ការរីកចម្រើននៃវិស័យទាហានស៊ីឈ្នួលនៅកូឡុំប៊ី នៅពីក្រោយរឿងឃាតកម្មប្រធានាធិបតីហៃទី
បូហ្គោតា៖ ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតនៅប្រទេសហៃទី កំពុងស្វះស្វែងបន្តស្វែងរកមេខ្លោងនៅពីក្រោយការជួលអតីតទាហានកូឡុំប៊ីជាង ២០ នាក់ក្នុងឃាតកម្មលោកប្រធានាធិបតី Jovenel Moïse កាលពីខែដើមកក្កដា ដែលធ្វើឱ្យកោះហៃទីដែលកំពុងតែមានបញ្ហាស្រាប់ផងនោះ ធ្លាក់ទៅក្នុងវិបត្តិនយោបាយកាន់តែខ្លាំងទៅ។
ប៉ុន្តែរឿងមួយដែលគេចាប់អារម្មណ៍នោះត្រង់ថា ការចាប់ខ្លួនអតីតទាហានទាំង ១៨ នាក់ដែលនៅសេសសល់ក្រោយការវាយប្រហារក្នុងក្រុងព័រអូប្រាំង បានធ្វើឱ្យមានការជជែកវែកញែកគ្នាអំពីរបៀបដែលកូឡុំប៊ី ប្រព្រឹត្តចំពោះអតីតយុទ្ធជន ដែលបន្សល់ទុកពីជម្លោះស៊ីវិលដែលអូសបន្លាយក្នុងប្រទេសនេះរយៈពេល ៧៣ ឆ្នាំ។
តាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងការពារជាតិកូឡុំប៊ី ទាហានជាង ១ ម៉ឺន នាក់របស់ខ្លួន បានចូលនិវត្តន៍ជារៀងរាល់ឆ្នាំដោយសារសង្គ្រាមនេះ ប៉ុន្តែភាគច្រើនគឺជាទាហានដែលចាកចេញដោយមានប្រាក់សោធននិវត្តន៍ កម្រិតអប់រំតិចតួច និងបទពិសោធន៍ក្នុងការប្រឡូកពិភពស៊ីវិលនៅមានកម្រិត។
យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតញូវយ៉កថែមស៍ ទាហានទាំងនេះរាប់ពាន់នាក់ បានស្វែងរកការងារនៅក្រៅប្រទេសដោយសារតែមានឱកាសតិចតួចនៅក្នុងប្រទេស ហើយក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ អតីតទាហានកូឡុំប៊ី បានក្លាយជាអ្នកចូលរួមដ៏សំខាន់នៅក្នុងវិស័យទាហានស៊ីឈ្នួលរបស់ពិភពលោក ដោយមានក្រុមហ៊ុន និងរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនជួលពួកគេ។
ទាហានស៊ីឈ្នួលរបស់កូឡុំប៊ី ត្រូវបានគេប្រទះឃើញនៅស្ទើរតែគ្រប់ជ្រុងនៃពិភពលោក ដោយធ្វើការជាអ្នកម៉ៅការអាមេរិកស្របច្បាប់នៅអ៊ីរ៉ាក់ យេម៉ែន និងអាហ្វហ្គានីស្ថាន ឬជាអ្នកបណ្តុះបណ្តាលក្រុមជួញដូរគ្រឿងញៀននៅម៉ិកស៊ិកជាដើម។ ក្រុមនេះមានតម្រូវការខ្ពស់ ដោយសារតែកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ពួកគេជាអ្នកប្រយុទ្ធដែលទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាល ប្រកបដោយបទពិសោធន៍ខ្ពស់ក្នុងសង្គ្រាមទ័ពព្រៃ និងបញ្ហាសន្តិសុខស្មុគស្មាញផ្សេងទៀត គួបផ្សំនឹងឆន្ទៈធ្វើការរបស់ពួកគេទោះបើទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលតិចតួច។
លោក Isaías Suache អាយុ ៤៤ ឆ្នាំ ជាអតីតមេបញ្ជាការនិងជាប្រធានសមាគមអតីតយុទ្ធជនកូឡុំប៊ីបាននិយាយថា៖ «យើងគឺជាម៉ាស៊ីននៃសង្រ្គាម ហើយវាគឺជាអ្វីដែលយើងត្រូវបណ្តុះបណ្តាលដើម្បីធ្វើ។ យើងមិនដឹងជាធ្វើអ្វីក្រៅពីនេះទេ»។
កាលពីដើមឆ្នាំនេះ មានទាហានកូឡុំប៊ីដែលចូលនិវត្តន៍ប្រហែល ២០ នាក់ បានធ្វើដំណើរទៅប្រទេសហៃទី បន្ទាប់ពីអ្នកបម្រើការសេវាដូចគ្នាម្នាក់បានសន្យាថា ពួកគេនឹងទទួលបានការងារសន្តិសុខដែលមានប្រាក់ឈ្នួល ២៧០០ ដុល្លារក្នុងមួយខែ ជិត ៧ ដងនៃប្រាក់សោធននិវត្តន៍ ៤០០ ដុល្លាររបស់ខ្លួន។ យោងតាមបទសម្ភាសន៍ផ្សេងៗ ក្រុមគ្រួសាររបស់ទាហានទាំងនេះនិយាយថា ខ្លួនជឿថាពួកគេនឹងទៅធ្វើការដែលស្របច្បាប់ គឺការពារបុគ្គលដ៏សំខាន់ម្នាក់។
