ជម្លោះការទូតចិន និងកាណាដាផ្ទុះឡើងជាថ្មី ពេលសភាកាណាដាបង្ហាញគម្រោងទស្សនកិច្ចនៅតៃវ៉ាន់
ជម្លោះវោហាស័ព្ទរវាងរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំង និងទីក្រុងអូតាវ៉ា បានផ្ទុះឡើងជាថ្មី ក្រោយពីដំណឹងនៃការបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់សមាជិកសភាកាណាដា លោកស្រី Judy Sgro ដើម្បីរឹតចំណងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម នៅក្នុងខែតុលាខាងមុខទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់ដែលរដ្ឋាភិបាលចិនមិនទាន់បាត់ក្តៅស្លឹកត្រចៀកចំពោះដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានសភាអាមេរិក កាលពីដើមខែសីហាក្រោមរូបភាព នៃភាពប្រេះឆាលើវិស័យការទូតដ៏ខ្លាំងបំផុត។
ចិនចាត់ទុកកោះតៃវ៉ាន់ដែលមានប្រជាជនប្រមាណ២៣លាននាក់ជាខេត្តចំណុះចិនដីគោករបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែតៃវ៉ាន់ដែលគ្រប់គ្រងកោះតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតីនិងទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងផ្នែកសព្វាវុធ និងពាណិជ្ជកម្មពីប្រទេសសេរី តែងតែបង្ហាញជំហរឯករាជ្យរបស់ខ្លួន មិនចំណុះឱ្យរដ្ឋបាលទីក្រុងប៉េកាំងឡើយ។
ភាពចម្រូងចម្រាស់ដ៏ខ្លាំងបំផុតរវាងមេដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាអ្នកដឹកមុខប្លុកសេរី និងមេដឹកនាំទីក្រុងប៉េកាំងដែលជាប្រទេសកាន់របបកុម្មុយនីស បានផ្ទុះឡើងនៅមុននិងក្រោយដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានសភាអាមេរិក លោកស្រី ណាន់ស៊ី ប៉េឡូស៊ី កាលពីដើមខែសីហា រហូតដល់ប្រទេសទាំងពីរសម្ញែងថាមពលកងទ័ពដាក់គ្នាយ៉ាងសម្បើមមិនធ្លាប់មាន។
ក្រោយការសម្ញែងមិនប៉ះទង្គិចគ្នាលើប្រដាប់អាវុធ ប៉ុន្តែវោហាស័ព្ទការទូតនៅតែបន្តវាយប្រហារគ្នាឥតឈប់ឈរ។ យ៉ាងណាស្ថានភាពហាក់ធូរស្រាលបន្តិច នៅពេលដែលសង្គ្រាមនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែនកាន់តែករក្រើកខ្លាំង និងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿន G20 នៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីកាន់តែខិតជិតមកដល់ ហើយ វត្តមាននៃមេដឹកនាំរុស្ស៊ីនិងចិនក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះត្រូវបណ្តាញសារព័ត៌មានអន្តរជាតិចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំង។
ដំណឹងនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រី Melanie Joly សមាជិកសភាកាណាដាមកពីបក្សសេរីនិយម ដែលជាបក្សគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាលកាណាដាអស់រយៈពេល៧០ឆ្នាំមកហើយ ត្រូវបានលាតត្រដាងកាលពីថ្ងៃអង្គារ ដោយភាគីចិនបន្តព្រមានពីការចាត់វិធានការណ៍«ដោយបង្ខំ» ប្រសិនបើកាណាដាជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការតៃវ៉ាន់។
រដ្ឋាភិបាលកាណាដាបានបង្ហាញជំហរមិនខុសគ្នាពីរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ ដោយអះអាងថា ផ្នែកនីតិប្រតិបត្តិមិនអាចជ្រៀតជ្រៀកចូលកិច្ចការនិងការសម្រេចចិត្តរបស់នីតិបញ្ញត្តិឡើយ។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរ៉យទ័រ អ្នកនាំពាក្យរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរបស់ប្រទេសកាណាដា លោកស្រី Melanie Joly បាននិយាយកាលពីថ្ងៃពុធទី២៤ខែសីហាថា ប្រទេសចិនមិនគួរប្រើគម្រោងទស្សនកិច្ចទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់ដោយសមាជិកសភាកាណាដាជាលេសសម្រាប់ការឈ្លានពានខាងយោធា ឬសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ។
