អាមេរិក៖​ រដ្ឋបាលរបស់លោក ចូ បៃដិន បានលើកឡើងថា ការដែលលោកស្រី ត្សៃ អ៊ីងវិន (Tsai Ing-wen) ចុះចតដើម្បីធ្វើទស្សនកិច្ចក្រៅផ្លូវការនៅសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជារឿងធម្មតានោះទេ ហើយកន្លងមកនេះ លោកស្រីក៏ធ្លាប់បានធ្វើដូច្នេះដែរ។ ហេតុនេះហើយ ចិនមិនគួរប្រើប្រាស់ចំណុចនេះជាលេសដើម្បីបង្កភាពតានតាំងខ្លាំងជាងមុន និងបង្កើនសកម្មភាពឈ្លានពានផ្សេងៗនៅតាមច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់នោះទេ។

ប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះ ក្រុមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងទីក្រុងប៉េកាំង បានគូសបញ្ជាក់ទៅកាន់សមភាគីចិនថា ការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចអន្តរជាតិដ៏វែងឆ្ងាយរបស់ប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ បានប្រព្រឹត្តទៅជាទម្លាប់ទៅហើយក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ នេះបើយោងតាមមន្ត្រីរដ្ឋបាលជាន់ខ្ពស់មួយរូប។ មន្ត្រី​រូប​នេះ​បាន​លើកឡើងក្នុង​លក្ខខណ្ឌ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ​ ដោយហេតុថាបញ្ហានេះ ជារឿងដែលមានភាពរសើបខ្លាំង។

គួររំឮកដែរថា នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចក្រៅផ្លូវការនៅសហរដ្ឋអាមេរិកប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ លោកស្រី ត្សៃ បានចូលជួបជាមួយសមាជិកសភា និងបណ្ដាជនភៀសខ្លួនតៃវ៉ាន់ ហើយលោកស្រីក៏ត្រូវបានស្វាគមន៍ដោយប្រធានវិទ្យាស្ថានអាមេរិកប្រចាំនៅតៃវ៉ាន់ ដែលជាអង្គការមិនរកប្រាក់ចំណេញ។ អង្គការមួយនេះគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនងក្រៅផ្លូវការរវាងអាមេរិក និងតៃវ៉ាន់។

មន្ត្រីដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះខាងលើបានបញ្ជាក់ថា «ការចុះចតចូលទស្សនកិច្ចក្រៅផ្លូវការរបស់លោកស្រីគ្មានអ្វីថ្មីនោះទេ ហើយក៏ជាការស្របតាមគោលនយោបាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដែលមានជាយូរមកហើយដែរ»។

កាលពីថ្ងៃអង្គារ ការិយាល័យប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ បានឱ្យដឹងថា លោកស្រី ត្សៃ គ្រោងនឹងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ទីក្រុងញូវយ៉កនៅថ្ងៃទី៣០ខែមីនាមុនពេលធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសក្វាតេម៉ាឡា (Guatemala) និងប្រទេសបេលី (Belize)។ លោកស្រី​ត្រូវ​បាន​គេ​រំពឹង​ថា​នឹង​ចុះចតឈប់​សម្រាកនៅទីក្រុងឡូស អានជឺលេស(Los Angeles) នៅ​ថ្ងៃ​ទី៥ ខែ​មេសា នៅ​អំឡុងពេលដែលលោកស្រី​ត្រឡប់​ទៅកាន់​តៃវ៉ាន់វិញ។ ប៉ុន្តែ ការិយាល័យ​ខាងលើនេះក៏មិន​បាន​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​លម្អិត​អំពី​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​របស់​លោកស្រី ​នៅពេលទៅដល់​សហរដ្ឋអាមេរិកនោះ​ទេ។

គួរដឹងដែរថា មុនពេលការធ្វើដំណើរត្រូវបានផ្អាកដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ពោលគឺស្ថិតនៅចន្លោះឆ្នាំ២០១៦ ដល់ឆ្នាំ២០១៩ លោកស្រី ត្សៃ បានធ្វើដំណើរទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកចំនួន ៦ លើករួចមកហើយ។ ជា​ប្រតិកម្មឆ្លើយតប​ចំពោះ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​ទាំង​នោះ ចិន​តែងតែបាន​ប្រើប្រាស់នូវ​ពាក្យពេចន៍ផ្សេងៗដើម្បីសម្ដែងការមិនពេញចិត្តទៅកាន់សហរដ្ឋ​អាមេរិក និង​តៃវ៉ាន់។

ដោយឡែករដ្ឋបាលលោក បៃដិន បាននិងកំពុងព្យាយាមចៀសវាងការឆ្លើយតបណាមួយដែលអាចបង្កឱ្យស្ថានភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ដូចដែលបានកើតឡើងម្ដងមកហើយបន្ទាប់ពីប្រធានសភាលោកស្រី ណានស៊ី ប៉េឡូស៊ី (Nancy Pelosi) បានធ្វើទស្សនកិច្ចនៅតៃវ៉ាន់កាលពីឆ្នាំមុន។