ការស៊ើបអង្កេតរឿងក្ដីឃាតកម្មនៅហៃទី ត្រូវបានញាំញីដោយភាពមិនប្រក្រតី និងការរំលោភបំពានលើដំណើរការនីតិវិធី ដោយទុកឱ្យមនុស្សជាច្រើននៅទីនោះ រួមទាំងនៅកូឡុំប៊ីផង ព្រួយបារម្ភថាការពិតនឹងមិនត្រូវបានលាតត្រដាង។
មន្រ្តីកូឡុំប៊ីនិយាយថា ការសម្រេចចិត្តរបស់ទាហានចូលនិវត្តន៍ទាំងនោះ ទៅហៃទី គឺជាជម្រើសបុគ្គលជាមួយនឹងផលវិបាកដ៏ខ្លោចផ្សា។ នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិកូឡុំប៊ី លោក Diego Molano បាននិយាយថា៖ «កង្វះឱកាសនៅផ្ទះ មិនអាចជាលេសក្នុងការប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មឡើយ»។
ប៉ុន្តែប៉ុន្មានសប្តាហ៍ចាប់តាំងពីឃាតកម្មបានកើតឡើង អតីតយុទ្ធជនកូឡុំប៊ីបានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកូឡុំប៊ីពិចារណាឡើងវិញ អំពីការប្រព្រឹត្តចំពោះទាហានរបស់ខ្លួន ហើយពិនិត្យមើលថាហេតុអ្វីបានជាមនុស្សជាច្រើនជ្រើសរើសទៅបម្រើសេវាកម្មនៅក្រៅប្រទេស។ អតីតយុទ្ធជន និងអ្នកជំនាញផ្នែកសន្តិសុខនិយាយថា ការមិនពេញចិត្តរបស់អតីតទាហាន បានបើកទ្វាសម្រាប់អ្នកដែលជួលពួកគេ ដែលអាចឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ខ្ពស់ដល់សន្តិសុខពិភពលោក។
លោក Raúl Musse អាយុ ៥០ ឆ្នាំ ដែលជាប្រធានសមាគមអតីតយុទ្ធជនកូឡុំប៊ីម្នាក់ទៀតបាននិយាយថា៖ «គាំទ្រនិងជួយយើង នោះមនុស្សនឹងយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះអនាគតរបស់យើង»។
ប្រាក់សោធននិវត្តន៍ប្រចាំខែចំនួន ៤០០ ដុល្លារ ជួយបានតិចតួចសម្រាប់ជីវិតរស់នៅក្នុងក្រុងដូចជាបូហ្គោតា។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីបាត់បង់ផលប្រយោជន៍យោធានេះ ទាហានជាច្រើននៅតែត្រូវបង់បំណុលសម្រាប់គ្រួសាររបស់ខ្លួន រួមទាំងការចំណាយប្រចាំថ្ងៃផង។
ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ច្បាប់អតីតយុទ្ធជន ក្រោមការគាំទ្ររបស់លោកប្រធានាធិបតី Iván Duque ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមានបំណងដោះស្រាយបញ្ហាមួយចំនួន។ ច្បាប់នេះបានបង្កើតមូលនិធិមួយ ដែលផ្តល់ឥណទានដល់ទាហានដែលស្វែងរកការអប់រំផ្សេងៗ ក្នុងចំណោមអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងទៀត។
លោក Molano បាននិយាយថា កម្មវិធីនេះ បើប្រៀបធៀបនឹងប្រជាជនកូឡុំប៊ីទូទៅ គឺគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ទាហានចូលនិវត្តន៍ទាំងអស់។ យ៉ាងណាមិញ អតីតទាហានជាច្រើន នៅតែទទូចថាវាមិនគ្រប់គ្រាន់។
ប្រតិបត្តិការនៅហៃទី និងការពាក់ព័ន្ធរបស់អតីតទាហានកូឡុំប៊ី បានកើតឡើងក្នុងពេលស្មុគស្មាញ ពិសេសសម្រាប់អតីតយុទ្ធជនកូឡុំប៊ី។ ការគាំទ្រជាសាធារណៈចំពោះយោធាដែលធ្លាប់តែខ្ពស់ត្រដែត បានធ្លាក់ចុះ ខណៈដែលកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរួមទាំងការចោទប្រកាន់ ក្នុងរឿងអាស្រូវដែលថាមន្រ្តីកូឡុំប៊ីបញ្ជាឱ្យសម្លាប់ជនស៊ីវិលរាប់ពាន់នាក់ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ២០០០ ។
ប្រភព៖ Business Insider
