បាត់ដំបង៖ ជីវិតការងាររបស់អ្នកបើកឡូរីនៅស្ទឹងអូរដំបង
ការងារបើកឡូរីនៅស្ទឹងអូរដំបង គឺជារបរសល់ពីដូនតារបស់អ្នកភូមិអូរដំបង តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៨មកម្ល៉េះ។ អ្នកបើកឡូរីនៅទីនេះចងក្រងគ្នាជាសហគមន៍ ដើម្បីទទួលបានប្រយោជន៍រួម។ ឡូរីដែលនៅរក្សាភាពពាក់កណ្ដាលបុរាណនេះ បច្ចុប្បន្នភ្ញៀវភាគច្រើនជាជនបរទេស។
ដើម្បីអាចទៅដល់កន្លែងជិះឡូរីនៅស្ទឹងអូរដំបង គេគ្រាន់តែធ្វើដំណើរពីទីរួមខេត្តបាត់ដំបង តាមផ្លូវជាតិលេខ១០ ប្រមាណ៥គីឡូម៉ែត្រតែប៉ុណ្ណោះ នោះគេនឹងទៅដល់ភូមិអូរដំបង ឃុំអូរដំបង២ ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង ដែលជាទីតាំងជិះឡូរីសល់ពីឆ្នាំ១៩៧៨។
រោងប្រក់ក្បឿងសម្រាប់ឱ្យភ្ញៀវជ្រកភ្លៀងនិងកម្ដៅ ឬអង្គុយរង់ចាំ ទំហំទទឹងប្រមាណ១០ម៉ែត្រនិងបណ្ដោយប្រហែលជា១៥ម៉ែត្រ ដែលមានគ្រែត្រៀបត្រានៅក្រោម និងមានតុកៅអីថ្មខ្លះផងនោះ ជាចំណុចចាប់ផ្ដើមនៃការជិះឡូរី។ ឡូរីធ្វើពីរនាបឫស្សី មានសណ្ឋានដូចជាគ្រែតែគ្មានជើង ដែលមានដាក់កន្ទេលកក់ពីលើ និងមានម៉ាស៊ីនជាជំនួយឱ្យឡូរីទៅមុខនោះ បានដាក់តម្រៀបគ្នាជាជួរ ប្របផ្លូវរថភ្លើង។ អ្នកបើកឡូរីមិនថាស្រីឬប្រុសនោះទេ ភាគច្រើនមានសម្បុរស្រអែមនិងខ្មៅ។
ម៉ោងជាង១១ព្រឹកនៅទីនេះមិនមានអ្វីលក់ទេ ក្រៅពីធុងលក់ភេសជ្ជៈព័ណ៌ក្រហមមួយនៅជិតផ្លូវរថភ្លើង ក្បែររោងប្រក់ស័ង្កសីតូចមួយ។ គ្រាន់តែឃើញភ្ញៀវទៅដល់ភ្លាមមិនថាជាភ្ញៀវខ្មែរឬបរទេសឡើយ ម្ចាស់វេនប្រមូលប្រាក់បានចេញពីរោងប្រក់ក្បឿងមករាក់ទាក់និងណែនាំពីសេវាកម្មឡូរីរបស់ខ្លួន។ ឡូរីដែលមានជាង២០គ្រឿង ត្រូវបានបែងចែកវេនគ្នា ដើម្បីប្រមូលប្រាក់វិលជុំ និងវេនបើកផងដែរ ដើម្បីទទួលបានប្រយោជន៍ស្មើគ្នា។ បានន័យថាបើឡូរីមាន៣០ អ្នកបើកក៏មាន៣០នាក់ដែរ ដូច្នេះមួយខែ ម្នាក់មានតែមួយថ្ងៃតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីប្រមូលប្រាក់ តែពួកគេត្រូវបើកឡូរីរាល់ថ្ងៃ។ បើមិនចំវេនប្រមូលប្រាក់ទេ សមាជិកទាំងអស់ទទួលបានប្រាក់ ១០,០០០រៀល សម្រាប់ដឹកភ្ញៀវមួយជើង។ សហគមន៍បង្កើតប្រព័ន្ធបែបនេះ ដើម្បីឱ្យសមាជិកក្នុងក្រុមរបស់ខ្លួនទទួលបានចំណូលរាល់ថ្ងៃ និងស្មើភាពគ្នា។
