ការសិក្សាថ្មីមួយបង្ហាញថា ការបំពុលសម្លាប់មនុស្ស ៩ លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំជុំវិញពិភពលោក
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមួយក្រុមរាយការណ៍កាលពីថ្ងៃអង្គារថា ការបំពុលបរិយាកាសខាងក្រៅកាន់តែអាក្រក់ និងការពុលសារធាតុសំណ រក្សាការស្លាប់ទូទាំងពិភពលោកពីការបំពុលបរិស្ថានក្នុងអត្រាប្រមាណ ៩ លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ មក។
ការបំពុលខ្យល់មានប្រភពពីដំណើរការឧស្សាហកម្ម រួមជាមួយនឹងនគរូបនីយកម្ម បានជំរុញឱ្យមានការកើនឡើង ៧ ភាគរយនៃការស្លាប់ដែលទាក់ទងនឹងការបំពុលពីឆ្នាំ ២០១៥ ដល់ឆ្នាំ ២០១៩។ នេះបើយោងតាមការវិភាគរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៃទិន្នន័យស្តីពីការស្លាប់ និងកម្រិតបំពុលពិភពលោក។
លោក Richard Fuller សហអ្នកនិពន្ធការសិក្សា និងជាប្រធានអង្គការ Pure Earth និយាយដោយប្រៀបធៀបថា៖ «យើងកំពុងអង្គុយនៅក្នុងឆ្នាំងមួយ ហើយដុតបន្តិចម្តងៗ។ ប៉ុន្តែមិនដូចការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ជំងឺគ្រុនចាញ់ ឬមេរោគអេដស៍ «យើងមិនបានផ្តោតលើការបំពុលបរិស្ថានច្រើននោះទេ»។
ការចុះផ្សាយពីឆ្នាំ ២០១៧ ប៉ាន់ប្រមាណចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារការបំពុលប្រហែល ៩ លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ ឬប្រហែល១ក្នុងចំណោមការស្លាប់៦នាក់នៅទូទាំងពិភពលោកជាការស្លាប់ដោយសារការបំពុល និងត្រូវចំណាយសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោករហូតដល់ ៤,៦ ទ្រីលានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។
សម្រាប់ការសិក្សាថ្មីៗបំផុតរបស់ពួកគេដែលចេញផ្សាយនៅក្នុងទស្សនាវដ្តីអនឡាញ Lancet Planetary Health អ្នកនិពន្ធបានវិភាគទិន្នន័យឆ្នាំ ២០១៩ ពីអង្គការ Global Burden of Disease ដែលជាការសិក្សាបន្តដោយសាកលវិទ្យាល័យវ៉ាស៊ីនតោន ដែលវាយតម្លៃការប៉ះពាល់នឹងការបំពុលជាទូទៅ និងគណនាហានិភ័យនៃការស្លាប់។
ការវិភាគថ្មីមើលទៅកាន់តែពិសេសទៅលើមូលហេតុនៃការបំពុល ដោយបែងចែកភាពកខ្វក់បែបប្រពៃណីដូចជា ផ្សែងក្នុងផ្ទះ ឬទឹកសម្អុយចេញពីការបំពុលទំនើបជាងមុន ដូចជាការបំពុលបរិយាកាសឧស្សាហកម្ម និងសារធាតុគីមីពុលជាដើម។ ការសិក្សាថ្មីបង្ហាញថា ទ្វីបអាហ្វ្រិកប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេ ដែលភាគច្រើនជាប្រទេសក្រីក្រកំពុងអភិវឌ្ឍ។
ការស្លាប់ដោយសារការបំពុលបែបប្រពៃណីកំពុងធ្លាក់ចុះជាសកល។ ប៉ុន្តែវានៅតែជាបញ្ហាចម្បងក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វិក និងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួនទៀត។ កម្មវិធីរដ្ឋដើម្បីកាត់បន្ថយការបំពុលបរិយាកាសក្នុងផ្ទះ និងការកែលម្អអនាម័យ បានជួយទប់ស្កាត់ចំនួនអ្នកស្លាប់នៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួន។
សហអ្នកនិពន្ធអ្នកស្រី Rachael Kupka នាយកប្រតិបត្តិនៃសម្ព័ន្ធ Global Alliance on Health and Pollution ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងញូវយ៉ក និយាយថា ការស្លាប់ដែលបណ្តាលមកពីការប៉ះពាល់នឹងសារធាតុបំពុលសម័យទំនើបៗដូចជា លោហធាតុធ្ងន់ សារធាតុគីមីកសិផល និងការបំភាយឥន្ធនៈហ្វូស៊ីលគឺ «កើនឡើងខ្ពស់» រហូតដល់ ៦៦ ភាគរយចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០០។
ប្រភព៖ Reuters