គួរបញ្ជាក់ថា បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ របស់លោកស្រី ប៉េឡូស៊ី ទីក្រុងប៉េកាំងបានបាញ់គ្រាប់មីស៊ីលរំលងកោះតៃវ៉ាន់ជាច្រើនគ្រាប់ និងបានដាក់ពង្រាយកងនាវាចម្បាំងឆ្លងកាត់ខ្សែបន្ទាត់មធ្យមនៃច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ហើយក៏បានធ្វើសមយុទ្ធយោធានៅកៀកក្បែរនឹងកោះមួយនេះទៀតផង។ កាលនោះផងដែរ ទីក្រុងប៉េកាំងក៏បានផ្អាកកិច្ចពិភាក្សាអំពីបញ្ហាអាកាសធាតុជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងបានកាត់ផ្ដាច់ទំនាក់ទំនងយោធាជាមួយមន្ទីរបញ្ចកោណទៀតផង។

ទីក្រុងប៉េកាំងមើលឃើញទំនាក់ទំនងផ្លូវការរបស់អាមេរិកជាមួយតៃវ៉ាន់ថាជាការលើកទឹកចិត្តឱ្យតៃវ៉ាន់ ដើម្បីធ្វើឱ្យឯករាជ្យភាពរបស់កោះមួយនេះអាចបន្តទៅមុខជាច្រើនទសវត្សទៀត។ ការធ្វើបែបនេះគឺផ្ទុយទៅនឹងជំហររបស់មេដឹកនាំអាមេរិកកន្លងមកដែលមិនធ្លាប់បានគាំទ្រសោះឡើយ។

គួរដឹងដែរថា លោកស្រី ប៉េឡូស៊ី គឺជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បំផុតរបស់អាមេរិកដែលបានទៅទស្សនកិច្ចនៅកោះមួយនេះ រាប់ចាប់តាំងពីប្រធានសភាអាមេរិក លោក ញូវ ហ្គិងរិច (Newt Gingrich) ដែលបានទស្សកិច្ចម្ដងដែរកាលពីឆ្នាំ១៩៩៧។ ក្រោមគោលនយោបាយ “ចិនតែមួយ” ឬ “One China Policy” សហរដ្ឋអាមេរិកបានទទួលស្គាល់ទីក្រុងប៉េកាំងថាជារដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសចិនតែមួយគត់ ហើយមិនមានទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយតៃវ៉ាន់នោះទេ ប៉ុន្តែអាមេរិកបានចាត់ទុករដ្ឋាភិបាលទីក្រុងតៃប៉ិ ជាដៃគូដ៏សំខាន់នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។

ក្រុមមន្ត្រីអាមេរិកមានការព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំងឡើង ដែលថាចិនមានគោលបំណងបង្រួបបង្រួមតៃវ៉ាន់ជាមួយចិនដីគោក និងថាអាចនឹងប្រើប្រាស់កម្លាំងទ័ពប្រសិនបើកាលៈទេសៈតម្រូវ។ កោះ​តៃវ៉ាន់ដែលមានរដ្ឋាភិបាល​ប្រជាធិបតេយ្យគ្រប់គ្រង​ដាច់ដោយឡែកមួយនេះ ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង​ប៉េកាំង​អះអាង​ថា​ វាគ្រាន់តែជា​ផ្នែកមួយ​នៃ​ទឹកដី​របស់​ចិនតែប៉ណ្ណោះ។

បើយោងតាម សន្ធិសញ្ញាស្ដីពីទំនាក់ទំនងតៃវ៉ាន់ឆ្នាំ១៩៧៩ ដែលគ្រប់គ្រងទំនាក់ទំនងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយកោះតៃវ៉ាន់មួយនេះ មិនតម្រូវឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកឈានជើងចូលក្នុងវិស័យយោធាតៃវ៉ាន់ដោយផ្ទាល់នោះទេប្រសិនបើចិនឈ្លានពានតៃវ៉ាន់ ប៉ុន្តែគោលនយោបាយរបស់អាមេរិក ត្រូវធានាថាតៃវ៉ាន់មានធនធានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីការពារខ្លួន និងទប់ស្កាត់ការផ្លាស់ប្ដូរណាមួយជាឯកតោភាគីពីសំណាក់ទីក្រុងប៉េកាំង។