ចម្ងាយប្រមាណ៧គីឡូម៉ែត្រ ពីចំណុចចាប់ផ្ដើមនៅស្ថានីយអូរដំបង២ ទៅដល់គោលដៅស្ថានីយអូរស្រឡៅ ក្នុងស្រុកសង្កែនោះ អ្នកជិះឡូរី អាចមើលទេសភាពវាលស្រែខៀវស្រងាត់ និងផ្ទះអ្នកភូមិនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវរថភ្លើងថែមទៀតផង។ ពីដើមឡើយឡូរីនៅស្ទឹងអូរដំបងនេះ មិនមានម៉ាស៊ីនដើម្បីជាជំនួយឱ្យទៅមុខឡើយ គឺរាល់ការដឹងភ្ញៀវ ម្ចាស់ឡូរីត្រូវយកឈើដោលដើម្បីឱ្យឡូរីទៅមុខ។
ឡូរីនៅទីនេះត្រូវបើកលើផ្លូវរថភ្លើងតែម្ដង។ ជាសំណាងល្អរថភ្លើងផ្លូវនេះ មួយសប្ដាហ៍រត់តែម្ដងតែប៉ុណ្ណោះ ជាហេតុនាំឱ្យអ្នកភូមិអូរដំបងអាចប្រកបរបរនេះបានងាយស្រួល។ នៅពេលចំថ្ងៃរថភ្លើងឆ្លងកាត់ អ្នកបើករថភ្លើងបានជូនដំណឹងដល់សហគមន៍ឡូរី ដើម្បីបញ្ចៀសគ្រោះថ្នាក់ ដែលអាចកើតឡើងជាយថាហេតុណាមួយលើភ្ញៀវ។ ជាធម្មតានៅពេលឡូរីពីរជួបប្រសព្វគ្នា ឡូរីដែលមានចំនួនអ្នកជិះតិចជាងត្រូវលើកចុះពីផ្លូវដែក។ អ្នកបើកត្រូវជួយលើកឡូរីគ្នាទៅវិញទៅមក។
ថ្ងៃនេះជាវេនប្រមូលប្រាក់របស់អ្នកស្រី ប៉ាន់ សុមាលី។ មានអាយុ៤៦ឆ្នាំ អ្នកស្រីសុមាលីបញ្ជាក់ថា របរដែលសល់ពីដូនតាមួយនេះ បានជួយឱ្យអ្នកភូមិអូរដំបង មានប្រាក់ចំណូលផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ ដោយមិនចាំបាច់ចំណាកស្រុក។ ចាប់ផ្ដើមបើកដឹកភ្ញៀវពីម៉ោង៦ព្រឹកដល់ម៉ោង៦ល្ងាច អាស្រ័យមានភ្ញៀវច្រើនឬតិច ឡូរីនៅស្ទឹងអូរដំបង អាចទទួលបានភ្ញៀវតែប្រមាណ២០ជើងតែប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃនៅខែខ្សត់ភ្ញៀវ។ ហើយខែដែលសម្បូរភ្ញៀវពីខែវិច្ឆិកាដល់ខែធ្នូ ពួកគេអាចទទួលបានអ្នកជិះពី៧០ទៅ៨០ជើង។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់អ្នកស្រី សុមារី ដូច្នេះថា៖« ពីដើមយើងគ្មានម៉ាស៊ីនបើកទេ ម្ចាស់ឡូរីយកឈើទៅដោលឱ្យវាទៅមុខ ក្រោយមកយើងច្នៃឱ្យមានម៉ាស៊ីន។ ឥឡូវសម្បូរភ្ញៀវបរទេសជិះជាងខ្មែរ។ ភ្ញៀវខ្មែរតម្លៃ១០,០០០រៀល ហើយភ្ញៀវបរទេស ៥ដុល្លារក្នុងម្នាក់»។
