ភ្នំពេញ ៖ ក្រោយពីបានចុះហត្ថលេខារួមគ្នាលើកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នេះរួចហើយនោះ ប្រទេសហត្ថលេខីនឹងត្រូវផ្តល់សច្ចាប័នលើកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP ដើម្បីអាចជំរុញកិច្ចព្រមព្រៀងនេះអាចចូលជាធរមាន ដែលយ៉ាងហោចណាស់អាចចំណាយពេល1ឆ្នាំ ឬច្រើនជាងនេះ។ ប៉ុន្ដែសម្រាប់កម្ពុជានឹងជំរុញការងាររៀបចំបញ្ចប់ការងារផ្ទៃក្នុងឱ្យបានឆាប់រហ័សក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។ សំណួរសួរថា តើកម្ពុជានឹងទទួលបានអ្វីខ្លះពីកិច្ចព្រមព្រៀងមួយនេះ ?

ឯកឧត្តម ស៊ាង ថៃ អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានប្រាប់ AMSថា កិច្ចព្រមព្រៀងRCEP នេះ គឺជាទីផ្សារធំ ដែលកម្ពុជានឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍ច្រើនជាងកិច្ចព្រមព្រៀងដែលធ្លាប់បានធ្វើមុនៗទៅទៀត។ កម្ពុជាក៏បានធ្វើសមាហរណកម្មក្នុងតំបន់ តាមរយៈអាស៊ានជាមួយដៃគូចិន កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន និងបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗទៀត តែវាមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់យើងទេ។ ព្រោះទីផ្សារនៅក្នុងអាស៊ានយើងមានបែបបទផ្សេងៗសម្រាប់ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានប៉ុណ្ណោះ។

ឯកឧត្តម ស៊ាង ថៃ បានបញ្ជាក់ថា ៖ «ដ្បិតថាកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP វាជាការបើកទីផ្សារមិនមែនត្រឹមតែប្រទេសអាស៊ានទាំង10នោះទេ ដូច្នេះបើនិយាយត្រឹមរឿងពន្ធ បើយើងមានកិច្ចព្រមព្រៀងតែប្រទេសតំបន់អាស៊ាន យើងអាចកាត់ពន្ធតែប្រទេសអាស៊ាន តែសម្រាប់ RCEPវាក៏មានការបើកទីផ្សារប្រទេសធំៗចំនួន5ទៀតផងដែរ រួមមានប្រទេសចិន អូស្ត្រាលី ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងណូវេស័រឡង់ ដែលជាទីផ្សារធំទូលាយជាងទីផ្សារជាមួយដៃគូមុនៗ។ នេះបើយើងនិយាយតែរឿងពន្ធ យើងនៅមានចំណុចផ្សេងៗមានសេវាកម្ម វិនិយោគ ក្រៅពីពន្ធផងដែរ»។

ឯកឧត្តមបានបន្ថែមថាថា ៖ «សម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការត្រៀមខ្លួនដើម្បីជំរុញការងារតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ គឺកម្ពុជាបានត្រៀមខ្លួនមិនមែនសម្រាប់កិច្ចការRCEPនេះទេ។ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានធ្វើកិច្ចការដែលរំពឹងថា ការនាំចេញទំនិញសក្ដានុពលដូចជា សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង កាបូបធ្វើដំណើរ និងអង្ករជាដើម ឱ្យមានភាពប្រសើរឡើង និងមានការកើនឡើង ហើយវាក៏មានការបើកទូលាយទីផ្សារ សម្រាប់កសិផល ដទៃទៀតដូចជា បន្លែ ផ្លែឈើ ត្រី សាច់បន្ថែមទៀតផងដែរ»។

យ៉ាងណាក៏ដោយ សម្រាប់កម្ពុជា អាចប្រឈមនឹងការប្រកួតប្រជែងចំពោះការផលិតជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង ដោយសារតែផលិតរបស់កម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន នៅតែមានការចំណាយថ្លៃដើមខ្ពស់ជាងគេ។ ព្រោះថាការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីវាតែងតែផ្ដល់នូវឱកាសទីផ្សារ ឬកាលានុវត្តភាព ខណៈដែលកម្ពុជាជាប្រទេសមានការផលិតក្នុងស្រុក ដូចនេះកម្ពុជាអាចនាំផលិតផលនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារទាំងនោះបាន តែក៏ត្រូវដឹងថា ប្រទេសដទៃទៀត ក៏អាចនាំចូលផលិតផលរបស់ពួកគេមកកម្ពុជាដូចគ្នាដែរ។

ការពង្រឹងសមត្ថភាពផលិតជំនាញ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគាំទ្រដល់ការផលិត ដូចជាការសម្រួលតម្លៃទឹក ភ្លើងអគ្គិសនីឱ្យនៅទាប និងមានថាមពលប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់ មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនត្រូវបានអភិវឌ្ឍថែមទៀត ដើម្បីឱ្យមានតម្លៃថោកជាងនេះ នឹងប្រើប្រាស់ពេលវេលាតិចជាងមុន។ ទាំងអស់នេះគឺជាបញ្ហាដែលត្រូវតែមានដំណោះស្រាយមុនគេ។

