មូលហេតុកិច្ចចរចាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក-ចិនបរាជ័យក្នុងការចាប់ផ្តើម ទោះបីមានការជំរុញពីអាជីវកម្មអាមេរិកក្ដី
សហគមន៍ពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក បានដាក់សម្ពាធលើសេតវិមាន ដើម្បីចាប់ផ្តើមការចរចាពាណិជ្ជកម្ម និងកែសម្រួលពន្ធគយជាមួយចិនឡើងវិញ ប៉ុន្តែកង្វះការលើកទឹកចិត្តផ្នែកនយោបាយ ធ្វើឱ្យទស្សនវិស័យសម្រាប់ការចូលរួមប្រកបដោយអត្ថន័យរវាងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរធ្លាក់ចុះ។
ជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការនេះ ក្រុមពាណិជ្ជករបានជំរុញឱ្យប្រធានសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក បន្តដំណើរការនៃការលើកលែងពន្ធគយដែលផុតកំណត់កាលពីចុងឆ្នាំមុន ដោយសម្អាងថា ការដាក់ពន្ធគយលើប្រទេសចិនក្នុងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មដែលផ្តួចផ្តើមដោយអតីតប្រធានាធិបតីលោក ដូណាល់ ត្រាំ នាំឱ្យឧស្សាហកម្មអាមេរិកប្រឈមនឹងកំណើននៃការចំណាយក្នុងការផលិតទំនិញ និងផ្តល់សេវាកម្មក្នុងស្រុក ដែលធ្វើឱ្យការនាំចេញផលិតផល និងសេវាកម្មទាំងនេះរបស់ពួកគេ មិនសូវមានការប្រកួតប្រជែងនៅបរទេស ហើយក៏កំពុងប៉ះពាល់ដល់វិស័យការងាររបស់អាមេរិកផងដែរ។
ការអំពាវនាវស្រដៀងគ្នានេះ ក៏ត្រូវបានគាំទ្រដោយសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកចំនួន ៤០រូប រួមទាំងលោក Lindsey Graham និងលោក Macro Rubio រូបលោកទាំងពីរជាមេនាំមុខគេរបស់ចិនមកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ ក្នុងលិខិតមួយដែលបានដាក់ជូនតំណាងពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកលោកស្រី Katherine Tai កាលពីខែមេសានេះ។
លើសពីនេះទៅទៀត ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកជាង ៣ ៧០០ បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងចាប់តាំងពីឆ្នាំមុនទៅតុលាការពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិអាមេរិក ដោយស្នើឱ្យបញ្ចប់ និងសងប្រាក់ពន្ធនាំចូលលើទំនិញចិនវិញ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអាមេរិកកាលពីខែឧសភានេះ។
យ៉ាងណាមិញ បញ្ហាពាណិជ្ជកម្មបានទម្លាក់បញ្ជីអាទិភាពទាំងនៅក្រុងប៉េកាំង និងវ៉ាស៊ីនតោន ដោយទំនាក់ទំនងផ្តោតលើការប្រឈមមុខដាក់គ្នាផ្នែកសន្តិសុខ វិស័យបច្ចេកវិទ្យា និងមនោគមវិជ្ជាវិញ។
មន្រ្តីជំនាញសេដ្ឋកិច្ច បានត្រឹមតែធ្វើកិច្ចពិភាក្សាដំបូងនៅឆ្នាំនេះ ហើយក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន នៅតែពិនិត្យឡើងវិញលើគោលនយោបាយរួមរបស់ចិន ដោយធ្វើឱ្យទស្សនវិស័យក្លាយទៅជាមិនច្បាស់សម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងច្រើនលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មដែលជិតឈានដល់ឆ្នាំទីពីររបស់ខ្លួនមួយនេះ។
សង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម បានចាប់ផ្តើមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅខែមីនាឆ្នាំ ២០១៨។ បន្ទាប់មក លោកប្រធានាធិបតីត្រាំ បានប្រកាសដាក់ពន្ធលើផលិតផលចិន ក្រោយពីមានរបាយការណ៍តំណាងពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក ចោទប្រកាន់ចិនពីការអនុវត្តពាណិជ្ជកម្មមិនស្មើភាពគ្នា និងការលួចទ្រព្យសម្បត្តិបញ្ញារបស់រដ្ឋជាដើម ដែលបង្កជាការសងសឹងវិញពីក្រុងប៉េកាំង។
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មដំណាក់កាលទី ១ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាកាលពីខែមករាឆ្នាំមុន ដែលបង្ហាញពីការបញ្ឈប់ការថ្កោលទោសគ្នានៅក្នុងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម ដោយចិនបានសន្យាទិញផលិតផលអាមេរិកចំនួន ២០០ ប៊ីលានដុល្លារបន្ថែមទៀតនៅឆ្នាំ ២០២០ និង ២០២១ ជាថ្នូរនឹងការដកពន្ធគយដោយផ្នែករបស់អាមេរិក។