ជាស្ត្រីអ្នកបើកឡូរីដែលមានផ្ទៃពោះជិតគ្រប់ខែ អ្នកស្រី ងើយ សុភិន បានអះអាងថាខ្លួនប្រកបរបរនេះតាំងពីនាងនៅតូចម្ល៉េះ។ ស្ថិតក្នុងវ័យ៣០ឆ្នាំនេះ អ្នកស្រីមិនមានប្ដីនៅក្បែរឡើយ ព្រោះគាត់បានចំណាកស្រុកទៅធ្វើសំណង់នៅស្រុកឆ្ងាយ។ ស្ត្រីសម្បុរខ្មៅរូបនេះ ត្រូវមើលថែកូន៣នាក់រួមទាំងក្នុងផ្ទៃផង និងត្រូវបើកឡូរី ដើម្បីរកចំណូលចិញ្ចឹមកូន។
ចាស់បុរាណរួមទាំងពេទ្យក្ដីតែងតែណែនាំឱ្យស្ត្រីមានផ្ទៃពោះត្រូវតែរក្សាសុខភាពឱ្យបានល្អ និងមិនត្រូវធ្វើការធ្ងន់ ឬឈោងចាប់អ្វីដែលនៅឆ្ងាយពីខ្លួនឡើយ តែអ្នកស្រី សុភិន ដែលមានគ័ភ៌អាយុ៨ខែទៅហើយនោះ នៅតែបន្តបើកឡូរី។ អ្នកស្រី សុភិន ត្រូវលើកឡូរីរបស់ខ្លួននិងរបស់អ្នកម្ខាងទៀតចុះឡើង ពេលដែលជួបប្រសព្វគ្នា ថ្ងៃខ្លះអ្នកដំណើរក៏ជួយយកអាសាអ្នកស្រីដែរ ព្រោះតែគេឃើញអ្នកស្រីមានផ្ទៃពោះ។
ដោយសារតែបញ្ហាតម្រូវការជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ទើបតម្រូវឲ្យស្ត្រីវ័យ៣០ឆ្នាំរូបនេះ បង្ខំចិត្តបើកឡូរីទាំងខ្លួនមានផ្ទៃពោះ។ ស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពមានផ្ទៃពោះជិតគ្រប់ខែ(ជិតដល់ថ្ងៃសម្រាលកូន)នេះ អ្នកស្រី សុភិន បាននិយាយថា អ្នកស្រី អាចដឹកភ្ញៀវបានតែមួយជើងតែប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃ នៅខែខ្សត់ភ្ញៀវ ដោយទទួលបានប្រាក់១០,០០០រៀល និងដកប្រាក់ចាក់សាំងអស់២,០០០រៀល។ សរុបទៅក្នុងមួយថ្ងៃអ្នកស្រីរកចំណូលបានតែ៨,០០០រៀល ពីការបើកឡូរី។ ប្រាក់នេះវាមិនអាចដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារបានឡើយ តែអ្វីដែលជាក្ដីសង្ឃឹមរបស់ស្ត្រីរូបនេះ គឺក្រោយពីភ្ញៀវចុះពីឡូរី គេអាចឱ្យប្រាក់បន្ថែមឬហៅថា(ប្រាក់ទឹកតែ ឬលុយធីប)។ អ្នកស្រី ថា ប្រាក់ទឹកតែនេះ មិនមែនចេះតែបានគ្រប់ភ្ញៀវនោះដែរ។ ក្រៅពីបើកឡូរីស្ត្រីកូនបីរូបនេះ ឆ្លៀតលក់ភេសជ្ជៈខ្លះទៀត ដើម្បីរកចំណូលបន្ថែម។