ទំនាក់ទំនង​រវាង​អាមេរិក​និង​ចិន​បានវិវត្តទៅមុខកាន់តែ​ស្មុគស្មាញ​ ចាប់តាំងពី​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោកស្រី ប៉េឡូស៊ី មក​។ កាល​ពី​ខែ​មុន ប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន បាន​បញ្ជា​ឱ្យបាញ់កម្ទេចបាឡុង​ចារកម្មរបស់​ចិន​នៅលើដែនអាកាសអាមេរិក បន្ទាប់​ពី​វាបានហោះ​ឆ្លង​កាត់​ទ្វីប​អាមេរិក។ ប៉ុន្មានសប្តាហ៍នេះ រដ្ឋបាលលោក បៃដិន បានឱ្យដឹងថា ក្រុមស៊ើបការសម្ងាត់របស់អាមេរិកបានបង្ហាញថា ចិនកំពុងថ្លឹងថ្លែងលទ្ធភាពបញ្ជូនអាវុធទៅឱ្យរុស្ស៊ីសម្រាប់ធ្វើសង្គ្រាមជាមួយប្រទេសអ៊ុយក្រែន ប៉ុន្តែអាមេរិកមិនមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបង្ហាញថា តើទីក្រុងប៉េកាំងពិតជាបានសម្រេចចិត្តផ្គត់ផ្គង់គ្រឿងសព្វាវុធទៅកាន់ទីក្រុងម៉ូស្គូពិតមែនឬក៏យ៉ាងណានោះទេ។

បន្ថែមលើនេះ រដ្ឋបាលលោក បៃដិន បានពន្យារពេលធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ទីក្រុងប៉េកាំងដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលោក អាន់តូនី ប្លិងកិន ​(Antony Blinken) បន្ទាប់ពីមានភាពចម្រូងចម្រាសជុំវិញបញ្ហាបាឡុងចារកម្ម ប៉ុន្តែអាមេរិកក៏បានផ្តល់សញ្ញាថា ខ្លួននឹងរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចនេះឡើងវិញនាពេលខាងមុខ។

កាលពីថ្ងៃចន្ទ សេតវិមានក៏បានបញ្ជាក់បន្ថែមដែរថា ក្រុមមន្ត្រីអាមេរិកកំពុងពិភាក្សាជាមួយប្រទេសចិនអំពីដំណើរទស្សនកិច្ចដែលអាចនឹងធ្វើឡើងដោយរដ្ឋលេខាធិការរតនាគារជាតិអាមេរិកលោកស្រី ចេណេត​ យ៉េឡេន (Janet Yellen) និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោកស្រី ជីណា រ៉េម៉ូនដូ (Gina Raimondo) ហើយទស្សនកិច្ចនេះនឹងផ្តោតលើបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចជាធំ។ លោក បៃដិន ក៏​បាន​លើកឡើងដែរ​ថា លោក​រំពឹង​ថា​នឹង​អាចជួប​ពិភាក្សា​ជាមួយ​លោក ស៊ី ជីនពីង តាមរយៈការហៅតាមទូរស័ព្ទ​ក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗ​នេះ។ អ្នកនាំពាក្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិសេតវិមានលោក ចន ខឺប៊ី (John Kirby) បានមានប្រសាសន៍ថា «ការបន្តទំនាក់ទំនងតាមរយៈការជជែកគ្នាដោយការហៅតាមប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទ នៅតែជារឿងសំខាន់»។

កាលពីថ្ងៃចន្ទ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន និងលោក ស៊ី​ ជីនពីង បានជួបប្រជុំគ្នានៅទីក្រុងមូស្គូ។ វាគឺជាជំនួបទល់មុខគ្នាលើកដំបូងហើយរវាងសម្ព័ន្ធមិត្តទាំងពីរនេះ ចាប់តាំងពីមុនពេលដែលរុស្ស៊ីចាប់ផ្តើមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនអស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំមកហើយ។

ដោយឡែក នៅដើមខែនេះ រដ្ឋាភិបាលតៃវ៉ាន់បានថ្លែងថា ក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចអន្តរជាតិដ៏វែងឆ្ងាយ លោកស្រី ត្សៃ គ្រោងនឹងឈប់សម្រាកនៅទីក្រុងញូវយ៉ក និងនៅរដ្ឋខាលីហ្វញ៉ាខាងត្បូង (Southern California) ខណៈដែលប្រធានរដ្ឋសភាលោក ខេវិន ម៉ាក់ខាហ្ស៊ី (Kevin McCarthy) មកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋនៃរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា បានលើកឡើងថា លោកនឹងជួបជាមួយលោកស្រី ត្សៃ នៅពេលលោកស្រីកំពុងស្ថិតនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយលោកក៏មិនបានច្រានចោលនូវលទ្ធភាពដែលអាចថានឹងធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់តៃវ៉ាន់ ដើម្បីបង្ហាញពីការគាំទ្រនោះទេ៕

ប្រែសម្រួលដោយ៖ ធា សុណា

ប្រភព៖ US: No reason for China to react to Taiwan leader stopover