពីជំហរបែបនេះ? ហើយ​តើ​រុស្ស៊ី​នឹង​ប្រើ​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ក្នុង​សង្រ្គាម​ជាមួយ​អ៊ុយក្រែន​ដែរឬទេ?

ការដែលលោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន បានលើកឡើងពីលទ្ធភាពនៃការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែរ បង្ហាញពីការផ្លាស់ប្ថូរនៃជំហរដើមរបស់គាត់ ដោយថានេះគឺជា"ប្រតិបត្តិការយោធាពិសេស"។ បើយើងមើលទៅលើការលើកឡើងអំពីគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែររបស់អាមេរិកនៅណាហ្គាសាគី និងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា វាគឺជាការហួសចិត្តខ្លាំង នៅពេលដែលយើងដឹងថា ហេតុផលនៃការប្រើប្រាស់គ្រាប់បែកទាំងនោះនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន គឺជាការប្រឆាំងនឹងការមកដល់នៃកងទ័ពរុស្ស៊ីដែលចុះពីភាគខាងជើងនៃប្រទេសជប៉ុន ពីSakhalinប្រទេសរុស្ស៊ី អញ្ចឹងការប្រើប្រាស់អាវុធនោះ គឺជាការពារកងទ័ពរុស្ស៊ីពីការផ្លាស់ទីទៅហុកកៃដូរបស់ជប៉ុន។ 

ប៉ុន្តែតាមពិតទៅ អ្វីៗមិនបានដើរតាមគន្លងរបស់លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីននោះទេ ដែលជាអ្វីដែលបង្ហាញពីការអស់សង្ឃឹមរបស់លោក ដែលនាំឱ្យលោកយកការគម្រាមកំហែងនុយក្លេអ៊ែមកមុខ ។ ហើយយើងប្រហែលជាបានឃើញការកើនឡើងនៃភាពអស់សង្ឃឹមនោះ បន្ទាប់ពីការវាយប្រហារលើស្ពាន Kerch (ស្ពាន Crimean) កាលពីចុងសប្តាហ៍មុន និងការវាយប្រហារដោយកាំជ្រួចដ៏ធំលើទីក្រុងនានាក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែនកាលពីប៉ុន្មានចុងសប្តាហ៍នេះ ដែលជាទង្វើនៃកំហឹង និងទង្វើនៃភាពអស់សង្ឃឹម។ ការគំរាមកំហែងនុយក្លេអ៊ែរនេះ គឺខ្ពស់បំផុតក្រោយតាំងពីឆ្នាំ ១៩៦២ មក។ ខ្ញុំកំពុងនិយាយអំពីវិបត្តិមីស៊ីលគុយបា ដែលខ្ញុំចងចាំកាលពីក្មេងអាយុប្រាំឆ្នាំនៅទីក្រុង Dublin ក្នុងប្រទេសអៀរឡង់ ដោយខ្ញុំបានលាក់ខ្លួននៅក្រោមគ្រែរបស់ខ្ញុំ ហើយបដិសេធមិនទៅសាលារៀន ដោយសារតែខ្ញុំគិតថា កាំជ្រួច​រុស្ស៊ី​បាន​ចូល​មក​បំផ្លាញ​ទីក្រុង​របស់​ខ្ញុំ។ ខ្ញុំ​គិត​ថា​អ្វី​ដែលលោកពូទីននិយាយ គឺ​ការ​ប្រើ​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​យុទ្ធសាស្ត្រ ​ដែល​ជា​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​សមរភូមិ។ 

ខ្ញុំ​គិត​ថា​នៅ​ពេល​ដែល​ឧបករណ៍​នុយក្លេអ៊ែរ​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ហើយ ​ហ្គេម​នឹងត្រូវ​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ។ យើងបានឮពីអ្នកវិភាគអាមេរិកមួយចំនួន ជាពិសេសពីអតីតអ្នកវិភាគក្រសួងការពារជាតិ ដែលថាបើការប្រើឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែរសមរភូមិប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការបង្កើតកងទ័ពអ៊ុយក្រែន វានឹងត្រូវបានតបតវិញដោយការវាយប្រហារធម្មតាប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ី ដោយអង្គការណាតូនឹងដើរជួរមុខ ហើយនឹងបំផ្លាញកងទ័ពរុស្ស៊ីទាំងអស់នៅអ៊ុយក្រែន និងកងនាវារុស្ស៊ីទាំងអស់នៅក្នុងសមុទ្រខ្មៅ។ ឥឡូវនេះ ប្រសិនបើយើងក្រឡេកមើលការឆ្លើយតបទៅនឹងការវាយប្រហារលើស្ពាន Kerch កាលពីចុងសប្តាហ៍ យើងអាចស្រមៃបានថា ការវាយប្រហារតបតទល់នឹងទាហានរុស្ស៊ី ឬកងនាវាចរសមុទ្រខ្មៅរបស់រុស្ស៊ី (ដោយណាតូ) នឹងមានការតបមកវិញ (ពីរុស្ស៊ី)ដោយកំហឹង និងការអស់សង្ឃឹមពីលោក Vladimir Putin ហើយវានឹងមិនកើនឡើងដល់សក្តានុពលនៃការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្រដំបូងនោះទេ។ 