ប្រទេសចិនបានព្រមានកាលពីថ្ងៃអង្គារថា ខ្លួននឹងចាត់វិធានការដោយបង្ខំ ប្រសិនបើកាណាដាជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការនៅកោះតៃវ៉ាន់ មួយសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីវាលេចចេញថា គណៈប្រតិភូសមាជិកសភាកាណាដាគ្រោងនឹងទៅលេងកោះនៅចុងឆ្នាំនេះ ដើម្បីស្វែងរកឱកាសរឹតចំណងពាណិជ្ជកម្ម។
ស្ថានទូតចិនប្រចាំនៅកាណាដាបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដែលបានផ្ញើកាលពីល្ងាចថ្ងៃអង្គារទី២៣ខែសីហាថា៖«យើងជំរុញឱ្យភាគីកាណាដាគោរពតាមគោលការណ៍ចិនតែមួយ និងគោរពអធិបតេយ្យភាព និងសុចរិតភាពបូរណភាពទឹកដីរបស់ចិន»។
ស្ថានទូតចិនបាននិយាយថា៖«ប្រទេសចិននឹងចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ និងខ្លាំងក្លាប្រឆាំងនឹងប្រទេសណាមួយដែលប៉ុនប៉ងជ្រៀតជ្រែក ឬរំលោភលើអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដីរបស់ប្រទេសចិន»។
ចិនអះអាង តៃវ៉ាន់ជាទឹកដីរបស់ខ្លួនក្រោម «គោលការណ៍ចិនតែមួយ» និងជំទាស់នឹងអ្នកនយោបាយបរទេសដែលមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅកោះនេះ។ តៃវ៉ាន់ដែលគ្រប់គ្រងដោយប្រជាធិបតេយ្យបដិសេធការអះអាងរបស់ចិន។
ប្រទេសកាណាដា ក៏ដូចជាប្រទេសលោកខាងលិចភាគច្រើនដែរ អនុវត្តតាមគោលនយោបាយចិនតែមួយ ដែលទទួលស្គាល់ទីក្រុងប៉េកាំង មិនមែនជាទីក្រុងតៃប៉ិនោះទេសម្រាប់ជាទំនាក់ទំនងការទូត ខណៈពេលដែលខ្លួនគាំទ្រតៃវ៉ាន់ក្រៅផ្លូវការ។
លោក Adrien Blanchard ដែលជាអ្នកនាំពាក្យលោកស្រី Judy Sgro បាននិយាយថា សមាគមសភា និងក្រុមមិត្តភាពធ្វើការសម្រេចចិត្តដោយឯករាជ្យ ហើយរដ្ឋាភិបាលកាណាដាគោរពចំពោះការសម្រេចចិត្តនោះ។
លោក Blanchard បាននិយាយថា៖«ដូចដែលយើងបាននិយាយពីមុន ការធ្វើដំណើររបស់សមាជិកសភា មិនគួរត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាលេសសម្រាប់ការកើនឡើង ឬសកម្មភាពយោធា និងសេដ្ឋកិច្ចឈ្លានពាននោះទេ»។
លោកស្រី Judy Sgro សមាជិកសភាមកពីបក្សសេរីនិយមដែលគ្រប់គ្រងប្រទេសកាណាដាជាង៧០ឆ្នាំ បាននិយាយកាលពីសប្តាហ៍មុនថាសមាជិក«ក្រុមមិត្តភាព»នៃសភាកាណាដា-តៃវ៉ាន់ ដែលមិនទទួលបានការគាំទ្រផ្នែករដ្ឋបាល ឬហិរញ្ញវត្ថុពីសភាកាណាដាបានគ្រោងនឹងទៅទស្សនាកោះដែលគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯងនៅក្នុងខែតុលា។
លោកស្រី Sgro បាននិយាយថា ការធ្វើដំណើរនេះនឹងផ្តោតលើពាណិជ្ជកម្ម ហើយចេតនារបស់សមាជិកសភាគឺមិនរំខាន និងបង្កបញ្ហាសម្រាប់តៃវ៉ាន់ ឬជាមួយប្រទេសចិននោះទេ។
លោក Blanchard បាននិយាយថា៖«យើងលើកទឹកចិត្តឱ្យភាគីទាំងអស់រក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ អនុវត្តការអត់ធ្មត់ និងរក្សាទំនាក់ទំនងបើកចំហរដើម្បីការពារការយល់ច្រឡំ»។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ រដ្ឋាភិបាលកាណាដាបាននិយាយថា សមាគមសភា និងក្រុមមិត្តភាពមានភាពឯករាជ្យ ហើយខ្លួនគោរពនូវចេតនារបស់សមាជិកសភាក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់
ប្រទេសកាណាដាធ្លាប់កើតមានរឿងល្អក់កករនឹងគ្នាយ៉ាងខ្លាំងដែរ កាលឆ្នាំ២០១៨នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលកាណាដាចាប់ខ្លួន លោកស្រី Meng Wanzhou ដែលជាប្រធានផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុរបស់ក្រុមហ៊ុន Huawei ដែលជាក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាយក្សរបស់ចិន តាមការស្នើសុំរបស់អាជ្ញាធរអាមេរិក ដែលចោទប្រកាន់ក្រុមហ៊ុនបុត្តសម្ព័ន្ធរបស់ Huawei គឺក្រុមហ៊ុន Skycom បានធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសអ៊ីរ៉ងដែលអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម។
បីឆ្នាំក្រោយមក ទើបលោកស្រី Meng Wanzhou ត្រូវបានដោះលែងនិងអនុញ្ញាតចាកចេញពីប្រទេសកាណាដា ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងចិននិងអាមេរិក៕ ប្រភព៖ Reuters