នាយករដ្ឋមន្ត្រីតាលីបង់អំពាវនាវសុំជំនួយ ក្នុងការថ្លែងសុន្ទរកថាដំបូង
លោកមូឡា មហាម៉ាត់ ហាសាន់ អាឃុន ត្រូវបានក្រុមតាលីបង់តែងតាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ សប្ដាហ៌មុនលោកបានធ្វើការអំពាវនាវដល់អង្គការសប្បុរសធម៌អន្តរជាតិ «កុំបដិសេធមិនផ្ដល់ជំនួយរបស់ពួកគេ» ខណៈប្រទេសនេះកំពុងប្រឈមមុខនឹងហានិភ័យអត់ឃ្លានធ្ងន់ធ្ងរនៅរដូវរងានេះ។
ក្នុងសារសំឡេងមួយប្រវែងជាងកន្លះម៉ោង ដែលជាសេចក្ដីថ្លែងការលើកដំបូងរបស់លោកអាឃុនចាប់តាំងពីតាលីបង់ចូលកាន់អំណាចកាលពីខែសីហា លោកបានលើកឡើងថា៖ «យើងកំពុងព្យាយាមតាមដែលអាចធ្វើទៅបានដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ យើងកំពុងធ្វើការថែមម៉ោងនៅគ្រប់នាយកដ្ឋាន»។
លោកអាឃុនបានចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលគាំទ្រដោយអាមេរិក ដែលលោកទម្លាក់ពីអំណាច ថាបានបង្កវិបត្តិអត់ឃ្លាន ភាពអត់ការងារធ្វើ និងការជាប់គាំងសេដ្ឋកិច្ច។ លោកបាននិយាយថា៖ «ប្រជាជាតិ ចូរប្រុងប្រយ័ត។ អ្នកនៅសេសសល់ពីរដ្ឋាភិបាលមុនដែលកំពុងលាក់ខ្លួន គឺកំពុងបង្កការភិតភ័យ និងបំភ័ន្តប្រជាពលរដ្ឋមិនឱ្យទុកចិត្តរដ្ឋាភិបាល»។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះបានអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកបានបង្ក្រាបអំពើពុករលួយដែលបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់អ្វីដែលលោកហៅថា «ប្រព័ន្ធខ្សោយបំផុតក្នុងពិភពលោក»។ លោកបានបន្តថា រដ្ឋាភិបាលក៏កំពុងធ្វើការរកវិធីបើកប្រាក់ខែដល់បុគ្គលិករដ្ឋាភិបាលរាប់ពាន់នាក់ ដែលនៅមិនបានប្រាក់ខែនៅឡើយ។
លោកនិយាយថា៖ «យើងស្នើឱ្យអង្គការសប្បុរសធម៌អន្តរជាតិទាំងអស់កុំបដិសេធមិនផ្ដល់ជំនួយរបស់ពួកគេ ហើយជួយប្រទេសជាតិដែលហត់នឿយរបស់យើង ដូច្នេះបញ្ហារបស់ប្រជាជនអាចត្រូវបានដោះស្រាយ»។
លោកក៏បានអំពាវនាវឱ្យអាមេរិកដោះលែងប្រាក់បម្រុងជាង១០ពាន់ដុល្លាររបស់ធនាគារកណ្ដាលអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដែលត្រូវបង្កបន្ទាប់ការដួលរលំនៃរបបកាន់អំណាចមុន។
ទីភ្នាក់ងារផ្ដល់ជំនួយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបាននិយាយថាជាងពាក់កណ្ដាលនៃប្រជាជនអាហ្វហ្គានីស្ថានគឺប្រឈមមុខនឹងភាពអត់ឃ្លាន ដែលអាចជាគ្រោះទុរ្ភិក្សដ៏អាក្រក់បំផុតក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ ហើយការដួលរលំសេដ្ឋកិច្ចនឹងធ្វើឱ្យបញ្ហានេះកាន់តែលំបាក។ ប្រជាជនជាច្រើនបានលក់ទ្រព្យសម្បត្តិ៍ ហើយសូម្បីតែកូនៗរបស់ពួកគេ ដើម្បីទិញស្បៀង។
លោកអាឃុនបាននិយាយថាគ្រោះទុរ្ភិក្សនេះគឺជា «ការសាកល្បងពីព្រះជាម្ចាស់ បន្ទាប់ពីមនុស្សបានបះបោរប្រឆាំងនឹងព្រះអង្គ»។
សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសផ្សេងទៀតបានបដិសេធមិនទទួលស្គាល់ក្រុមតាលីបង់ថាជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដោយបញ្ចប់ជំនួយ ដែលប្រហែលស្មើនឹង ៧៥% នៃសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះ។ ធនាគារពិភពលោក (WB) និងមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ក៏បានបញ្ចប់ប្រាក់កម្ចីអន្តរជាតិឱ្យប្រទេសនេះផងដែរ។
បណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិចបានសន្យាថានឹងរក្សាការបិទផ្លូវសេដ្ឋកិច្ចចំពោះមេដឹកនាំថ្មីរបស់ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានរហូតដល់ពេលដែលក្រុមតាលីបង់បង្កើតរដ្ឋាភិបាលដែលរួមបញ្ចូលគ្រប់ គ្រប់ភាគី និងទទួលស្គាល់សិទ្ធិស្ត្រី។
លោកអាឃុន បាននិយាយថារដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោកបានរួមបញ្ចូលគ្រប់ភាគីពីទូទាំងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ហើយការដកស្ត្រីចេញពីកន្លែងធ្វើការ និងសាលារៀន គឺដើម្បី «រក្សាភាពថ្លៃថ្នូររបស់ស្ត្រី»។
លោកអាឃុន បានសន្យាថារដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនឹង«មិនជ្រៀតជ្រែក»ចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសដទៃទេ។
«យើងធានាដល់ប្រទេសទាំងអស់ថា យើងនឹងមិនជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ពួកគេ ហើយយើងចង់មានទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចល្អជាមួយពួកគេ» លោកអាឃុន និយាយបែបនេះហើយបន្តទៀតថា៖ «យើងលង់នឹងបញ្ហារបស់យើង ហើយយើងកំពុងព្យាយាមយកកម្លាំងដើម្បីនាំប្រជាជនយើងចេញពីទុក្ខលំបាក ដោយមានជំនួយពីព្រះ»។
យ៉ាងណាមិញ លោកអាឃុន សមាជិកជើងចាស់នៃក្រុមតាលីបង់ និងជាសហការី ហើយក៏ទីប្រឹក្សានយោបាយដ៏ជិតស្និទ្ធរបស់លោកមូឡា អូម៉ា ជាស្ថាបនិក ព្រមទាំងជាមេដឹកនាំកំពូលទីមួយរបស់តាលីបង់។ លោកអាឃុន ដែលគេប៉ាន់ស្មានថាមានអាយុជាង ៦០ ឆ្នាំ បានដើរតួជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសរបស់រដ្ឋាភិបាលតាលីបង់ទីមួយ កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៦ ដល់ ២០០១។ លោកត្រូវបានគេដាក់ក្នុងបញ្ជីទណ្ឌកម្មរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយសារលោកមានទំនាក់ទំនងនឹង “អំពើ និងសកម្មភាព” របស់ក្រុមតាលីបង់៕
ប្រភព៖ DW