ឥឡូវនេះ តើខ្ញុំជឿថានេះជាលទ្ធភាពឬទេ? ប្រសិនបើយើងគិតពីទស្សនៈសមហេតុផល គឺថាយើងមិនដឹងថាតើលោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន មានការគិតពិចារណាហេតុផលយ៉ាងណាទេនៅពេលនេះ ក្នុងការណែនាំអាវុធនុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្រដល់សង្រ្គាមនៅដំណាក់កាលនេះ ប៉ុន្តែវានឹងអាចឈានដល់ ការបំផ្លិចបំផ្លាញជាសកលទៅវិញទៅមក (M.A.D.)។ អ្នកវិភាគឥឡូវមិននិយាយអំពី M.A.D "ការបំផ្លិចបំផ្លាញជាសកលទៅវិញទៅមក" ហើយខ្ញុំមិនបានដឹងថាហេតុអ្វីបានជាពួកគេមិននិយាយអំពីវា ព្រោះវាមិនទាន់បាត់ទៅនោះទេ។ ប្រសិនបើកើនឡើងដល់ការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាយុទ្ធសាស្ត្រ យើងកំពុងសម្លឹងមើលកាំបិតនុយក្លេអ៊ែរសកល ហើយយើងកំពុងសម្លឹងមើលការបំផ្លាញជាសកលទៅវិញទៅមក។ មិនត្រឹមតែសម្រាប់ភាគីជម្លោះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា រួមទាំងនៅទីនេះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ដូចដែលយើងនឹងឃើញកាំបិតនុយក្លេអ៊ែរវាយលុកពិភពលោក ហើយយើងនឹងឃើញការបញ្ចប់នៃការធ្វើរស្មីសំយោគ និងការផលិតអាហារនៅក្នុងស្ថានភាពដ៏អាក្រក់បំផុត។ 

ដូច្នេះ តើ​ខ្ញុំ​គិត​ថាវា​ជា​ផលប្រយោជន៍​របស់​រុស្ស៊ី​ក្នុង​ការ​បើក​សង្គ្រាមធំ ជាមួយ​នឹង​ការ​ប្រើ​ឧបករណ៍​នុយក្លេអ៊ែរ​ឬទេ? ខ្ញុំ​គិត​ថា​វា​នឹង​ក្លាយ​ជា​ចលនា​ដ៏​ឆ្កួត​មួយ ​ព្រោះ​នៅ​ពេលការប្រើប្រាស់ដំបូងកើតឡើង វា​មិន​មាន​វិធី​ដើម្បី​ដឹង​ថា​វា​នឹង​កើនឡើង​ដល់​កម្រិត​ណា​នោះ​ទេ។ វា​នឹង​ត្រូវ​នាំ​ទៅ​រក​ប្រតិកម្ម​សង្វាក់ និង​ការ​បង្កើន​អំពើ​ហិង្សា ប្រសិនបើ​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​មួយ​ត្រូវ​បាន​ប្រើ។ វាគឺជាជំនឿទាំងស្រុងរបស់មេដឹកនាំអាមេរិក លោក John F. Kennedy ជាពិសេសថា ការបំផ្លិចបំផ្លាញជាសកលទៅវិញទៅមក គឺជៀសមិនរួច ប្រសិនបើឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែរត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់បញ្ចប់វិបត្តិនៅក្នុងវិបត្តិមីស៊ីលគុយបា (នៅឆ្នាំ១៩៦២នោះ)។ 

ស្ថានភាពនាពេលនេះកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ ត្រង់ថាក្បាលគ្រាប់កាន់តែធំ ការខូចខាតដែលនឹងមានគឺធំជាង ដូច្នេះហើយវាមិនបានផ្លាស់ប្តូរអ្វីក្រៅពីលទ្ធផលអាក្រក់បំផុតដែលអាចកើតមាននោះទេ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំ​គិត​ថា វា​មិន​ទំនង​ដែល​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​យុទ្ធសាស្ត្រ​នឹង​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​នៅ​អ៊ុយក្រែន​ទេ។ យើង​ដឹង​ហើយ​ថា រុស្ស៊ី​មិន​ញញើត​នឹង​ការ​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​លើ​គោលដៅ​ជន​ស៊ីវិល​ទេ។ ដូចដែលយើងបានឃើញនៅទីក្រុង Aleppo ក្នុងប្រទេសស៊ីរី ដូចដែលយើងបានឃើញនៅ Grozny ក្នុង Chechenya ដូចដែលយើងកំពុងឃើញដោយប្រតិកម្មកាលពីចុងសប្តាហ៍ជាមួយនឹងការប្រើប្រាស់កាំជ្រួចយ៉ាងច្រើនប្រឆាំងនឹងទីក្រុងនានាក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ ប៉ុន្តែបើតាមការស្មាន ទោះបី​ជា​តម្លៃ ​និង​ហានិភ័យ​ខ្ពស់​ជាង​វា​តាំងពី (១៩)៦២ មក​ម្ល៉េះ ខ្ញុំមិនរំពឹងថានឹងឃើញឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែរត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅពេលនេះទេ។

សំណួរទី២៖ (វាគ្មិន) បានលើកឡើងថា ប្រសិនបើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្រធ្លាក់ចូលក្នុងសង្រ្គាម វានឹងផ្លាស់ប្តូរ។ ដូច្នេះ តើ​វា​នឹង​ប៉ះពាល់​ដល់​សង្គ្រាម​នៅ​អ៊ុយក្រែន​យ៉ាង​ណា?

អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​យុទ្ធសាស្ត្រ​នឹង​ត្រូវ​ប្រើ​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​បង្កើតក្រុម​កងទ័ព។ ឥឡូវនេះ កងទ័ពអ៊ុយក្រែនអាចធ្វើការប្រុងប្រយ័ត្នប្រឆាំងនឹងការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្រ ដោយវិធីដែលពួកគេដាក់ពង្រាយ និងបំបែកកងទ័ពរបស់ពួកគេ និងជម្រៅនៃការបង្កើតកងទ័ពរបស់ពួកគេ រួមទាំង ការប្រើប្រាស់ភូមិសាស្ត្រនៃសណ្ឋានដី និងការពិចារណាលើឧតុនិយមផងដែរ។ ប្រសិនបើខ្យល់បក់ខុសផ្លូវនោះនឹងអាចនាំខ្យល់នុយក្លេអ៊ែរទៅលើរុស្ស៊ីផងដែរ។ 

ដូច្នេះ ការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្រនៅរយៈចម្ងាយខ្លីជិតព្រំដែនរុស្ស៊ីបង្កការគំរាមកំហែងដល់រុស្ស៊ីផងដែរ។ ហើយជាការពិតណាស់ វាក៏បង្កការគំរាមកំហែងដោយផ្ទាល់ដល់ប្រទេសផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់ជុំវិញរួមមាន បេឡារុស្ស ប៉ូឡូញ និងប្រទេសផ្សេងទៀតដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសអ៊ុយក្រែន ពីព្រោះគ្មាននរណាម្នាក់ដឹងថាខ្យល់នឹងបក់នុយក្លេអ៊ែរដែលផ្ទុកធូលីវិទ្យុសកម្មចម្ងាយរាប់រយគីឡូម៉ែត្រទៅណាទេ។ ការប្រុងប្រយ័ត្នអាចត្រូវបានធ្វើឡើង ប៉ុន្តែវាមិនផ្លាស់ប្តូរផលប៉ះពាល់អន្តរជាតិនៃការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែរជាលើកដំបូងនោះទេ។ ខ្ញុំគិតថាវានឹងនាំណាតូចូលផ្ទាល់ទៅក្នុងបញ្ហានេះ។ ខ្ញុំ​គិត​ថា ដៃគូ​ក្នុង​តំបន់​របស់​រុស្ស៊ី ដៃគូ​សកល​របស់​រុស្ស៊ី​នឹង​ត្រូវ​បង្ខំ​ឱ្យ​ដើរ​ថយ​ក្រោយ។ យើងបានឃើញ ដែលលោកប្រធានាធិបតី Xi Jinping នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃ (SCO) កាលពី២សប្តាហ៍មុន បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភមួយចំនួនអំពីសកម្មភាពរបស់រុស្ស៊ី។ យើងបានឃើញលោកប្រធានាធិបតី Modi បាននិយាយថា នេះមិនមែនជាពេលវេលាសម្រាប់សង្គ្រាមទេ។ 

