សុខភាពផ្លូវចិត្តល្អ គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់សុខភាព និងសុខុមាលភាពទូទៅរបស់ពិភពលោក។ នេះជាទស្សនៈរបស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Tedros Adhanom Ghebreyesus អគ្គនាយកអង្គការសុខភាពពិភពលោក។
ខាងក្រោមនេះ គឺជាហេតុផល៥យ៉ាងដែលបង្ហាញថា សុខភាពផ្លូវចិត្តដើរតួរនាទីយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ពិភពលោក៖
១. តើអ្នកណាដែលប្រឈមនឹងបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្ត?
ជំងឺផ្លូវចិត្តអាចប៉ះពាល់ដល់នរណាម្នាក់គ្រប់ពេលវេលាក្នុងជីវិតរបស់ពួកគេ។ អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បាននិយាយថា មនុស្សនៅក្នុងតំបន់មានជម្លោះ និងអ្នកដែលទទួលរងការរំលោភបំពានផ្លូវកាយ ឬផ្លូវចិត្តគឺងាយរងគ្រោះបំផុត។
មនុស្សជាង ២៦៤ លាននាក់គ្រប់វ័យទទួលរងពីជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត ដែលជាមូលហេតុចម្បងនៃពិការភាព និងជាអ្នករួមចំណែកឈានមុខគេដល់បន្ទុកទាំងមូលនៃជំងឺទូទៅ។ ស្ត្រីច្រើនជាងបុរសទទួលរងពីជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត ដែលវាជារឿងអាក្រក់បំផុតអាចនាំឱ្យធ្វើអត្តឃាត។
បញ្ហានោះដោយសារតែការគ្រប់គ្រងគំនិត អារម្មណ៍ អាកប្បកិរិយា និងអន្តរកម្មខ្លួនឯងផ្ទាល់ជាមួយអ្នកដទៃដែលមានឥទ្ធិពលទៅលើសុខភាពផ្លូវចិត្ត និងការវិវត្តទៅជាជំងឺផ្លូវចិត្ត ។ កត្តាសង្គម វប្បធម៌ សេដ្ឋកិច្ច និងបរិស្ថានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ដូចគ្នា ខណៈដែលភាពតានតឹង ហ្សែន និងអាហារូបត្ថម្ភក៏អាចរួមចំណែកផងដែរ។
២. តើគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយរបៀបណា?
៨៥% នៃអ្នកដែលមានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តនៅក្នុងប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប និងមធ្យមមិនបានទទួលការព្យាបាលនោះទេ ដោយសារតែការខ្វះខាតអ្នកជំនាញថែទាំសុខភាពដោយសារតែការខ្វះការបណ្តុះបណ្តាល។ លើសពីនេះផងដែរ មនុស្សមួយចំនួនមិនបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យខុស និងចេញវេជ្ជបញ្ជាថ្នាំប្រឆាំងនឹងជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តដែលពួកគេមិនត្រូវការ។
វេជ្ជបណ្ឌិត Bernadka Dubicka បានសរសេរនៅក្នុងគេហទំព័រ Mental Health Today ថា មានការធ្វើតេស្តរូបវិនិច្ឆ័យតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណែត ប៉ុន្តែមិនមានការធ្វើរោគវិច្ជ័យណាច្បាស់លាស់ជាងការពិនិត្យផ្ទាល់ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញនោះទេ។
៣. តើធ្វើដូចម្ដេចជាមួយការព្យាបាល និងការការពារ?
ស្ថានភាពសុខភាពផ្លូវចិត្តកំពុងកើនឡើងនៅទូទាំងពិភពលោក។ លក្ខខណ្ឌជាច្រើនត្រូវបានព្យាបាលប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពក្នុងតម្លៃទាប នេះបើយោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក។ ការគាំទ្រកុមារមានសារៈសំខាន់ជាពិសេសក្នុងការបង្ការកុំឱ្យកើតមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ត ហើយពាក់កណ្តាលនៃបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តទាំងអស់ចាប់ផ្តើមមុនអាយុ ១៤ ឆ្នាំ។ នៅក្នុងនោះដែរ ប្រហែលមួយភាគប្រាំនៃកុមារ និងក្មេងជំទង់ទាំងអស់ទទួលរងពីស្ថានភាពសុខភាពផ្លូវចិត្ត។ នេះគឺជាការបញ្ជាក់ទិន្នន័យរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក។
សរុបមក ត្រូវបង្កើនឱ្យមានការយល់ដឹងអំពីសុខភាពផ្លូវចិត្ត រហូតដល់ការបង្កើនលទ្ធភាពទទួលបានការថែទាំប្រកបដោយគុណភាព និងការព្យាបាលប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
៤. តើវាមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ?
