អាជ្ញាធរមីន ប្រារព្ធខួប ៣០ ឆ្នាំ នៃសកម្មភាពមីននៅកម្ពុជា
ភ្នំពេញ៖ឯកឧត្តម ទេសរដ្ឋមន្រ្តី លី ធុជ អនុប្រធានទី១ អាជ្ញាធរមីន បានថ្លែងឱ្យដឹងថា ការរក្សាទុក និងការតាំងបង្ហាញនូវប្រវត្តិសង្គ្រាម ស្វែងរកសន្តិភាព និងសកម្មភាពមីន ផ្តល់ប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់សង្គមជាតិមួយ ដូចជាលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងពីប្រភពខ្លួន ទុកជាមេរៀន និងបទពិសោធន៍សម្រាប់អភិវឌ្ឍខ្លួន និងជាមោទនភាពសម្រាប់សមិទ្ធផលដែលសម្រេចបាន។
លោកបានលើកឡើងដូចនេះ ក្នុងពិធីបើកពិព័រណ៍ខួប ៣០ ឆ្នាំ នៃសកម្មភាពមីននៅកម្ពុជា នាមជ្ឈមណ្ឌលសន្និបាត និងពិព័រណ៍កោះពេជ្រ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ដោយលោកបានបញ្ជាក់ថា បេសកកម្មនៃសកម្មភាពមីនរួមគ្នារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, ប្រទេសផ្តល់ជំនួយ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ប្រតិបត្តិករជាតិ-អន្តរជាតិ និងគ្រប់ភា គីពាក់ព័ន្ធ ក្នុងរយៈពេល៣០ឆ្នាំនេះ ពិតជាបានរួមចំណែកយ៉ាងធំធេង ក្នុងការដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ដោយ សារមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម នៅកម្ពុជា។
ពិព័រណ៍ខួប ៣០ឆ្នាំនេះ មានការបង្ហាញពីសមិទ្ធផលសកម្មភាពមីន, ឧបករណ៍, ម៉ាស៊ីន, គ្រឿងចក្របោសសម្អាតមីន, ការបង្ហាញការដោះមីនដោយដៃ ព្រមទាំងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធហិតរកមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម ដោយសត្វ (សុនខ និងកណ្តុរ)។
បន្ថែមលើនេះ ក៏មានការបង្ហាញពីកិច្ចសង្គ្រោះជនរងគ្រោះ ការអប់រំកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ ការប្រើប្រាស់ច្ចេកវិទ្យា គ្រប់គ្រងព័ត៌មាន និងឧបករណ៍បច្ចេកទេសទំនើបៗ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្រ្គាម ក៏ដូចជាការចូលរួមរយៈពេលជាង ១៦ ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ទាហានមួកខៀវកម្ពុជាផងដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា ៖ «ការរក្សាទុក និងការតាំងបង្ហាញនូវប្រវត្តិសង្គ្រាម និងសកម្មភាពមីន ផ្តល់ប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់សង្គមជាតិ ដូចជាការស្វែងយល់ពីប្រភពខ្លួន ជាមេរៀន និងបទពិសោធន៍សម្រាប់អភិវឌ្ឍខ្លួន និងជាមោទនភាពសម្រាប់សមិទ្ធផលដែលសម្រេចបាន»។
យោងតាមអាជ្ញាធរមីន បានឱ្យដឹងថា ផ្ទៃដី ២ ៥៣១ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ស្មើនឹង ១ ៧០៣ ភូមិ ត្រូវបានបោសសម្អាត និងប្រែក្លាយជាដីសុវត្ថិភាពសម្រាប់ប្រជាជនប្រមាណ ៩លាននាក់ ប្រើប្រាស់ និងរាប់បញ្ចូលទាំងការសាងសង់លំនៅដ្ឋាន សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ស្ពានថ្នល់ និងកសិកម្ម ជាដើម ជាពិសេសបានប្រែក្លាយដីមីន ទៅជាដីមាស។
ក្នុងរយៈពេលនេះដែរ ប្រតិបត្តិករ ក៏បានរកឃើញ និងកម្ទេចចោលគ្រាប់មីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្រ្គាមរាប់លានគ្រាប់ ក្នុងនោះគ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្សចំនួន ១.១៥១.២៣២ គ្រាប់, គ្រាប់មីនប្រឆាំងរថក្រោះចំនួន ២៦.១១២ និងយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះដទៃទៀត ចំនួន ៣.០២៨.៦៥៩ គ្រាប់។