ដូច្នេះ រុស្ស៊ីអាចរំពឹងថានឹងបាត់បង់មិត្ត ប្រសិនបើវាជាការនាំយកសមីការនៃឧបករណ៍ thermonuclear ចូលទៅក្នុងជម្លោះ។ ដូចជានៅអ៊ុយក្រែនមានការព្រួយបារម្ភ ខ្ញុំមិនជឿថាការគំរាមកំហែងនៃឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែរផ្លាស់ប្តូរគោលដៅយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ពួកគេនោះទេ។ វានឹងផ្លាស់ប្តូររបៀបដែលពួកគេដាក់ពង្រាយកងទ័ពរបស់ពួកគេ។ ដូចដែលខ្ញុំបាននិយាយនៅក្នុងនោះ វានឹងមានការបែកខ្ញែកកាន់តែទូលំទូលាយ។ វានឹងមានពាសដែករីករាលដាលយ៉ាងទូលំទូលាយ ដើម្បីមិនបង្កើតគោលដៅប្រមូលផ្តុំ ហើយកងទ័ពនឹងត្រូវបានរៀបចំសម្រាប់ការការពារក្នុងករណីមានឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែរនៅជិត និងមានវិធីមួយចំនួនដែលកងទ័ពឈានទៅមុខអាចការពារខ្លួនបាន ដូចដែលខ្ញុំបាននិយាយ ការបែកខ្ញែកពិតប្រាកដ និងតាមរយៈជម្រៅនៃការបង្កើតយោធា។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការបំផ្លិចបំផ្លាញនឹងអស្ចារ្យ ប្រសិនបើឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្រ ។ វាជាការផ្លាស់ប្តូរផ្លូវសម្រាប់សង្គ្រាមនេះ។ វាជាការផ្លាស់ប្តូរហ្គេមសម្រាប់សម្ព័ន្ធមិត្តរុស្ស៊ី ឬ សម្ព័ន្ធមិត្តជិតដិត ដូចដែលយើងអាចនិយាយបាន។ ដូច្នេះ ខ្ញុំ​គិត​ថា វា​នឹង​មិន​ផ្លាស់​ប្តូរ​ការ​ជំរុញ ដែល​អ៊ុយក្រែន​កំពុង​ឈាន​ទៅ​ដល់ Donbass នៅ​ពេល​នេះ​ទេ។ ខ្ញុំ​គិត​ថា វា​នឹង​មិន​បន្ថយ​ល្បឿន​ពួកគេ​ទេ ប៉ុន្តែ​វា​នឹង​ប៉ះពាល់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដល់​របៀប​ដែល​ការ​បង្កើត​កងទ័ព​មាន​តែ​ក្នុង​ករណី​ដែល​រឿង​នេះ​គួរ​កើត​ឡើង។

សំណួរទី៣៖ នៅចុងខែកញ្ញា យើងក៏ឃើញដែរថា លោកប្រធានាធិបតី វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន បានធ្វើប្រជាមតិលើវិស័យទាំងបួនរបស់អ៊ុយក្រែន ហើយនេះគឺជាវិធីបន្ថែមលើការគំរាមកំហែងនុយក្លេអ៊ែរ។ ដូច្នេះ តើ​អ៊ុយក្រែន​មាន​ប្រតិកម្ម​យ៉ាង​ណា​ចំពោះ​ការ​គំរាម​កំហែង​នុយក្លេអ៊ែរ​ពី​រុស្ស៊ី? ហើយ​តើ​អ្នក​គិត​ថា​អ្វី​គួរ​ជា​វិធី​បន្ទាប់​ឬ​មធ្យោបាយ​បន្ទាប់​សម្រាប់​អ៊ុយក្រែន​ក្នុង​សង្រ្គាម​នេះ?