ព្រោះតែជីវភាពខ្វះខាតអ្នកស្រី សុភិន តែងតែនៅបើកឡូរី រហូតដល់ថ្ងៃសម្រាលកូនតែម្ដង។ ស្ត្រីបើកឡូរីរូបនេះ តែងស្រមៃចង់ឱ្យភ្ញៀវមកជិះឡូរីនៅតំបន់របស់ខ្លួនឱ្យកាន់តែច្រើន ដើម្បីអាចរកចំណូលបានច្រើនដែរ។ «កូនមុនៗក៏ខ្ញុំធ្លាប់ធ្វើបែបនេះដែរ ដល់ថ្ងៃសម្រាលកូនបានឈប់។ បើមិនធ្វើបែបហ្នឹងមានតែអត់បាយ។ ចង់ឱ្យតែមានអ្នកមកជិះច្រើនៗ ទើបអាចបានលុយច្រើនដែរ»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់អ្នកស្រី ងើយ សុភិន។
ទើបតែមកពីដឹកភ្ញៀវវិញ លោក ង៉ុល ងន កំពុងអង្គុយសម្រាកលើគ្រែក្រោមរោងប្រក់ស័ង្កសី ក្បែរផ្លូវរថភ្លើង ដែលនៅទល់មុខរោងប្រក់ក្បឿងធំមួយ។ ដៃស្ដាំកាន់ប៊ិក ដៃឆ្វេងកាន់បំណែកក្រដាសឡាំង ដែលចេះតែគូសវាសគ្មានគោលដៅ ក្នុងទឹកមុខស្រពោនលោក ងន ថា របរនេះមិនសូវជាហត់ប៉ុន្មានឡើយ គ្រាន់តែហត់លើកឡូរីចុះឡើងពេលជួបគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ។ ស្ថិតក្នុងវ័យ៥៦ឆ្នាំនេះលោក ងន ប្រកបរបរបើកឡូរី ២០ឆ្នាំ មកហើយនោះ ពិតជាពេញចិត្តរបរដែលខ្លួនកំពុងធ្វើសព្វថ្ងៃ ដែលលោកថា វាជួយឱ្យអ្នកភូមិអូរដំបងអាចរស់បាន ប្រសើរជាងធ្វើការសំណង់ឬធ្វើការឱ្យគេផ្សេងទៀត។
រហូតមកដល់ពេលនេះ អ្នកបើកឡូរីរូបនេះនៅតែមានការព្រួយបារម្មណ៍ ព្រោះខ្លាចមានការហាមប្រាមមិនឱ្យសហគមន៍ឡូរីអូដំបង បន្តរបររបស់ខ្លួនដូចពីមុនទៀតក្រោមហេតុផលថាខ្លាចមានបញ្ហាដល់ភ្ញៀវពេលរថភ្លើងឆ្លងកាត់។ លោក ងន អះអាងថាសហគមន៍ឡូរីនឹងទទួលខុសត្រូវគ្រប់យ៉ាង បើសិនជាភ្ញៀវមានបញ្ហាអ្វីពីការជិះឡូរីរបស់ខ្លួន។ ក្រុមទទួលផលពីរបរបើកឡូរីនៅទីនេះនៅតែចង់ឱ្យ ឡូរីរបស់ខ្លួនដំណើរការរហូតតកូនចៅ។ លោក ងន បញ្ជាក់៖«ការងារនេះវាមិនហត់ដូចយើងទៅធ្វើការសំណង់ ឬការងារផ្សេងទេ វាហត់តែបន្តិចពេលឡូរីជួបគ្នា។ របរនេះបានតែមួយរស់ មិនធ្វើឱ្យមានបានទេ តែយើងក៏អាចរស់ស្រួល និងបាននៅផ្ទះមើលថែគ្រួសារផង។ ខ្ញុំចង់ឱ្យឡូរីនៅអូរដំបងនេះបន្តដល់កូនចៅរហូតទៅ»៕
