អ្នកឯកទេសវីរ៉ុសនៅអាហ្វ្រិក៖ ការដាក់កំហិតធ្វើដំណើរ ប្រៀបបាននឹងយកកាំភ្លើង AK-47 មកបាញ់ស្រមោច
មន្ទីរពិសោធន៍នៅប្រទេស Botswana (BHHRL) ជាមន្ទីរពិសោធន៍ ដែលបានរកឃើញវ៉ារ៉្យង់អូមីក្រុងដំបូងគេ និងបានជូនដំណឹងដល់អាហ្រ្វិកខាងត្បូង ដើម្បីប្រកាសដល់ពិភពលោកនៅថ្ងៃទី ២៥ ខែ វិច្ឆិកា ថា ពិភពលោកត្រូវប្រឈមនឹងវ៉ារ៉្យង់ថ្មីមួយទៀត ដែលហៅថា វ៉ារ៉្យង់អូមីក្រុង។
ការរកឃើញនេះ បង្កឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរទីផ្សារភាគហ៊ុន ហើយរដ្ឋាភិបាលប្រទេសមួយចំនួនដាក់កំហិតលើការធ្វើដំណើរយ៉ាងខ្លាំងដល់ប្រទេសនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។
ការរឹតបន្តឹងការធ្វើដំណើរនេះ ត្រូវរងការស្ដីបន្ទោសពីអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ដោយសារការធ្វើដូចនេះ អាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស Botswana និងប្រទេសជិតខាងខ្លួននៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដែលធ្លាប់សង្ឃឹមថា នឹងមានអ្នកមកទស្សនាច្រើនក្នុងអំឡុងពេលថ្ងៃឈប់សម្រាកចុងឆ្នាំនាពេលខាងមុខ។
វេជ្ជបណ្ឌិត Sikhulile Moyo អ្នកឯកទេសខាងមេរោគ និងក្រុមរបស់លោក មានការងឿងឆ្ងល់ និងព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងទាក់ទិនការដាក់កំហិតការធ្វើដំណើរលើប្រទេសនៅអាហ្វិ្រកខាងត្បូងនេះ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Moyo មានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងគិតថាប្រទេសនានា មិនគួរដាក់កំហិត ឬ ដាក់ទណ្ឌកម្ម ដល់ប្រទេសនានា ជាពិសេសអាហ្រ្វិកខាងត្បូង ដែលខំចែករំលែកទិន្នន័យប្រកប ដោយតម្លាភាពជាមួយពិភពលោកបែបនេះទេ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «វិធានការ ដែលដាក់ចេញមកនេះ ហាក់មិនសមាមាត្រទៅហ្នឹងផលប៉ះពាល់ពីវ៉ារ៉្យង់សោះ។ ការធ្វើដូចនេះ ប្រៀបបាននឹងការយក AK-47 មកសម្លាប់ស្រមោចទាំងមិនទាន់យល់ពីភាពគ្រោះថ្នាក់របស់វាអញ្ចឹង។ ខ្ញុំមានការសោកស្ដាយ ចំពោះវិធានទាំងនេះណាស់ ពេលខ្ញុំឃើញព័ត៌មានពីការដាក់កំហិតការធ្វើដំណើរលើអាហ្វ្រិកម្ដងៗ ខ្ញុំស្ទើរតែចង់បិទទូរទស្សន៍»។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ ក៏បានលើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភស្រដៀងគ្នាដែរ ពោលគឺប្រទេស ដែលកំពុងជួបបញ្ហាក្នុងការទទួលបានវ៉ាក់សាំងហើយ ត្រូវទទួលទណ្ឌកម្ម ដោយសារផ្សព្វផ្សាយទិន្នន័យដោយតម្លាភាពទៀត។ ការរឹតត្បិតនេះ កាន់តែធ្វើឱ្យការឃ្លាំមើលវ៉ារ្យ៉ង់ថ្មីកាន់តែពិបាក។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Simani Gaseitsiwe អ្នកជំនាញខាងមេរោគម៉ូលេគុល និងជាអ្នកស៊ើបអង្កេតសំខាន់នៅមន្ទីរពិសោធន៍ លើកឡើងថា៖ «យើងនឹងកាន់តែរងផលប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំង សូម្បីតែនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌ សារជាតិប្រតិកម្ម (reagents ដែលសមាសធាតុប្រើ ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ប្រតិកម្មគីមី រួមទាំងការរៀបចំសំណាកសម្រាប់លំដាប់ហ្សែន) ដែលយើងត្រូវការយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះសារធាតុភាគច្រើន មិនបានផ្លាស់ទីដោយសារការធ្វើដំណើរតាមជើងហោះហើរ ដឹកទំនិញនោះទេ ប៉ុន្តែអាចធ្វើដំណើរតាមរយៈក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ធម្មតា»។
ក្រុមអ្នកឯកទេសមេរោគប្រទេស Botswana ត្រូវធ្វើការយ៉ាងប្រញាប់ប្រញាល ដើម្បីអនុវត្តផ្នែកសំខាន់ៗនៃការធ្វើតេស្ត PCR រោគវិនិច្ឆ័យ។ បើគិតចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ ២០២១ មក ក្រុមអ្នកសិក្សា បានបន្តពូជពង្សគំរូមេរោគ SARS-CoV-2 ចំនួន ២៣០០ គំរូហើយ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Moyo បាននិយាយថា៖ «ការឃ្លាំមើលហ្សែនប្រចាំថ្ងៃ និងប្រចាំសប្តាហ៍របស់ក្រុម ដែលជាប់លាប់ និងជាប្រព័ន្ធនៃគំរូវិជ្ជមាន មានន័យថា ទោះបីជាពួកគេមិនមានធនធាននៃមជ្ឈមណ្ឌលលំដាប់អន្តរជាតិឈានមុខគេ ក៏ដោយក៏ក្រុមអ្នកសិក្សា បានរកឃើញថា វីរ៉ុសនេះបំលែងខ្លួនយ៉ាងឆាប់រហ័ស»។
យោងតាមលោកវេជ្ជបណ្ឌិត Gaseitsiwe ការដាក់ស្នើលំដាប់ហ្សែនរបស់ប្រទេស Botswana ទៅកាន់ វិទ្យាស្ថានគំនិតផ្តួចផ្តើមវិទ្យាសាស្ត្រសកល និងសិក្សាប្រភពមេរោគចម្បង (GISAID) ការរៀបលំដាប់ហ្សែនក្នុងតំបន់អាហ្រ្វិក ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ៗ មានកម្រិតខ្ពស់ និងច្រើនជាងប្រទេសនានាដែលនៅជិតខាង និងប្រទេស ដែលមានធនធានល្អនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។
វេជ្ជបណ្ឌិត Moyo បានបន្តថា៖ «ការកំណត់វ៉ារ៉្យង់ថាជា វ៉ារ៉្យង់ព្រួយបារម្ភ ដោយអង្គការ WHO នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែវិច្ឆិកា គេឃើញមានការបំលែងខ្លួនបណ្ដើរៗហើយក្នុងវ៉ារ៉្យង់អូមីក្រុន ដើម្បីកំណត់ពូជពង្សថ្មី ដែលមានន័យថា ពួកវាអាចត្រូវបានប្រើ ដើម្បីកំណត់វ៉ារ្យ៉ង់គ្រប់ទីកន្លែង ដែលកំពុងរីករាលដាល»។
លោក បានបន្ថែមថា គេមិនទាន់ច្បាស់ថា វ៉ារ៉្យង់មានដើមកំណើតពីពេលណា និងដោយរបៀបណានោះទេ បើទោះបីជាវា លេចឡើងថា ជាវ៉ារ្យ៉ង់នៃមេរោគឆ្លងដំបូង និងមិនមែនជាប្រភេទថ្មីជាងនេះក៏ដោយ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅទូទាំងពិភពលោក បាននឹងកំពុងប្រណាំង ដើម្បីវាយតម្លៃថាតើវ៉ារ៉្យង់អូមីក្រុនឆ្លងបានកម្រិតណា និងធ្ងន់ធ្ងរប៉ុណ្ណា ហើយថាតើ ប្រសិទ្ធភាពនៃវ៉ាក់សាំងប៉ុណ្ណា ដែលអាចប្រើបានប្រឆាំងនឹងវាបាន។
ដូច្នេះ ការដាក់កំហិតធ្វើដំណើរ លើបណ្ដាប្រទេសនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ហាក់ដូចជាបន្ទុកខ្លាំងពេកសម្រាប់ប្រទេស ដែលកំពុងតែរងវិបត្តិវ៉ាក់សាំង ទាំងដែលអ្នកជំនាញមិនទាន់បានបញ្ជាក់ពីផលប៉ះពាល់របស់វ៉ារ៉្យង់នេះ។
ប្រភព៖ Aljazeera