ខ្ញុំ​គិត​ថា​ការ​បញ្ចូល​ខេត្ត​ទាំង​បួន ​គឺ​សម្រាប់​ការ​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​ស្រុក​ក្នុង​ប្រទេស​រុស្ស៊ី។ ខ្ញុំអាចនិយាយដោយប្រយោលថា វាដូចប្រសិនបើ វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន បញ្ចូល Manhattan ឬ Kampung Spur ដែលប្រាកដណាស់ ច្បាប់អន្តរជាតិគឺមិនមានប្រសិទ្ធិភាពទេនៅពេលនោះ។ ខ្ញុំបានដឹងថាមានអ្នកនិយាយរុស្ស៊ី មានប្រជាជនគាំទ្ររុស្ស៊ីនៅក្នុងតំបន់មួយចំនួននៃខេត្តទាំងនេះ ហើយនោះគឺជាគោលបំណងច្បាស់លាស់នៃការឈ្លានពានរបស់ពូទីនក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ 

ខ្ញុំជឿថា យើងបានឃើញការខិតខំប្រឹងប្រែងទ្វេរដងរបស់អ៊ុយក្រែន យើងបានឃើញថាការខិតខំប្រឹងប្រែងដែលលោកពូទីន បានចាប់ផ្តើមលើកទឹកចិត្តកងទ័ពរុស្ស៊ីប៉ុន្តែវាហាក់ដូចជាមិនបានបង្កើនការសាទរចំពោះកងទ័ពរបស់គាត់ ឬធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវគុណភាពនៃការដឹកនាំនៅក្នុងជួរកងទ័ពនោះទេ។ យើងបានឃើញហើយថាគាត់បានបាត់បង់មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់បួននាក់ក្នុងរយៈពេលបីខែចុងក្រោយនេះ ហើយគាត់មានមេដឹកនាំថ្មីដែលជាមេបញ្ជាការកងទ័ពអាកាស ដែលជាបញ្ជាការឯកភាពនៃកងកម្លាំងនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែនជាលើកដំបូង។ ការពិតគឺថាពួកគេមិនមានសមត្ថភាពបញ្ជា និងទំនាក់ទំនងដែលយោធាដែលគួរមានក្នុងសង្គ្រាម។ 

នេះនាំឱ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំងចំពោះចារកម្មរបស់អង្គការណាតូ នៅពេលដែលពួកគេមើលឃើញថា ការប្រតិបត្តិការមិនល្អរវាងទាហាររុស្ស៊ីនៅកម្រិតយុទ្ធសាស្ត្រ ក្នុងការគ្រប់គ្រងនិងទំនាក់ទំនង ដែលនេះជាបញ្ហានាំឱ្យមិនមានភាពប្រសើរឡើងទេ ទោះបីជាពួកគេបោះទាហានប៉ុន្មាននាក់ទៅក្នុងសមីការក៏ដោយ។ តាមទស្សនៈរបស់អ៊ុយក្រែន ពួកគេកំពុងតែមានទំនុកចិត្តនាពេលនេះ។ ពួកគេ​កំពុង​បង្ហាញ​ពី​សមត្ថភាព​របស់​ពួកគេ​ក្នុង​ការ​វាយបកទៅវិញ ហើយ​ពួកគេ​មាន​គោលដៅ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ក្នុង​ការ​ការពារ​ទឹកដីចាស់របស់ខ្លួន។ ខណៈ​ដែល​រុស្ស៊ី​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណើរការ​អនុវត្ត និង​សង្គ្រាម​ឈ្លានពាន​ប្រទេស​ជិតខាង​ដែល​ផ្ទុយ​នឹង​ច្បាប់​អន្តរជាតិ។ 

យុវជនជាច្រើននាក់ដែលត្រូវបានជាប់ឃុំឃាំង និងជនជាតិភាគតិចជាច្រើនដែលមានការខឹងសម្បារចំពោះការដាក់គោលដៅមិនសមហេតុផល និងការមិនសប្បាយចិត្តក្នុងការប្រយុទ្ធនៅអ៊ុយក្រែននោះទេ។ ខ្ញុំ​ជឿ​ថា ​ប្រហែល​ជា​លើក​ដំបូង​ហើយ​ដែល​យើង​អាច​និយាយ​បាន​ថា ​អ៊ុយក្រែនកំពុង​រុញ​រុស្ស៊ី​ត្រឡប់​ទៅ​ព្រំដែន​ឆ្នាំ​២០១៤​របស់​ពួកគេ​យ៉ាង​ប្រាកដ​ ហើយ​ប្រហែល​ជា​ហួស​ពី​នេះទៅទៀត។ ឥឡូវនេះ ការបញ្ចូលខេត្តទាំងបួនសម្រាប់តម្រូវការក្នុងស្រុក គឺដើម្បីផ្តល់ហេតុផលសម្រាប់លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន ក្នុងការអះអាងថា រុស្ស៊ីកំពុងត្រូវបានឈ្លានពាន។ បើទាហាន​អ៊ុយក្រែនវាយលុក​ចូល​ទៅ​ក្នុង​គ្រីមេ​​ ឬទៅ​ក្នុង​តំបន់ Donbass ឬចូល​ទៅ​ក្នុង​តំបន់​ស្ពាន​ជុំវិញ​ទីក្រុង Mariupol។ យើងឃើញតាមរយៈ Zelennskyy របស់ប្រធានាធិបតី និងតាមរយៈការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់មេបញ្ជាការអ៊ុយក្រែន ពួកគេ​មិន​ញញើត​នឹង​ទង្វើ​ទាំងនេះ​របស់​លោក Vladimir Putin ទេ។