មនុស្សស្ទើរតែ ៨00 000 នាក់បានសម្លាប់ខ្លួនជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយការធ្វើអត្តឃាតគឺជាមូលហេតុធំបំផុតទីពីរនៃការស្លាប់ក្នុងចំណោមមនុស្សដែលមានអាយុពី ១៥ ទៅ ២៩ ឆ្នាំនៅទូទាំងពិភពលោក។
នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ២00លានថ្ងៃនៃពេលវេលាធ្វើការត្រូវបានបាត់បង់ជារៀងរាល់ឆ្នាំដោយសារជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត។ ចំណែកឯនៅក្នុងចក្រភពអង់គ្លេស ភាពតានតឹង ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ឬការថប់អារម្មណ៍មានចំនួន ៤៤% នៃករណីសុខភាពដែលទាក់ទងនឹងការងារ និង ៥៤% នៃថ្ងៃធ្វើការទាំងអស់បានបាត់បង់ដោយសារតែសុខភាពមិនល្អ។ ការស្រាវជ្រាវសម្រាប់វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកបានប៉ាន់ប្រមាណថា ពីឆ្នាំ ២០១១ ដល់ឆ្នាំ ២០៣០ ជំងឺផ្លូវចិត្តនឹងធ្វើឱ្យបាត់បង់ប្រាក់ប្រមាណ ១៦ពាន់ពាន់លានដុល្លារ នៃទិន្នផលសេដ្ឋកិច្ចទូទាំងពិភពលោក។
៥. តើមនុស្សទាំងអស់គ្នាត្រូវធ្វើដូចម្ដេច?
វឌ្ឍនភាពនៃផែនការសកម្មភាពសុខភាពផ្លូវចិត្តឆ្នាំ ២០១៣-២០២០ របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក បានអំពាវនាវឱ្យមានសេវាថែទាំសុខភាពផ្លូវចិត្ត និងការថែទាំសង្គមដ៏ទូលំទូលាយដែលត្រូវបានផ្តល់ជូនដល់សហគមន៍ គឺនៅមានភាពមិនស្មើគ្នា ហើយថ្មីៗនេះអង្គការសុខភាពពិភពលោកបានពន្យារពេលដល់ឆ្នាំ ២០៣០ ។
របាយការណ៍របស់វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក A Global Framework for Youth Mental Health និយាយថា៖ “ពន្លកបៃតងនៃធនធានមនុស្សកំពុងលូតលាស់ផ្អែកលើសុខភាពផ្លូវចិត្ត” ជាពិសេសនៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ដែលមានគំរូនៃការថែទាំ និងបង្ហាញផ្លូវល្អដល់ពួកគេ។
ប្រភព៖ weforum
ជីវប្រវត្តិ: លោក សន តុលា កំពុងសិក្សានៅដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។ បច្ចុប្បន្នលោកជាអ្នកសរសេរ និងអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានអប់រំនៃ AMS Education។
របាយការណ៍ថ្មី
មើលទាំងអស់ ➧គន្លឹះគ្រប់គ្រងពេល ២៤ម៉ោងផ្ទាល់ខ្លួនបានត្រឹមត្រូវ បញ្ជៀសទំនាស់និងបង្កើនគុណភាពជីវិត
បទយកការណ៍, ព័ត៌មានជាតិ និងអន្តរជាតិ, ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
• 15/12/2023
មនុស្សមានទំនាស់ពីរប្រភេទ គឺទំនាស់ក្នុងខ្លួន និងទំនាស់ក្រៅខ្លួន ។ ទំនាស់ក្នុងខ្លួនជាអាកប្បកិរិយាទាស់ទែងនឹងឥរិយាបថ ...