យោងតាមទិន្នន័យរបស់អាជ្ញាធរមីនដដែលនេះ ប្រជាជនរងគ្រោះចំនួន ៦៥.០០៤ នាក់ ក្នុងនោះស្លាប់បាត់បង់ជីវិតចំនួន ១៩.៨១៨ នាក់។ ជាមួយគ្នានេះ ចំនួនជនរងគ្រោះប្រចាំឆ្នាំបានថយចុះពី ៤.៣២០នាក់ ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ ជាឆ្នាំដែលមានចំនួនជងរងគ្រោះច្រើនបំផុត មកនៅ៤៤នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០២១ កន្លងមកនេះ។
ឯកឧត្តម លី ធុជ បានថ្លែងថា ៖ «ដោយសារផ្ទៃដីមានមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម មានទំហំធំ ហើយធនធានបោសសម្អាតមានកម្រិត កម្ពុជាបានរៀបចំផែនការ និងការចាត់អាទិភាព ការបោសសម្អាតសម្រាប់តំបន់ដែលរងផលប៉ះពាល់ និងមានតម្រូវការខ្លាំងបំផុត។ សម្រាប់ប្រតិបត្តិការបោសសម្អាត ប្រតិបត្តិករបានប្រើគ្រប់លទ្ធភាពនៃវិធីសាស្ត្រ ឧបករណ៍ និងបច្ចេកវិទ្យា ក្នុងការបោសសម្អាតស្របតាមស្ថានភាពចម្ការមីន»។
នាខួប៣០ឆ្នាំនេះដែរ លោក Daniel Craig (តួសម្ដែង James Bond 007) ជាអ្នកតស៊ូមតិសកលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់លុបបំបាត់គ្រាប់មីន និងយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ បានលើកឡើងដែរថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាជាង ១លាននាក់នៅតែរស់នៅកន្លែងដែលពួកគេប្រឈមនឹងហានិភ័យ។
លោកបានលើកឡើងតាមរយៈវិដេអូមួយថា ៖ «ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងតំបន់ជនបទត្រូវបានរឹតបន្តឹងដោយដីមិនមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ការប្រើប្រាស់។ គ្រួសារជាច្រើននៅតែសោកស្ដាយចំពោះអ្នករងគ្រោះពីគ្រាប់មីន»។
លោក Daniel Craig បានបន្ថែមថា នៅក្នុងការងាររបស់លោកជាមួយនឹងអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកបានឃើញពីការផ្លាស់ប្តូរជីវិតថ្មីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់ដោយបានទទួលផលប្រយោជន៍ក្រោមការដឹកនាំរបស់អាជ្ញាធរមីន។
សូមបញ្ជាក់ដែរថា ពិធីបើកពិព័រណ៌ខួប៣០ឆ្នាំនៃសកម្មភាពមីននៅកម្ពុជា នៅមជ្ឈមណ្ឌលសន្និបាត និងពិព័រណ៍កោះពេជ្រ ដោយមានមានការចូលរួមពីតំណាងក្រសួង ស្ថាប័ន តំណាងស្ថានទូត តំណាងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ប្រតិបត្តិករជាតិ អន្តរជាតិ និងសិស្សានុសិស្សប្រមាណ ៣០០នាក់។
ការតាំងពិព័រណ៌នេះ នឹងប្រព្រឹត្តទៅរយៈពេលពីរថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២១ ដល់ថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ដោយមានស្តង់ចំនួន ៥២ តាំងបង្ហាញពាក់ព័ន្ធអំពីសមិទ្ធផលការងារបោសសម្អាតមីនរបស់ប្រតិបត្តិករបោសសម្អាតមីន និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត ជូនដល់សាធារណៈជនចូលរួមទស្សនាដោយសេរី។
នៅថ្ងៃទី២នៃពិព័រណ៌នេះផងដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នឹងចូលរួមជាកិត្តិយសក្នុងការបិទសន្និបាតជាតិនិងពិព័រណ៍នេះផងដែរ ដោយលោកនឹងប្រកាសផងដែរភូមិចំនួន ១៧០៣ ជាភូមិអស់មីន។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្តម លី ធុជ។
Dដោយ៖នាង សុគន្ធា