សំណួរទី៤៖ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ សហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្តាប្រទេសជាសម្ព័ន្ធមិត្តនៅអឺរ៉ុប បានស្ថិតនៅគែមនៃការគំរាមកំហែងនុយក្លេអ៊ែរនេះ ដែលលោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន បាននិងកំពុងរុញចេញ ជាពិសេសជាមួយអ៊ុយក្រែន ដែលកំពុងតែរុញច្រានប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ីក្នុងសង្រ្គាម។ ដូច្នេះ តើ​ប្រទេស​ទាំងនោះ ជាពិសេស​សហរដ្ឋអាមេរិក​បាន​ឆ្លើយតប​យ៉ាងណា​ចំពោះ​ការគំរាមកំហែង​នេះ ហើយ​តើ​មាន​លទ្ធភាព​នៃ​ការ​វាយប្រហារ​ទុកជាមុន​ឬ​អត់ ប្រសិនបើ​រុស្ស៊ី​រក្សា​វា​ជា​ទៀងទាត់​លើ​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ?

ខ្ញុំមិនជឿថា NATO ឬលោកខាងលិច ទាំងអឺរ៉ុប ឬនៅពេលដែលយើងកំពុងនិយាយអំពី NATO ទោះបីជាយើងកំពុងនិយាយអំពីសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស និងបារាំងជាសមាជិកអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ណាតូក៏ដោយ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំ​មិន​ជឿ​ថា ប្រទេស​ណា​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ទាំង​បី​នោះ​នឹង​ធ្វើ​កូដកម្ម​ជា​មុន​ក្នុង​ការ​ការពារ​អ៊ុយក្រែន​ទេ។ ខ្ញុំក៏ជឿដែរថា នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នៃការប្រើប្រាស់អាវុធយុទ្ធសាស្ត្រដោយជនជាតិរុស្ស៊ីក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែនថា ការឆ្លើយតបដំបូងនឹងកើតឡើងជាមួយនឹងអាវុធធម្មតា។ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​ជឿ​ជាក់​ថា វា​នឹង​នាំ​ណាតូ និង​សហភាព​អឺរ៉ុប​ចូល​ក្នុង​សង្រ្គាម។ នោះគឺជាការផ្លាស់ប្តូរដ៏សំខាន់។ ប៉ុន្តែជាដំបូង ខ្ញុំបានប្រាប់អ្នករួចហើយថា ខ្ញុំមិនរំពឹងថានឹងមានការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរទេ ហើយខ្ញុំពិតជាមិនរំពឹងថានឹងមានការវាយប្រហារទុកជាមុនពីលោកខាងលិចនោះទេ។

សំណួរទី៥៖ យើងបាននិយាយច្រើនអំពីអ៊ុយក្រែន រុស្ស៊ី និងការយល់ឃើញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមុននេះ លើការគំរាមកំហែងនុយក្លេអ៊ែរ។ ដូច្នេះ​ទាក់ទង​នឹង​សម្ព័ន្ធមិត្ត​របស់​រុស្ស៊ី រួម​មាន​ចិន និង​កូរ៉េខាងជើង​ផង​ដែរ។ ដូច្នេះ​តើ​អ្នក​ឃើញ​មាន​ការ​ឆ្លើយ​តប​ពី​ប្រទេស​ចិន​ចំពោះ​ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​ទេ?

