រដ្ឋមន្រ្តីប្រតិភូ៖ ប្រទេសចិនបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្ម ប្រភពទុនវិនិយោគ និងទេសចរធំជាងគេរបស់កម្ពុជា
ភ្នំពេញ៖ ឯកឧត្តម សុខ ចិន្តាសោភា រដ្ឋមន្រ្តីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្រ្តី អគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានលើកឡើងថា ទំនាក់ទំនងការទូតដែលបានបង្កើតជាមិត្តភាពដែកថែបកម្ពុជា-ចិន ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំង តាមរយៈទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងរឹងមាំ ដោយប្រទេសចិនបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្ម ប្រភពទុនវិនិយោគ និងទេសចរធំជាងគេរបស់កម្ពុជា។
ការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្តម សុខ ចិន្តាសោភា ធ្វើឡើងក្នុងជួបពិភាក្សាការងារជាមួយគណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់ចិន ដឹកនាំដោយឯកឧត្តម វ៉ាង យី (Wang Yi) សមាជិកការិយាល័យនយោបាយ ប្រធានការិយាល័យគណៈកម្មការកិច្ចការបរទេស នៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនីស្តចិន និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន កាលពីរសៀលថ្ងៃទី១២ ខែសីហា នារាជធានីភ្នំពេញ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា។
តាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ឯកឧត្តម សុខ ចិន្តាសោភា បានថ្លែងថា ដំណើរទស្សនកិច្ចមកកម្ពុជារបស់ឯកឧត្តម វ៉ាង យី នាពេលនេះក្នុងគោលដៅពង្រឹងនិងពង្រីកបន្ថែមនូវទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកជាអតិបរមាសម្រាប់ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ។
ឯកឧត្តមបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ៖ «ទំនាក់ទំនងការទូតដែលបានបង្កើតជាមិត្តភាពដែកថែបនេះត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងរឹងមាំ ដោយប្រទេសចិនបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្ម ប្រភពទុនវិនិយោគ និងទេសចរធំជាងគេរបស់កម្ពុជា»។
ប្រភពដដែលបានបន្តថា ឯកឧត្តម វ៉ាង យី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ក៏បានលើកឡើងដែរថា កម្ពុជាមានការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងបានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះសមិទ្ធផលការងារទាំងឡាយដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រេចបាន ជាពិសេស គឺការទទួលបាននូវការបណ្តាក់ទុនវិនិយោគយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ពីបរទេស។
ឯកឧត្តមបានរំលេចថា សហប្រតិបត្តិការល្អ រវាងប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-ចិន តាមរយៈការប្រើប្រាស់នូវយន្តការសម្របសម្រួល កិច្ចសន្ទនាទ្វេភាគី និងការផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចសិក្សា ដែលឆ្លើយតបយ៉ាងវិជ្ជមានទៅនឹងក្របខ័ណ្ឌន ការអនុវត្តគំនិតផ្តួចផ្តើម ខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ។
ឯកឧត្តម វ៉ាង យី បានបង្ហាញពីការជឿជាក់ថា ៖ «ច្បាប់ស្តីពីវិនិយោគថ្មី និងក្របខណ្ឌគតិយុត្ត សម្រាប់អនុវត្តច្បាប់នេះដែលត្រូវបានដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាស្ថាពរ ក៏ដូចការចូលជាធរមាននៃកិច្ចព្រម ព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន និងការលើកកម្ពស់ក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ នឹងជំរុញឱ្យទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន រឹតតែទទួលបានលទ្ធផលល្អត្រចះត្រចង់បន្ថែមទៀត»។
ចំពោះការថ្លែងឡើងដូចនេះអ្នកឧកញ៉ា លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្ពុជា បានប្រាប់ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា ថា ភាពល្អប្រសើរនៃទំនាក់ទំនងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា-ចិន បានលើកទឹកចិត្តអ្នកវិនិយោគ និងទេសចរចិនឱ្យចាប់អារម្មណ៍ និងចូលមកបណ្តាក់ទុន ព្រមទាំងមកដើរកម្សាន្តនៅកម្ពុជាកាន់តែច្រើន។
អ្នកឧកញ៉ាបានបញ្ជាក់ថា ៖ «ចំនួនក្រុមហ៊ុន/សហគ្រាសចិនដែលបើកអាជីវកម្មនៅកម្ពុជាបានកើនជាលំដាប់ និងមានស្ទើរគ្រប់វិស័យ។ កំណើននៃការមកដល់របស់វិនិយោគិនចិន គឺដោយសារទំនាក់ទំនងកាន់តែល្អរវាងរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំង ២ ដោយពេលនេះបានកើតឡើងពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមិត្តដែកថែប ទៅជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ»។
បើតាមអ្នកឧកញ៉ា លឹម ហេង វិស័យសក្តានុពលដែលវិនិយោគិនចិនកំពុងបណ្តាក់ទុននៅកម្ពុជាភាគច្រើនរួមមាន ការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ, វាយនភណ្ឌ, ឧស្សាហកម្មកែច្នៃផលិតផលកសិកម្ម និងកសិ-ឧស្សាហកម្ម, ធនធានរ៉ែ និងគ្រឿងបង្គុំអគ្គិសនីអេឡិចត្រូនិក ជាដើម។
សូមរម្លឹកថា កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រុមហ៊ុនទូទាត់ធំជាងគេនៅប្រទេសចិន Union Pay និងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បានចុះអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា ដោយទេសចរចិនអាចធ្វើការទូទាត់តាមរយៈ KHQR នៅគ្រប់កន្លែងនៅកម្ពុជា ហើយទេសចរកម្ពុជាទៅប្រទេសចិនក៏អាចប្រើ KHQR ដើម្បីទូទាត់លើគ្រប់ QR របស់្រកុមហ៊ុន Union Pay រួមទាំងក្រុមហ៊ុន Wechat និងAliPay ផងដែរ។
កាលណោះ លោកជំទាវ ជា សេរី អគ្គទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បានថ្លែងថា ៖ «ចំណុចសំខាន់អ្នកលក់ស្រុកខ្មែរត្រូវមាន KHQR ទទួលប្រាក់រៀល ហើយអ្នកចង់ចាយស្រួលនៅចិន ក៏ត្រូវមានគណនីសន្សំជាប្រាក់រៀល ទើបធ្វើប្រតិបត្តិការនេះបាន។ នេះជាវិធានការមួយដើម្បីលើកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលយើង»។
បើតាមរបាយការណ៍ពីក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ កន្លងមក CDC បានអនុម័តលើគម្រោងវិនិយោគថ្មី និងគម្រោងពង្រីកផលិតកម្មសរុប ១៨៦ គម្រោង ដែលមានទុនវិនិយោគសរុបប្រមាណ ៤ ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងនោះទុនវិនិយោគផ្ទាល់មកពីប្រទេសចិនមានរហូតដល់ ៤២ ភាគរយនៃការវិនិយោគសរុប ឬប្រមាណ ៩០,៥ ភាគរយនៃការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសនៅកម្ពុជា។
ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ គិតត្រឹមខែមេសា គម្រោងវិនិយោគសរុបមានចំនួន ៦៥ គម្រោង ដែលទុនវិនិយោគប្រមាណ ៥៨៨ លានដុល្លារ។ ក្នុងនោះទុនវិនិយោគផ្ទាល់ពីប្រទេសចិន មានច្រើនជាងគេគឺរហូតដល់ ៦០ ភាគរយនៃការវិនិយោគសរុប ឬប្រមាណ ៧៣,៥ភាគរយ នៃការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសនៅកម្ពុជា៕
ដោយ៖វណ្ណ សុជាតា
