ការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយចិន-តៃវ៉ាន់ បង្កឱ្យភាពតានតឹងក្នុងប្រទេសក្រីក្រនៅសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក
ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីបានជាប់ឆ្នោតជាសមាជិកសភាប្រជុំកោះសាឡូម៉ូនកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ អ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំងលោកភីធ័រ គីនីឡូរីជូនញ័រ អះអាងថាលោកបានទទួលសំណើដ៏មិនប្រក្រតីមួយ។
លោកនិយាយថាមានមនុស្សមករកលោក ហើយស្នើឱ្យលោកចេញ «មតិវិជ្ជមានមួយចំនួនអំពីប្រទេសចិន ជាថ្នូរនឹងដីមួយដំ» ប៉ុន្តែលោកបានបដិសេធមិនបញ្ចេញអត្តសញ្ញាណអ្នកដែលមកសួរលោកអំពីរឿងនេះ។
លោកគីនីឡូរី បានលើកឡើងថា ហេតុផលពីក្រោយសំណើនេះនឹងអាចមើលឃើញនាពេលឆាប់ៗនេះ។ មិនយូរប៉ុន្មាននាយករដ្ឋមន្ត្រីបួនអាណត្តិរបស់កោះសាឡូម៉ូនម៉ាណាសេ សូហ្កាវ៉ា បានផ្លាស់ប្ដូរការទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការពីកោះតៃវ៉ាន់ ទៅចិនដីគោកវិញ ដោយកាត់ផ្ដាច់ទំនាក់ទំនង ៣៦ ឆ្នាំរវាងកោះទាំងពីរ។
ប្រជុំកោះសាឡូម៉ូន គឺចំណោមប្រទេសតូច ប៉ុន្តែមានសារៈសំខាន់ជាយុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលត្រូវបានជាប់នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយចិន-តៃវ៉ាន់ជុំវិញចំនួននៃការទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ។
ខណៈពេលដែលការប្រកួតប្រជែងដដែលនេះកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់ផ្សេងទៀត -ដោយថ្មីៗនេះ ប្រទេសនីការ៉ាហ្គាបានផ្លាស់ប្ដូរមកទទួលស្គាល់ចិនដីគោកវិញ- ការប្រកួតប្រជែងនៅតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកឥឡូវនេះបានលាយឡំច្របល់ជាមួយជម្លោះផ្ទៃក្នុងមានស្រាប់នៅក្នុងប្រទេសទាំងនេះ ធ្វើឱ្យមានភាពតានតឹងយ៉ាងខ្លាំង ហើយក្នុងករណីខ្លះ បានឈានដល់ការប្រើអំពើហិង្សា។
នៅប្រជុំកោះសាឡូម៉ូន ប្រទេសអូស្ត្រាលី និងប្រទេសជិតខាងដទៃទៀតបានបញ្ជូនទាហានទៅជួយរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់ បន្ទាប់មនុស្ស ៣ នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងកុបកម្ម និងការបង្កអគ្គីភ័យដោយចេតនាកាលពីខែមុន។ ភាពចលាចលបានកើតឡើងបន្ទាប់ពីមានបាតុកម្មដឹកនាំដោយលោកដានីយ៉ែល ស៊ូដានី អភិបាលនៃកោះមានប្រជាជនច្រើនជាងគេរបស់សូឡាម៉ូន គឺកោះម៉ាលីតា។
លោកស៊ូដានីបានលើកឡើងថាលោកបានធ្វើបាតុកម្មដើម្បីប្រឆាំងការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការទទួលស្គាល់ចិនដីគោក ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគមួយចំនួនបានគិតថាបាតុកម្មនេះមានឫសគល់នៅក្នុងជម្លោះរវាងជនជាតិនីមួយនៃប្រជុំកោះសាឡូម៉ុន និងការមិនពេញចិត្តចំពោះស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្ដាហ៍ ការផ្លាស់ប្ដូរទាំងស្រុងក្នុងការតម្រង់ទិសយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ប្រទេសសាឡូម៉ុនត្រូវបានមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់។ ខណៈពេលដែលអូស្ត្រាលី បញ្ជាក់ថា ភាគច្រើននៃកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសនឹងត្រូវដកចេញ ប្រទេសចិនបានប្រកាសផ្ដល់ការគាំទ្រដល់ការរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់។ លោជូវ លីជៀនអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន បាននិយាយថាក្រុមប្រឹក្សាប៉ូលិស និងឧបករណ៍បច្ចេកទេសកំពុងធ្វើដំណើរទៅប្រទេស។