ខ្ញុំគិតថា ស៊ី ជីនពីង ប្រាកដជាមិនចង់ជួបបញ្ហាបែបនេះទេ ខណៈដែលគាត់ចូលទៅក្នុងសមាជបក្សកុម្មុយនិស្ត ខណៈដែលគាត់ដឹកនាំសម្រាប់អាណត្តិទីបីរបស់គាត់ក្នុងនាមជាប្រធានសភា។ អ្នកបានលើកឡើងពីប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ជាការពិតណាស់ ព្រះដឹងពីអ្វីដែលលោក គីម ជុងអ៊ុននឹងធ្វើ ដែលយើងឃើញថាគាត់​មាន​ការ​សោកស្ដាយ​ជា​ខ្លាំង​ ចំពោះ​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ដែល​គាត់​មិន​បាន​ទទួល​ដោយ​សារ​តែ​អ៊ុយក្រែន​ នាំឱ្យមានការ​បាញ់​មីស៊ីល​រយៈ​ចម្ងាយ​ឆ្ងាយ​លើ​ទឹក​ដី​ជប៉ុន ដូច​ដែល​គាត់​បាន​ធ្វើ​កាល​ពី​សប្តាហ៍​មុន។ ដូច្នេះ នៅពេលដែលយើងនិយាយអំពីអ្វីដែលការគំរាមកំហែងនុយក្លេអ៊ែរដ៏ធំបំផុតគឺនៅក្នុងគំនិតរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំនឹងឃើញលោកវ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីនជាធម្មតាជាតួអង្គសមហេតុផល ហើយគាត់នឹងមិនឃើញអត្ថប្រយោជន៍ធំណាមួយក្នុងការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្ញុំមិនដឹងអំពីប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ឬគីម ជុងអ៊ុន ខ្ញុំបារម្ភថាគាត់គិតថាគេមិនផ្តោតអារម្មណ៌ទៅលើគាត់ ដោយសារតែសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន។ ដូច្នេះ នោះ​ប្រហែល​ជា​ការ​គំរាម​កំហែង​ធំ​ជាង​លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីននៅ​ពេល​នេះ ដែល​គ្មាន​អ្នក​ណា​និយាយនាពេលនេះ ប៉ុន្តែ​នោះ​ជា​គំនិត​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​ខ្ញុំ។

សំណួរទី៦៖ ដូចដែលខ្ញុំសង្កេតឃើញអ្នកវិភាគអន្តរជាតិអំពីនិន្នាការនៃអាវុធនុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្ររបស់រុស្ស៊ីនេះ ពួកគេបានលើកឡើងថា ដោយសារតែលោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន កំពុងមើលឃើញថា រុស្ស៊ីកំពុងចាញ់សង្រ្គាម នោះហើយជាមូលហេតុដែលពួកគេកំពុងដាក់ភាពតានតឹងលើការប្រើប្រាស់អាវុធយុទ្ធសាស្ត្រដើម្បីផ្តល់ឱ្យ។ ការគំរាមកំហែងដល់អ៊ុយក្រែន។ ដូច្នេះ តាមទស្សនៈរបស់អ្នក តើអ្នកយល់ស្របលើរឿងនេះទេ?

ខ្ញុំគិតថា វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន ចាប់ផ្តើមធ្វើសកម្មភាពដោយកំហឹង និងអស់សង្ឃឹម។ ខ្ញុំ​គិត​ថា យើង​បាន​ឃើញ​រឿង​នេះ​កាល​ពី​ចុង​សប្តាហ៍​មុន​ជាមួយ​នឹង​ការ​បាញ់​មីស៊ីល​ធំ​ៗជាង ៧៥ គ្រាប់​ទៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​នានា​របស់​អ៊ុយក្រែន។ គាត់​ដឹង​ថា​ការ​ប្រើ​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​នៅ​ពេល​នេះ​គឺ​ជា​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​មាគ៌ាទៅមុខដ៏ធំនៃសង្គ្រាមនេះ ហើយ​ថា​ខណៈ​ពេល​ដែល​គាត់​អាច​នឹង​ចាញ់​សង្គ្រាម​នៅ​ពេល​នេះ។ 

បើប្រើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាយុទ្ធសាស្ត្រ យើងនឹងបាត់បង់ពិភពលោក ដែលយើងនឹងបាត់បង់អ្វីៗទាំងអស់។ ការបំផ្លិចបំផ្លាញជាសកលទៅវិញទៅមកមិនបាត់ទៅណាទេ បើទោះបីជាយើងមិននិយាយអំពីវា ប៉ុន្តែវាជាអ្វីដែលខ្ញុំកំពុងនិយាយនៅក្នុងសន្និសិទ និងសិក្ខាសាលាផ្សេងៗដែលយើងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដែលយើងមិនសង្កត់ធ្ងន់លើការពិត និងអាទិភាពនៃការបំផ្លិចបំផ្លាញទៅវិញទៅមក។ ការបំផ្លិចបំផ្លាញនៅពេលនេះ ខ្ញុំគិតថាលោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីនក៏យល់ពីវាដែរ។ យើងគួរតែការគ្រប់គ្រងស្ថានការនេះ និងមិនគួរឱ្យការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្រកើនឡើងដល់ការប្រើប្រាស់អាវុធធម្មតាដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ដោយទីបញ្ចប់ការប្រើប្រាស់អាវុធយុទ្ធសាស្ត្រ វាជាការចាញ់-ចាញ់សម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា។

សំណួរទី ៧: ដូច្នេះ​តើ​ (វាគ្មិន) ​គិត​ថា​អ្វី​ជា​ជំហាន​បន្ទាប់​សម្រាប់​សង្គ្រាម​នេះគឺយ៉ាងណា? ហើយ​តើ​មាន​ន័យ​ថា​អ៊ុយក្រែន​អាច​បញ្ចុះបញ្ចូល​រុស្ស៊ី​ឱ្យ​ចរចា​គ្នា​បាន​ដែរ​ឬ​ទេ?

