២០ឆ្នាំក្រោយ ព្រឹត្តិការណ៍បំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅឥណ្ឌូនេស៊ី តែមេភេរវកម្មទើបតែរងការចោទប្រកាន់
រាត្រីថ្ងៃសៅរ៍មួយ នៃខែតុលា ឆ្នាំ២០០២ បារនៅទីក្រុងទេសចរណ៍បាលីចំនួន ២កន្លែងបានរងបំផ្ទុះគ្រាប់បែក ដែលបណ្ដាលឱ្យមនុស្សប្រមាណ ២០០នាក់បានបាត់បង់ជីវិត ហើយមនុស្សរាប់រយនាក់ទៀតបានរងរបួស។
មិនមានក្រុមណាចេញមុខមកទទួលខុសត្រូវពីហេតុការណ៍នេះភ្លាមៗនោះទេ។ តាមរយៈការស៊ើបអង្កេតរួមមួយរវាងអាជ្ញាធរឥណ្ឌូនេស៊ី និងភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតសហរដ្ឋអាមេរិក FBI បានកំណត់អត្តសញ្ញាណអំពើភេរវកម្មនោះជាការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកអត្តឃាត ដោយមានការបញ្ជាពីក្រោយដោយក្រុម Jemaah Islamiyah (JI) ដែលជាក្រុមភេរវកម្មបង្កើតឡើងនៅឥណ្ឌូនេស៊ី ហើយមានបណ្ដាញនៅពាសពេញអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ក្រោយពីមានការស្រាវជ្រាវជាច្រើន គេរកឃើញថា ក្រុមJI នេះមានពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមភេរវកម្មអាល់កៃដា ដែលជាក្រុមបើកយន្តហោះទៅបុកអគារពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក នៅទីក្រុងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០១ ដែលព្រឹត្តិការណ៍នេះគេច្រើនតែហៅថា ព្រឹត្តិការណ៍ ១១កញ្ញា (៩/១១)។
មេក្លោងនៅពីក្រោយការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនេះគឺ លោក Encep Nurjaman ឬ មានឈ្មោះហៅក្រៅថា ហាំបាលី (Hambali)។ លោកបានកើតនៅឥណ្ឌូនេស៊ី ហើយលោកក៏បានចូលរៀនក្នុងសាលាឥស្លាមកាលពីវ័យកុមា។ ក្រោយមកនៅទសវត្ស ១៩៨០ លោកក៏បានហោះទៅកាន់អាហ្វហ្គានីស្ថាន ដើម្បីជួយក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធមូចាហ៊ីឌីន (Mujahideen) ច្បាំងនឹងកងទ័ពសូវៀត ដែលបានឈ្លានពានអាហ្វហ្គានីស្ថាននៅឆ្នាំ១៩៧៩។
នៅពេលនោះហើយដែល លោកមានទំនាក់ទំនងជាមួយពួកអារ៉ាប រួមមានទាំងលោក អូសាម៉ា ប៊ីន ឡាឌែន ដែលក្រោយមកត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាមេគំនិតនៃឧបទ្ទវហេតុ ៩/១១។
ក្រោយពីមានហេតុការណ៍ ៩/១១ នាអាមេរិក លោកក៏មានបំណងពង្រីកឥទ្ធិពលឥស្លាមនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ផងដែរ។ តាមរយៈភស្តុតាង និងឯកសារជាច្រើនបានបង្ហាញឱ្យឃើញថា លោកទទួលបានជំនួយពីក្រុមអាល់កៃដា ដើម្បីចេញប្រតិបត្តិការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅឥណ្ឌូនេស៊ី។
លោកទទួលបានលុយពីអាល់កៃដាយ៉ាងតិច ៨៦ ០០០ដុល្លារអាមេរិក នៅក្នុងគណនីធនាគារក្រោមឈ្មោះរបស់លោកផ្ទាល់។ តាមរយៈការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅបាលី គេប៉ាន់ស្មានថាប្រតិបត្តិការនេះចំណាយលុយប្រមាណ ៣៥ ០០០ដុល្លារ ដែលចំណាយលើឡានដាក់គ្រាប់បែក គ្រាប់បែក និងជួលថ្លៃផ្ទះជាដើម។
ការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅទីក្រុងបាលី ធ្វើឱ្យអាមេរិកធ្វើការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងចំពោះរូបលោក ហាំបាលី ដោយដល់ថ្នាក់អាមេរិកបញ្ជូនភ្នាក់ងារចារកម្ម CIA មកសហការជាមួយប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍នានា ដើម្បីចាប់ខ្លួនលោក។