លោកនិយាយថា៖ «ពួកគេនឹងទៅដល់ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះដើម្បីដើរតួនាទីស្ថាបនាក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពប៉ូលិសមូលដ្ឋាន»។
ប្រទេសជាកោះនៅមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកចំនួន ១០បានទទួលស្គាល់ចិនដីគោក ហើយត្រឹមតែបួនប៉ុណ្ណោះទទួលស្គាល់កោះតៃវ៉ាន់។ ទីក្រុងតៃប៉ិ និងទីក្រុងប៉េកាំងទាំងពីរបានផ្តល់រង្វាន់ ដូចជាការបង្កើនជំនួយដល់ប្រទេសទាំងនេះ ជាថ្នូរភក្ដីភាពការទូត។
ភាពតានតឹងនេះ ក៏បានធ្វើឱ្យការប្រជែងគ្នាកាន់តែខ្លាំងរវាងចិននិងអាមេរិកដែលគាំទ្រតៃវ៉ាន់។ ប្រធានាធិបតីចិនលោកស៊ី ជីនពីងបានបង្កើនចំណាប់អារម្មណ៍របស់ប្រទេសចិននៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកខាងត្បូង ដែលប្រទេសជាកោះតូចៗនៅតំបន់នេះរួមគ្នាគ្រប់គ្រងរហូតទៅដល់ ២៨% នៃដែនទឹកអធិបតេយ្យភាពក្នុងពិភពលោក ដែលរួមមានផ្លូវពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់ជាច្រើន។ កោះនៅតំបន់នេះក៏ជាសមរភូមិដ៏សំខាន់មួយក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។
ប្រទេសចិនបានបង្កើនជំនួយនៅក្នុងតំបន់នេះ ដែលឈានដល់ ១៤៥ លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំ ២០១៨។ សហរដ្ឋអាមេរិកមានការព្រួយបារម្ភថាក្រុងប៉េកាំងអាចសាងសង់កំពង់ផែទឹកជ្រៅ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដទៃទៀតនៅតំបន់នេះ សម្រាប់គោលបំណងយោធា។
យ៉ាងណាមិញ ខណៈពេលដែលនិន្នាការប្រឆាំងចិនបានកើនឡើងនៅក្នុងប្រជុំកោះសាឡូម៉ុន ប្រជុំកោះនេះមានប្រវត្តិសាស្ត្រជម្លោះជនជាតិបង្កដោយកាន់តែលំបាកដោយសារកង្វះការងារ។ បាតុករកាលពីខែមុនបានបង្ហាញកំហឹងចំពោះការពង្រីករបស់ចិនទៅក្នុងវិស័យកាប់ឈើ និងជីករ៉ែ និងបានធ្វើការវាយប្រហារជាពិសេសទៅលើអាជីវកម្មរបស់ជនជាតិចិន។
ប្រភពការទូតបានឱ្យដឹងថាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីសូហ្កាវ៉ាត្រូវបានបង្ខំឱ្យផ្លាស់ប្ដូរការទទួលស្គាល់ពីតៃវ៉ាន់ ទៅចិនដីគោក តាមការទាមទាររបស់សមាជិកសភាសាឡូម៉ុនមួយក្រុម ជាថ្នូរនឹងទទួលការគាំទ្រពីពួកគេ។ គេមិនដឹងហេតុអ្វីបានជាសមាជិកសភាមួយក្រុមនេះចង់ផ្លាស់ប្ដូរការទទួលស្គាល់ ប៉ុន្តែគេអាចក្រឡេកមើលប្រទេសដទៃទៀតដែលបានផ្លាស់ប្ដូរការទទួល ហើយទទួលការវិនិយោគជាច្រើនពីប្រទេសចិន។
លោកសូហ្កាវ៉ា បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់ថាលោកបានទទួលប្រាក់សំណូកក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរការទទួលស្គាល់នេះ ហើយកាលពីសប្ដាហ៍មុនលោកបានជៀសវាងការបោះឆ្នោតទម្លាក់ពីអំណាចដោយសភាកោះសាឡូម៉ុន។ លោកបាននិយាយថាព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះគឺជា«ជាការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារខុសច្បាប់ដែលបង្កឡើងដោយភ្នាក់ងាររបស់តៃវ៉ាន់»។
កោះម៉ាលីតា បានប្រឆាំងការទទួលស្គាល់ចិនដីគោក ហើយបានប្រកាសរៀបចំការបោះឆ្នោតផ្ដាច់ខ្លួនចេញពីប្រជុំកោះសាឡូម៉ុន ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគមួយចំនួនលើកឡើងថាការបោះឆ្នោតនេះទំនងនឹងមិនជោគជ័យទេ៕
ប្រភព៖ FT