អ៊ុយក្រែនមិនចង់ឱ្យរុស្ស៊ីចរចានៅពេលនេះទេ។ អ៊ុយក្រែនកំពុងឆ្ពោះទៅមុខ ដោយអ៊ុយក្រែន​ចង់​ចរចា​នៅ​ពេល​ដែល​ខ្លួន​មាន​អារម្មណ៍​ថា​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​គំរាម​កំហែង​ខ្លាំង ហើយ​វា​ជា​រឿង​ធម្មតា​ក្នុង​ស្ថានភាព​ជម្លោះ។ នៅពេលអ្នកកំពុងតែឈ្នះ អ្នកមិនចង់ចរចាទេ។ អ្នក​ចរចា​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នកចាញ់ក្នុងស្ថានការឈ្នះចាញ់ ​ដែលមាន​អ្នក​ឈ្នះ​គ្រប់​យ៉ាង ​ឬ​មាន​អ្នក​បាត់បង់​អ្វី​គ្រប់​យ៉ាង​ ឬ​កន្លែង​ដែល​អ្នក​មាន​ការ​ជាប់គាំង (មិនឈ្នះមិនចាញ់)។ 

នៅពេលនេះ យើងមិនមានការជាប់គាំងទេ យើងមានទ័ពអ៊ុយក្រែនឥឡូវនេះមានប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនពេញលេញនៃសព្វាវុធទំនើបៗដែលចូលមកពីលោកខាងលិច យើងឃើញថារុស្ស៊ីកំពុងពង្រីកឃ្លាំងអាវុធរបស់ខ្លួន ហើយកំពុងមានបញ្ហាជាមួយនឹងខ្សែផ្គត់ផ្គង់របស់ខ្លួន និងការគាំទ្រផ្នែកដឹកជញ្ជូនរបស់គេ។ ដូច្នេះ អ៊ុយក្រែន​ប្រហែល​ជា​គិត​ក្នុង​លក្ខខណ្ឌ​នៃ​ស្ថានភាព​សូន្យ​នៅ​ពេល​ទទួល​បាន​បូរណភាព​ទឹកដី​មុន​ឆ្នាំ២០១៤ មក​វិញ។ សម្រាប់​រុស្ស៊ី វា​នឹង​ក្លាយ​ជា​ជ័យ​ជម្នះ ប្រសិន​បើ​ពួក​គេ​អាច​កាន់កាប់​ទឹកដី Donbass និង Crimea ដែល​ពួក​គេ​មាន​មុន​ថ្ងៃ​ទី ២៤ ខែ​កុម្ភៈឆ្នាំ​នេះ។ 

ខ្ញុំ​គិត​ថា​មាន​លទ្ធភាព​នៃ​ការ​ចរចា​នៅ​ថ្ងៃ​ទី ២៤ ខែ​កុម្ភៈ ប្រសិន​បើមាន​ការ​បញ្ឈប់​ការ​សម្លាប់។ ដូច្នេះ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ការសម្រុះសម្រួលនឹងចាប់ផ្តើមក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ លើបន្ទាត់ទាំងនោះដែលត្រឡប់ទៅស្ថានភាពដដែលនៃថ្ងៃទី ២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២២។ ប៉ុន្តែខណៈពេលដែលអ៊ុយក្រែនមានប្រៀបដូចនេះ លោកប្រធានាធិបតី Zelenskyyនឹងមិនប្រញាប់ប្រញាល់ដើម្បីឈានទៅរកការសម្រុះសម្រួលនោះទេ។

************

វាគ្មិនកិត្តិយស៖ លោកបណ្ឌិត Desmond MOLLOY អ្នកវិភាគឯករាជ្យលើនយោបាយ និងជម្លោះ និងជាសាស្រ្តាចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្រ្តកម្ពុជា (PUC)

អ្នកសម្របសម្រួល៖ លោក ទន់ លីណាសុផាឬទ្ធិ