ទោះបីមានក្រុមប្រឆាំងនឹងតាលីបង់ តែឱកាសការឈ្នះមានតិច ខណៈកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពមិនទាន់ច្បាស់
ប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ពីក្រុមតាលីបង់ ចូលកាន់កាប់រដ្ឋធានី និងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលយ៉ាងរហ័ស ក្រុមតស៊ូប្រដាប់អាវុធដែលជាអតីតយុទ្ធជនមូចាហេដិន (Mujahedeen)និងកងកុម្ម៉ង់ដូអាហ្វហ្គានីស្ថានអះអាងថា ខ្លួនបានប្រមូលផ្តុំគ្នាឡើងវិញ ហើយនឹងចាប់ផ្តើមប្រយុទ្ធពីតំបន់ចុងក្រោយនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានដែលមិនស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់តាលីបង់។
មេដឹកនាំក្រុមដែលប្រកាន់ជំហរឹងប៉ឹងនេះ គឺលោក Ahmad Massoud អាយុ ៣២ ឆ្នាំ ជាស្ថាបនិករណសិរ្សតស៊ូជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថាន និងជាកូនប្រុសរបស់មេបញ្ជាការ Mujahedeen ឈ្មោះ Ahmad Shah Massoud ដោយបោះជំហានតាមគន្លងឪពុករបស់ខ្លួនដែលត្រូវបានក្រុមអាល់កៃដាសម្លាប់កាលពី ២០ ឆ្នាំមុន ពីរថ្ងៃមុនព្រឹត្តិការណ៍ ១១ កញ្ញា បន្ទាប់ពីធ្វើការតស៊ូយ៉ាងស្វិតស្វាញប្រឆាំងនឹងក្រុមតាលីបង់។
លោក Massoud បានជិះឧទ្ធម្ភាគចក្រយោធាយ៉ាងប្រញាប់ប្រញាល់កាលពីថ្ងៃទី ១៥ ទៅជ្រលងភ្នំ Panjshir បន្ទាប់ពីក្រុមតាលីបង់វាយលុកមូលដ្ឋានការពារជាតិរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងក្រុងកាប៊ុល ហើយលោកប្រធានាធិបតី Ashraf Ghani និរទេសខ្លួនចេញពីប្រទេស។ លោកអនុប្រធានាធិបតី Amrullah Saleh ក៏ភៀសខ្លួនក្នុងពេលតែមួយទៅជ្រលងភ្នំនេះដែរ ដោយប្តេជ្ញាថានឹងប្រយុទ្ធជាជាងអង្គុយនៅក្រោមដំបូលតែមួយជាមួយតាលីបង់។
ក៏ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកជំនាញនិយាយថា ឱកាលនៃការយកឈ្នះក្រុមប្រយុទ្ធឥស្លាមមួយនេះគឺមានតិច។ ក្បួននៃយុទ្ធសាស្ត្រសមរភូមិរបស់រណសិរ្ស នឹងចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះនាពេលឆាប់ៗនេះដោយគ្មានការផ្គត់ផ្គង់ និងការគាំទ្រពីខាងក្រៅឡើយ ខណៈបច្ចុប្បន្ននេះក្រុមអ្នកតស៊ូរបស់ខ្លួនត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ និងឡោមព័ទ្ធដោយក្រុមតាលីបង់រួចទៅហើយ។
តាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតញូវយ៉កថែមស៍ អ្នកនាំពាក្យរបស់លោក Massoud និយាយថា លោកបានអូសទាញទាហានរាប់ពាន់នាក់មកជ្រលងភ្នំ Panjshir ចម្ងាយប្រមាណ ៧០ ម៉ាយល៍ពីក្រុងកាប៊ុល ដែលជាបន្ទាយតស៊ូប្រឆាំងនឹងសហភាពក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ និងតាលីបង់ឆ្នាំ១៩៩០។
កងកម្លាំងដែលប្រមូលផ្ដុំបច្ចុប្បន្ន រួមមានទាំងកងកម្លាំងពិសេសរបស់កងទ័ពអាហ្វហ្គានីស្ថានដែលនៅសេសសល់ និងមេបញ្ជាការឈ្លបដែលមានបទពិសោធន៍ខ្លះសល់ពីជំនាន់របស់ឪពុកលោក ក៏ដូចជាសកម្មជន និងអ្នកផ្សេងទៀតដែលបដិសេធតាលីបង់។ អ្នកនាំពាក្យនិយាយថា លោក Massoud ក៏មានកន្លែងផ្ទុកសព្វាវុធ រួមមានទាំងឧទ្ធម្ភាគចក្រអាមេរិកផង ប៉ុន្តែត្រូវការច្រើនហ្នឹង។ ក្នុងអត្ថបទមួយរបស់កាសែតវ៉ាស៊ីនតោនប៉ុស្តិ៍ ចុះផ្សាយកាលពីសប្តាហ៍មុន លោក Massoud បានអំពាវនាវសុំអាវុធ ពីសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស និងបារាំង និងឱ្យប្រទេសទាំងនេះគាំទ្រការរើបំរះរបស់លោក។
លោក Torek Farhadi អ្នកវិភាគ និងជាអតីតទីប្រឹក្សារដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាននិយាយថា ក្រុមអ្នកតស៊ូរបស់លោក Massoud បង្កការគំរាមកំហែងតិចតួចដល់ក្រុមតាលីបង់ ហើយលោកហៅអនុប្រធានាធិបតីលោក Saleh ថាជា «មនុស្សពូកែតែឃោសនាតាមបណ្ដាញសង្គម»។
ចំណែកឯអតីតប្រធានអគ្គនាយកដ្ឋានសន្តិសុខជាតិ និងជាគូប្រជែងរបស់តាលីបង់ លោក Rahmatullah Nabil និយាយថា៖ «លោក [Massoud]ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពលំបាកជាងឪពុករបស់លោកទៅទៀត»។ លោកបន្ថែមថា មិនមែនមកពីលោក Massoud គ្មានបទពិសោធន៍យោធាតែម្យ៉ាងនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែក៏មកពីកង្វះការគាំទ្រពីពិភពលោកខាងក្រៅ ខណៈដែលជំនាន់ឪពុករបស់លោក មានជំនួយពីរុស្ស៊ី ឥណ្ឌា អ៊ីរ៉ង់ និងតាហ្ស៊ីគីស្ថានជាដើម។