ក្រោយផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅបាលី លោកបានគេចខ្លួនពីឥណ្ឌូនេស៊ីមួយរយៈទៅកាន់ប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍នានា ដែលរួមមានទាំងកម្ពុជាផងដែរ។ ក្រោយមកនៅខែសីហា ឆ្នាំ២០០៣ នៅឥណ្ឌូនេស៊ីមានជួបអំពើភេរវកម្មបន្ថែមទៀត ដោយម្ដងនេះនៅរដ្ឋធានីហ្សាការតាតែម្ដង។
លោក ហាំបាលី បន្ទាប់មកក៏គេចទៅស្រុកថៃ ហើយថែមទាំងមានគម្រោងភេរវកម្មជាច្រើនទៀត ដែលរាប់បញ្ចូលទាំងគម្រោងក្នុងការបើកយន្តហោះបុកព្រលានយន្តហោះសិង្ហបុរី ឆាងជី ទៀតផង។
លុះនៅខែតុលា ឆ្នាំ២០០៣ លោកត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្រោមប្រតិបត្តិការរួមរវាងកងកម្លាំងសន្តិសុខថៃ និងទីភ្នាក់ងារ CIA អាមេរិក នៅឯទីក្រុងអយុធ្យា ចម្ងាយ ៧៥គីឡូម៉ែត្រពីរាជធានីបាងកក។
លោកក្រោយមកបញ្ជូនទៅកន្លែងងងឹតនានារបស់ CIA ហើយចុងក្រោយក៏ត្រូវបានឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារយោធាអាមេរិកហ្គ័នតាណាម៉ូ (Guantanamo) ហើយលោកត្រូវបានខាងអាមេរិកចាត់ទុកថាជា «ជនជាប់ឃុំមានតម្លៃខ្ពស់»។
យ៉ាងណាមិញ មានសេចក្ដីរាយការណ៍ជាច្រើនបានឱ្យដឹងថា លោកហាំបាលី ក៏ដូចជាអ្នកជាប់ឃុំខ្លួនជាច្រើនទៀតនៅហ្គ័នតាណាម៉ូ កោះគុយបា រងការធ្វើទារុណកម្មក្រៅច្បាប់យ៉ាងព្រៃផ្សៃ ដោយអាជ្ញាធរអាមេរិក។
ចាប់ខ្លួនតាំងពីឆ្នាំ២០០៣ មក លោកមិនដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការជាផ្លូវការម្ដងណាឡើយ។ លុះនៅខែសីហា ឆ្នាំ២០២១នេះ លោកត្រូវបានចោទប្រកាន់ដោយតុលាការយោធាអាមេរិកពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម ដែលរួមបញ្ចូលអំពើឃាតកម្ម ភេរវកម្ម និងបទសមគំនិតនានា។
អ្នកស្រី Susan Sim ដែលជាអ្នកកាសែតសិង្ហបុរីនៅទីក្រុងហ្សាការតាអំឡុងព្រឹត្តិការណ៍ ៩/១១ បានសរសេរនៅក្នុងសារព័ត៌មាន South China Morning Post ថា ប្រសិនបើមតិក្នុងស្រុករបស់អាមេរិក ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលបិទគុកហ្គ័នតាណាម៉ូមែន នោះប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាពិសេសឥណ្ឌូនេស៊ី នឹងទទួលរឿងឈឺក្បាលមែនទែនហើយ។
ពន្ធនាគាហ្គ័នតាណាម៉ូនេះ ជាពន្ធនាគារយោធា ដែលជាកន្លែងឃុំខ្លួនឧក្រិដ្ឋជនជាន់ខ្ពស់របស់អាមេរិក។ ដោយសារតែមានដំណឹងថាមានការធ្វើទណ្ឌកម្មឃោរឃៅជាច្រើន មានការតវ៉ាមួយចំនួនបានទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកបិទពន្ធនាគារនេះ។
ក្នុងករណីដែលលោក ហាំបាលី ត្រូវបានកាត់ក្ដីមិនទាន់ដាច់ស្រេច នោះអាមេរិកទំនងជាបញ្ជូនបុរសរូបនេះ ឱ្យឥណ្ឌូនេស៊ីជាអ្នកកាត់ក្ដីបន្ត ប្រសិនបើគុកហ្គ័នតាណាម៉ូត្រូវបានបិទចោល។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកស្រី Sim។
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា ប្រសិនបើតុលាការយោធាកាត់ឱ្យលោក ហាំបាលី ជាប់ទោសដាច់ស្រេច នោះលោកអាចនឹងទទួលទោសនៅពន្ធនាគារឥណ្ឌូនេស៊ី ប្រសិនបើគុកនោះនឹងបិទមែន៕
ប្រភព៖ SCMP