ឯកឧត្តម ស៊ាង ថៃ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ៖ «ការដែលមានការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មថ្នាក់តំបន់ធំៗបែបនេះវាគឺជាឱកាសទីផ្សារសម្រាប់កម្ពុជាហើយ ប៉ុន្ដែរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏ត្រូវតែធ្វើយ៉ាងណាបង្កើតឱ្យមានបរិយាកាសអំណោយផលសម្រាប់ការធ្វើធុរកិច្ច ការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងកិច្ចសហការដើម្បីជំរុញការផលិតក្នុងស្រុកឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង »។

លោកបណ្ឌិត ហុង វណ្ណៈ ប្រធាននាយកដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិនៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា បានប្រាប់ AMSថា ៖ « កិច្ចព្រមព្រៀងRCEP គឺជាទម្រង់ពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់អាស៊ាន ហើយវាមានសារៈប្រយោជន៍ខ្លាំងបំផុតសម្រាប់អាស៊ាន ទាំងទិដ្ឋភាពនយោបាយ ទាំងទិដ្ឋភាពសេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌ដោយសារវានឹងជួយពង្រឹងវិស័យផលិតកម្ម ដើម្បីជំរុញការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មនិងជាទីផ្សារដ៏ធំនៅក្នុងបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់។សម្រាប់កម្ពុជានឹងមានប្រយោជន៍ខ្លាំង ដោយយើងអាចបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីបន្ថែមទៀត ជាមួយដៃគូដោយយោងលើកិច្ចព្រមព្រៀងRCEPនេះ»។

លោកបណ្ឌិតបានបញ្ជាក់ថា ៖ «ចំណុចសំខាន់ត្រង់ថា តើយើងផ្តើមចេញអនុវត្តន៍បានលទ្ធផលល្អ ឬអត់ បើយើងទាញជាប្រយោជន៍ ទៅជាការអនុវត្តជាក់ស្តែងជាបណ្តើរៗជាការល្អ ព្រោះយើងឃើញថា មិនទាន់មានការមូលមតិគ្នា រវាងអាមេរិកដែលមិនមានវត្តមាន និងប្រទេសឥណ្ឌាក៏មិនទាន់ចុះហត្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀងRCEP នេះនៅឡើយ»។

លោកបណ្ឌិតបានបន្តថា ៖ «កិច្ចការជាសំខាន់របស់យើងគឺត្រូវផ្តោតទៅលើវិស័យកសិកម្មជាចម្បង ព្រោះវិស័យនេះដែលយើងមានសក្តានុពល ដែលយើងផលិតមិនមែនសម្រាប់តែក្នុងស្រុកទេ យើងអាចផលិតនាំចេញបាន ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងបណ្តាប្រទេស មួយចំនួនដូចជាប្រទេសចិន ជប៉ុន កូរ៉េក៏មានតម្រូវការចំពោះវិស័យកសិកម្មយើងដែរ។ វិស័យទេសចរណ៍ ក៏ជាចំណែកដ៏សំខាន់សម្រាប់យើងដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានទម្លាក់កញ្ចប់ថវិកាច្រើន ក្នុងការជំរុញឱ្យវិស័យទេសចរណ៍អាចទាក់ទងដល់ សំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធ ដឹកជញ្ជូន សេវាកម្ម ដែលអាចចាត់ទុកថាជាដង្ហើមសេដ្ឋកិច្ច។ចំពោះសហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យម ក៏ជាកិច្ចការដែលអាចជួយជំរុញសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងការបង្កើនការផលិតក្នុងស្រុក និងការនាំចេញ ដោយបង្កើនគុណភាព និងទប់ស្កាត់ការនាំចូលទំនិញពីខាងក្រៅ ដោយយើងមិនអាចចាំតែទិញពីគេដោយមិនមានការផលិតខ្លួនឯងនោះឡើយ។

លោកបញ្ជាក់ថា ការទប់ស្កាត់លំហូរទឹកប្រាក់នៃការនាំចូលទំនិញពីខាងក្រៅ ដោយជំរុញបង្កើនការផលិតក្នុងស្រុកសម្រាប់ការនាំចេញគឺជារឿងសំខាន់ មានន័យថា កិច្ចព្រមព្រៀងRCEP សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា និងបណ្ដាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់នេះទទួលបានឱកាសកាន់តែច្រើនក្នុងការជំរុញការនាំចេញទៅបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិក ហើយ RCEP នឹងជួយជំរុញលំហូរពាណិជ្ជកម្ម និងទាក់ទាញការវិនិយោគកាន់តែច្រើន ជាមួយសមាជិកទៅកាន់ប្រទេសក្នុងតំបន់៕