ទោះយ៉ាងណា ការទិញរបស់ចិនបានធ្លាក់ចុះ ហើយមិនសម្រេចតាមគោលដៅនោះទេដោយសារជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ដោយនៅក្នុងឆ្នាំដំបូងនៃការអនុវត្ត ចិនបាននាំចូលទំនិញពីអាមេរិកចំនួន ១០០ ប៊ីលានដុល្លារស្មើនឹង ៥៨% នៃគោលដៅ ១៧៣,១ ប៊ីលានដុល្លារសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២០។ យន្តការការពិគ្រោះយោបល់ ដែលជាផ្នែកសំខាន់នៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនងមូលដ្ឋានពីប្រចាំថ្ងៃទៅពាក់កណ្តាលប្រចាំឆ្នាំ បានបរាជ័យយ៉ាងខ្លាំងដោយសារការរំខានពីជំងឺរាតត្បាត ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាមេរិក និងការផ្លាស់ប្តូរអំណាចជាបន្តបន្ទាប់។
ក្រុងប៉េកាំងនិយាយថា ខ្លួននឹងបន្តអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍និយាយថា គោលដៅនៃវិធានការនេះត្រូវបានកំណត់ខ្ពស់ពេក ហើយវាច្បាស់ចំពោះភាគីទាំងពីរថា ក្រុងប៉េកាំងទំនងជាមិនផ្តល់ឱ្យពេញលេញនូវការសន្យាទិញរបស់ខ្លួនឡើយ។
ក្រុមហ៊ុនជំនួញធំៗ ចំនួន ៣០ របស់អាមេរិក បានដាក់លិខិតមួយទៅរដ្ឋមន្ត្រីរតនាគារលោកស្រី Janet Yellen និងលោកស្រី Tai កាលពីសប្តាហ៍មុន ដោយបញ្ជាក់ថាប្រទេសចិនបានឈានដល់ចំណុចសំខាន់នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម និងជំរុញឱ្យក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បន្តឆ្ពោះទៅរកបញ្ហាដែលមិនប៉ះពាល់ក្នុងដំណាក់កាលទីមួយ។
លោក Bo Zhengyuan អ្នកស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវ Plenum ដែលផ្តោតលើប្រទេសចិន និងមានមូលដ្ឋាននៅក្រុងប៉េកាំង បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The South China Morning Post ថាទាំងអាមេរិក និងចិន នឹងរង់ចាំឱ្យបរិយាកាសនយោបាយមានភាពប្រសើរឡើង ដើម្បីអាចបើកកិច្ចពិភាក្សាកម្រិតជាន់ខ្ពស់ស្តីពីពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច។
លោកនិយាយថា៖ «ភាគីទាំងពីរ នឹងមិនខ្វល់ច្រើនអំពីទំហំនៃការទិញទេ។ រដ្ឋបាលលោក បៃដិន អាចនឹងយកគោលដៅផ្សេងពីលោកត្រាំ ដើម្បីវាយតម្លៃពីការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ វាក៏អាចកើតមានផងដែរដែលភាគីទាំងពីរ នឹងយល់ព្រមលើការដកពន្ធគយមួយផ្នែក»។
ចំណែកឯលោក Lu Xiang អ្នកស្រាវជ្រាវអំពីទំនាក់ទំនងចិន-អាមេរិកនៅបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមចិនវិញ និយាយថា៖ «លោកបៃដិន ក៏ស្ថិតក្រោមសម្ពាធក្នុងការនិយាយផងដែរ ដោយសារទស្សនវិស័យកាន់តែអាប់អួរខ្លាំងឡើង សម្រាប់ការបោះឆ្នោតពាក់កណ្តាលអាណត្តិនៅឆ្នាំក្រោយ»។
ខណៈពេលដែលរដ្ឋបាលលោក បៃដិន ចោទសួរថាតើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិននឹងត្រូវបានរៀបចំឡើងយ៉ាងល្អឬយ៉ាងណា ក៏មានសញ្ញាមួយចំនួនដែលបង្ហាញថារដ្ឋបាលនេះនឹងបន្តជំរុញចិនលើអ្វីដែលខ្លួនយល់ឃើញថាជាការអនុវត្តពាណិជ្ជកម្មមិនស្មើភាពគ្នា។
កាលពីខែមិថុនា លោកប្រធានាធិបតីបៃដិន បានពង្រីកបញ្ជីខ្មៅរបស់រដ្ឋបាលលោកត្រាំដើម្បីរារាំងជនជាតិអាមេរិកមិនឱ្យវិនិយោគលើក្រុមហ៊ុនចិនដែលផ្ដល់ជំនួយដល់យោធា ឬការគាបសង្កត់ជនជាតិភាគតិចនៅតំបន់ស៊ីនជាំងជាដើម។ លោកបៃដិន បានរួមបញ្ចូលក្រុមហ៊ុន Huawei ដែលជាក្រុមហ៊ុនទូរគមនាគមន៍ដ៏ធំរបស់ចិន ទៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះក្រុមហ៊ុនដែលត្រូវបានហាមឃាត់។
ក្រៅពីនោះ សេតវិមានក៏បានប្រកាសពីការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាពាណិជ្ជកម្ម និងបច្ចេកវិទ្យាជាមួយមន្រ្តីអាមេរិក និងអឺរ៉ុប ដែលជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីប្រឆាំងឥទ្ធិពលចិន ដោយសម្របសម្រួលគោលនយោបាយឌីជីថលរវាងក្រុងប្រ៊ុចសែល និងវ៉ាស៊ីនតោន។