ព័ត៌មានទូទៅ
មើលទាំងអស់ ➧តំបន់ស្វយ័តជនជាតិជាំងក្វាងស៊ី ប្រទេសចិន ផ្តល់អាហារូបករណ៍ថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា៨កន្លែង សម្រាប់និស្សិតកម្ពុជា
ព័ត៌មានអាហារូបករណ៍, ព្រឹត្តិការណ៍
• 21/03/2023
មន្ទីរអប់រំនៃតំបន់ស្វយ័តជនជាតិជាំងក្វាងស៊ី នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ប្រកាសផ្ដល់អាហារូបករណ៍ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ និងបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ចំនួន៨កន្លែង ...
ក្រសួងអប់រំ ផ្តល់អាហារូបករណ៍សម្រាប់គ្រូឧទ្ទេស សិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់នៅប្រទេសជប៉ុន
ព័ត៌មានអាហារូបករណ៍, ព្រឹត្តិការណ៍
• 21/12/2023
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា សហការណ៍ជាមួយទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន(JICA) ប្រកាសជ្រើសរើសគ្រូឧទ្ទេសដើម្បីទៅសិក្សាអាហារូបករណ៍ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ...
ឱកាសទទួលបានការឧបត្ថម្ភថ្លៃសិក្សាចំនួន២០កន្លែងនៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាគិរីរម្យ ឆ្នាំ២០២៣-២០២៤
ព័ត៌មានអាហារូបករណ៍, ព្រឹត្តិការណ៍
• 01/06/2023
វិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាគិរីរម្យ បានប្រកាសពីការផ្ដល់ការឧបត្ថម្ភថ្លៃសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រដល់សិស្សានុសិស្សដែលកំពុងសិក្សានៅថ្នាក់វិទ្យាល័យ...
អាហារូបករណ៍សាច់ប្រាក់ពីមូលនិធីព្រីនស៍ នៃអាហារូបករណ៍ ចេន ហ្សី ឆ្នាំសិក្សា២០២៤
ព័ត៌មានអាហារូបករណ៍, ព្រឹត្តិការណ៍
• 17/01/2024
ឱកាសទទួលបានអាហារូបករណ៍សាច់ប្រាក់ពីមូលនិធីព្រីនស៍សម្រាប់អាហារូបករណ៍ ចេន ហ្សី ជំនាន់ទី៣ ឆ្នាំសិក្សា២០២៤។ អាហារូបករណ៍ផ្ដល់ជូនពីមូនិធីព្រីនស៍ ដែលមានការចូល...
សាកលវិទ្យាល័យក្រចេះ ប្រកាសផ្តល់អាហារូបករណ៍ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ៣០កន្លែង សម្រាប់ឆ្នាំសិក្សា២០២២-២០២៣
ព័ត៌មានអាហារូបករណ៍, ព្រឹត្តិការណ៍
• 31/01/2023
ភ្នំពេញ- សហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជារាជធានីភ្នំពេញ សហការណ៍ជាមួយសាកលវិទ្យាល័យក្រចេះ បានសម្រេចផ្ដល់អាហារូបករណ៍ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រចំនួន៣០កន្លែង...
ឱកាសសិក្សាអាហារូបករណ៍ពីកម្មវិធី ASEAN-Maybank Scholarship សម្រាប់ឆ្នាំសិក្សា២០២៣
ព័ត៌មានអាហារូបករណ៍, ព្រឹត្តិការណ៍
• 13/02/2023
កម្មវិធីអាហារូបករណ៍ ASEAN-Maybank Scholarship ឬហៅកាត់ថា AMS Programme 2023 ប្រកាសផ្ដល់អាហារូបករណ៍សម្រាប់សិស្ស និស្សិត...
អាហារូបករណ៍ថ្នាក់ឧត្ដមសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ Beijing University of Technology ប្រទេសចិន
ព័ត៌មានអាហារូបករណ៍, ព្រឹត្តិការណ៍
• 24/05/2023
កម្មវិធីអាហារូបករណ៍រដ្ឋាភិបាលចិន បានប្រកាស់ផ្ដល់អាហារូបករណ៍ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់បណ្ឌិតសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ...