អាមេរិកនិងហ្វីលីពីនធ្វើសមយុទ្ធយោធារួមគ្នាដើម្បីត្រៀមខ្លួនប្រសិនកើតមានជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនិងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់
ហ្វីលីពីន៖ប្រទេសហ្វីលីពីន និងសហរដ្ឋអាមេរិកនៅថ្ងៃចន្ទទី០៣ ខែតុលាឆ្នាំ២០២២ បានចាប់ផ្ដើមសមយុទ្ធយោធាទ្រង់ទ្រាយធំមួយ ដែលមានឈ្មោះថា «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៃអ្នកចម្បាំងសមុទ្រ»។ សមយុទ្ធយោធា ដែលនឹងអូសបន្លាយរហូតដល់ថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២នេះ មានការចូលរួមពីកងទ័ពជើងទឹកអាមេរិក និងហ្វីលីពីន សរុបជាង២,៥០០នាក់ នៅកោះ Palawan ភាគខាងលិចហ្វីលីពីន ដែលឈមនឹងសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងដែនទឹកនៅភាគខាងជើងហ្វីលីពីន ត្រង់ដែនទឹកទល់មុខច្រកសមុទ្រ Luzon ឆ្ពោះទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់។
នៅក្នុងចំណោមកងទ័ពជើងទឹកទាំង ២,៥០០នាក់ ដែលចូលរួមនៅក្នុងសមយុទ្ធយោធានេះ មានទាហានម៉ារីនអាមេរិកចំនួន១,៩០០នាក់និងកងទាហានជើងទឹកហ្វីលីពីនចំនួនជាង ៦០០នាក់។ សម្រាប់សមយុទ្ធយោធា «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៃអ្នកចម្បាំងសមុទ្រ»នេះកងទ័ពជើងទឹកអាមេរិកនិងហ្វីលីពីននឹងផ្ដោតសំខាន់ទៅលើការវាយលុកនិងប្រតិបត្តិការពិសេសបាញ់គ្រាប់ពិត។ ក៏មានផងដែរ ការហាត់សមបើកយន្តហោះបាញ់កាំជ្រួច HIMARS ព្រមទាំងយន្តហោះចម្បាំងលឿនជាងសំឡេងរបស់អាមេរិក។
សូមជម្រាបថានេះគឺជាសមយុទ្ធយោធាប្រចាំឆ្នាំដ៏ធំបំផុតមួយរបស់ហ្វីលីពីនជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកដែលអតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក Rodrigo Duterte ធ្លាប់ផ្អាកលែងធ្វើនៅក្នុងពេលដែលលោកកាន់អំណាច ដោយលោកចាត់ទុកសមយុទ្ធយោធាជាមួយអាមេរិកនេះថា ជាការប្រមាថដល់ប្រទេសចិន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ប្រធានាធិបតីថ្មីទើបជាប់ឆ្នោត លោក Ferdinand Marcos Jnr សមយុទ្ធយោធារវាងហ្វីលីពីននិងអាមេរិកចាប់ផ្ដើមធ្វើឡើងវិញ ហើយធ្វើធំលើសពីពេលមុនៗថែមទៀត។
សមយុទ្ធយោធាដែលហ្វីលីពីនកំពុងតែធ្វើជាមួយអាមេរិកនាពេលនេះ ទំនងជាធ្វើឲ្យប្រទេសចិនមិនសប្បាយចិត្តប៉ុន្មានទេ។ នោះក៏ព្រោះតែទីតាំងនៃការធ្វើសមយុទ្ធយោធាដ៏ធំនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងតំបន់ដែនទឹកដែលម្ខាងទល់មុខនឹងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ចំណែកម្ខាងទៀតនៅទល់មុខនឹងច្រកសមុទ្រឆ្ពោះទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់។ តាមរយៈទីតាំងដ៏រសើបនេះ ចង់ឬមិនចង់ វាបង្ហាញពីការប្រុងជើងព្រួល របស់ហ្វីលីពីននិងអាមេរិក ប្រសិនបើមានជម្លោះណាមួយផ្ទុះឡើង ខណៈស្ថានភាពនៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់កំពុងបន្តស្ថិតនៅក្នុងភាពតានតឹងនៅឡើយ។
ជាការកត់សម្គាល់ សមយុទ្ធយោធានៅប្រទេសហ្វីលីពីននេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលកងម៉ារីនអាមេរិក កំពុងធ្វើសមយុទ្ធយោធាស្រដៀងគ្នានេះជាមួយប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងនិងជប៉ុន។ ជាសមយុទ្ធយោធាដែលចាប់ផ្ដើមធ្វើកាលពីសប្ដាហ៍មុន និងដែលធ្វើឲ្យកូរ៉េខាងជើងក្ដៅស្លឹកត្រចៀក ហើយបាញ់សាកល្បងមីស៊ីលចំនួន៤លើក នៅក្នុងរយៈពេលតែមួយសប្ដាហ៍។
លោកឧត្តមសេនីយឯក Jay Bargeron នៃកងម៉ារីនទី៣របស់អាមេរិក ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសជប៉ុន បានសង្កត់ធ្ងន់ថា សមយុទ្ធយោធាដែលធ្វើឡើងក្នុងពេលដំណាលគ្នានេះ មានគោលបំណងពង្រឹងសមត្ថភាពការពាររបស់សម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកជាមួយហ្វីលីពីន និងជប៉ុន តាមរយៈការហ្វឹកហ្វឺនរួមបញ្ចូលគ្នាជាក់ស្តែង។ លោក Bargeron៖ «សមយុទ្ធទាំងនេះនឹងអនុញ្ញាតឱ្យកងកម្លាំងរបស់យើងពង្រឹងអន្តរប្រតិបត្តិការ និងការត្រៀមខ្លួនដើម្បីធានាថា យើងមានសមត្ថភាពឆ្លើយតបយ៉ាងឆាប់រហ័សចំពោះវិបត្តិដែលអាចកើតមាននៅទូទាំងឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក»។
កាលពីខែកក្កដាកន្លងទៅ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក Antony Blinken បានអំពាវនាវឱ្យចិនគោរពតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការមជ្ឈត្តកម្មទីក្រុងឡាអេ នៅឆ្នាំ២០១៦ ស្ដីពីជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង រវាងចិននិងហ្វីលីពីន។ប្រមុខការទូតអាមេរិកបានព្រមានថាទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនមានកាតព្វកិច្ចការពារប្រទេសហ្វីលីពីន ក្រោមសន្ធិសញ្ញាការពារគ្នាទៅវិញទៅមករវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងហ្វីលីពីនឆ្នាំ១៩៥១ប្រសិនបើកងកម្លាំងនាវា ឬយន្តហោះរបស់ហ្វីលីពីនស្ថិតក្រោមការវាយប្រហារនៅក្នុងដែនទឹកជម្លោះ។
នៅក្នុងសំណុំរឿងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ ក្រៅពីចិន និងហ្វីលីពីន ក៏មានផងដែរ ភាគីជម្លោះដទៃទៀត ដូចជាវៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី តៃវ៉ាន់ និងព្រុយណេ។ ភាគីនីមួយៗបានទាមទារដែនទឹកត្រួតស៊ីគ្នា ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ជាតំបន់ដែលសម្បូរទៅដោយឧស្ម័ន និងប្រេងក្រោមបាតសមុទ្រ និងជាផ្លូវទឹកដែលមានកប៉ាល់ដឹកទំនិញក្នុងតម្លៃប៉ាន់ប្រមាណចំនួនប្រាំពាន់ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក ឆ្លងកាត់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
សូមជម្រាបថា ជម្លោះសមុទ្រដ៏រ៉ាំរ៉ៃ និងទំនាក់ទំនងតានតឹងកាន់តែខ្លាំងឡើងរវាងចិនដីគោក និងកោះតៃវ៉ាន់ បានក្លាយជាចំណុចសំខាន់នៃការប្រកួតប្រជែងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន។ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Joe Biden បានប្រកាសជាសាធារណៈកាលពីខែមុនថា កងកម្លាំងអាមេរិកនឹងការពារកោះតៃវ៉ាន់ ប្រសិនបើទីក្រុងប៉េកាំងព្យាយាមឈ្លានពានកោះនេះ។ ការប្រកាសរបស់ប្រមុខដឹកនាំអាមេរិកដូច្នេះ បានបង្កឱ្យមានការតវ៉ាយ៉ាងខ្លាំងពីប្រទេសចិន៕ ដោយ៖កែវ កិរិយា