យ៉ាងណា លោក Massoud បានទទួលការអប់រំនៅមហាវិទ្យាល័យយោធាភូមិន្ទ Sandhurst នៅចក្រភពអង់គ្លេស និងមហាវិទ្យាល័យ King ក្នុងទីក្រុងឡុងដ៍ ហើយទទួលបានសញ្ញាប័ត្រផ្នែកសង្រ្គាមមុននឹងត្រលប់ទៅអាហ្វហ្គានីស្ថានវិញនៅឆ្នាំ ២០១៦។
មេដឹកនាំរណសិរ្សនៅតែប្រកាន់ជំហរបស់ខ្លួន ដោយលោកបានប្រាប់ប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍ Al Arabiya របស់ក្រុងឌូបៃកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា៖ «យើងបានប្រឈមមុខនឹងសហភាពសូវៀត យើងនឹងអាចប្រឈមមុខក្រុមតាលីបង់»។
អតីតមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់អាហ្វហ្គានីស្ថានម្នាក់និយាយដោយមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា៖ «ខ្ញុំមិនគិតថា ក្រុមអ្នកតស៊ូអាចឈរជើងបានយូរដោយគ្មានជំនួយពីអន្តរជាតិនោះទេ។ ខ្ញុំគិតថា តាលីបង់នឹងផ្ដួលរំលំក្រុមនេះបាននៅប៉ុន្មានខែខាងមុខនេះ»។
លោក Fahim Dashty មេបញ្ជាការកងកម្លាំងរបស់លោក Massoud និយាយថា៖ «យើងមានឆន្ទៈក្នុងការចរចា ដើម្បីឈានទៅរកសន្តិភាព ប៉ុន្តែមិនត្រឹមតែសន្តិភាពទេ។ យើងចង់បានរដ្ឋាភិបាលរួមបញ្ចូលគ្នានៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដែលអាចតំណាងឱ្យក្រុមជនជាតិភាគតិចផ្សេងៗគ្នានៃប្រទេសនេះ ដែលនឹងធានានូវសិទ្ធិរបស់ប្រជាជន សិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិស្ត្រី និងធានាយុត្តិធម៌សង្គមនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន»។
លោក Massoud នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍លើកដំបូងរបស់ខ្លួនបន្ទាប់ពីពួកតាលីបង់ចូលកាន់កាប់ក្រុងកាប៊ុល បាននិយាយថា អ្វីដែលជាអាទិភាពគឺចៀសវាងការបង្ហូរឈាម។ លោកអះអាងថា រណសិរ្សតស៊ូជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថានពេញចិត្តចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពជាមួយតាលីបង់ ប៉ុន្តែប្រសិនបើតាលីបង់មិនយល់ព្រមចរចាទេនោះ កម្លាំងប្រឆាំងតាលីបង់ត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីធ្វើសង្គ្រាមយូរអង្វែង។
ចំណែកឯក្រុមតាលីបង់វិញបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃអាទិត្យមុននេះថា ខ្លួនកំពុងបញ្ជូនកម្លាំងដើម្បីបង្ក្រាបក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយនៅលើបណ្តាញសង្គមធ្វីតធឺរថា៖ «មូចាហាដិនរាប់រយរបស់អ៊ីស្លាមអេមីរ៉ាត កំពុងធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅ Panjshir ដើម្បីគ្រប់គ្រងខេត្តនេះ បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបដិសេធមិនប្រគល់ដោយសន្តិវិធី»។
យ៉ាងណាមិញ យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Asian News International កាលពីថ្ងៃពុធនេះ អ្នកនាំពាក្យតាលីបង់លោក Zabihullah Mujahid និយាយថា តាលីបង់ទំនងជាធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពជាមួយក្រុមអ្នកតស៊ូ Panjshir ខណៈមេដឹកនាំកំពូលនៃក្រុមទាំងពីរកំពុងពិភាក្សាគ្នា។ លោកថា លោកមានជំនឿ ៨០ ភាគរយលើដំណោះស្រាយដោយគ្មានសង្គ្រាមនៅជ្រលងភ្នំ Panjshir ។
ទោះបីមានការអះអាងបែបនេះក្ដី កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពដែលអាចកើតមានរវាងក្រុមតាលីបង់ និងក្រុមអ្នកតស៊ូ Panjshir នៅមិនទាន់ច្បាស់នៅឡើយទេ។ លោក Massoud ធ្លាប់និយាយថា ការតស៊ូរបស់ Panjshir មិនត្រឹមតែសម្រាប់ប្រជាជននៅ Panjshir ប៉ុណ្ណោះទេ ខណៈដែលកងកម្លាំងមកពីទូទាំងប្រទេសបានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅជ្រលងភ្នំនេះ ហើយពួកគេនឹងជំរុញឱ្យមានរដ្ឋាភិបាលរួមបញ្ចូលគ្នា មិនមែនជារដ្ឋាភិបាលផ្តាច់ការដែលគ្រប់គ្រងដោយតាលីបង់នោះទេ។
ប្រភព៖ New York Times
