ភ្នំពេញ៖ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងក្រសួង បរិស្ថាន បានធ្វើការណែនាំដល់អង្គភាពជំនាញ រដ្ឋបាលថ្នាក់ ក្រោមជាតិ មន្ទីរកសិកម្ម មន្ទីរបរិស្ថាន រួមទាំងសហគមន៍ ព្រៃឈើ សហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិ សហគមន៍នសាទ សហគមន៍រួមគ្នា អនុវត្តវិធានការប្រាំបីចំណុច ដើម្បីការពារ និងទប់ស្កាត់ភ្លើងឆេះព្រៃនៅរដូវប្រាំងនេះ។ ជាមួយនឹងការណែនាំនេះ ក្រសួងក៏ព្រមានចាត់វិធានការ ជន ណាដែលបានប្រព្រឹត្ត ឬបង្កឱ្យមានភ្លើងឆេះព្រៃដែលនឹងត្រូវ ទទួលតាមច្បាប់ជាធរមាន។

នៅក្នុងសេចក្តីជូនដំណឹងរួមគ្នារវាងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងក្រសួងបរិស្ថាន ចុះថ្ងៃទី៦ ខែមករា បានឱ្យដឹង ថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ធាតុអាកាសទូទៅនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា នៅរដូវប្រាំងមានសភាពក្ត ហួតហែង ស្ងួតខ្លាំង ជា កត្តាងាយបង្កនូវភ្លើងឆេះព្រៃ។ ក្រៅពីបាតុភូតធម្មជាតិដែលអាចបង្កឱ្យមាន ភ្លើងឆេះព្រៃ ប្រការដែល គួរឱ្យព្រួយបារម្ភបំផុតនោះ គឺភ្លើងឆេះព្រៃដែល បង្កឡើងដោយសារសកម្មភាព របស់មនុស្សផ្ទាល់។

កត្តាចម្បងដែល បង្កឱ្យមានភ្លើងឆេះព្រៃញឹកញាប់បំផុតនា រដូវប្រាំងមានជាអាទិ៍ការកាប់ឆ្ការដុតរានព្រៃដើម្បីដាំដំណាំកសិកម្មផ្សេងៗ ការធ្វើកសិកម្មពនេចរ ការទន្ទ្រានដីព្រៃដើម្បីតាំង លំនៅឋានខុសច្បាប់ ការទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីរដ្ឋខុសច្បាប់ ការដុតព្រៃដើម្បីចាប់សត្វ ការបន្សល់ដើមភ្លើង នៅក្នុងព្រៃ ដោយការធ្វេសប្រហែសរបស់មនុស្ស។ល។

ក្រសួងទាំងពីរបានកត់សម្គាល់ឃើញថា ភ្លើងឆេះព្រៃជារៀង រាល់ឆ្នាំបានបង្កឱ្យមានបញ្ហាដល់ការបាត់បង់ធនធានព្រៃឈើ ព្រៃលិចទឹក និងធនធានធម្មជាតិក្នុង តំបន់ការពារធម្មជាតិ ដែល អាចបង្កឱ្យមានការខូចខាតផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ធនធាន ធម្មជាតិ និងបរិស្ថាន។ វិធានការទាំងប្រាំបី ចំណុច ដែល ក្រសួងបានណែនាំនោះរួមមាន៖ ១-អប់រំ ផ្សព្វផ្សាយ ណែនាំ ដល់ប្រជាសហគមន៍ឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ក្នុងការប្រើប្រាស់ភ្លើង សម្រាប់ជាមធ្យោបាយដើម្បីចម្អិនអាហារ ការយកឃ្មុំ ការដុតស្មៅ-ព្រៃ ការដុតស្ទាក់ចាប់សត្វ និងការ ប្រមូលផល អនុផលព្រៃឈើជាដើម។២-ទប់ស្កាត់ការកាប់ឆ្ការ ទន្ទ្រាន ឈូសឆាយ ដុតព្រៃឈើ និងព្រៃលិចទឹក ដើម្បីពង្រីកផ្ទៃដី ដំណាំ កសិកម្ម ឬក្នុងគោល បំណងផ្សេងៗទៀត ដែលជា សកម្មភាពល្មើសច្បាប់ និងបង្ក ឱ្យមានភ្លើងឆេះព្រៃឈើ ព្រៃលិចទឹក និងរាលដាលរហូត ដល់ភូមិកររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ តំបន់រដ្ឋបាលសាធារណៈ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ រូបវន្តនានា នៅក្នុងឬជុំវិញសហគមន៍ព្រៃ។៣-ក្នុងករណី ចាំ បាច់ ដែល ត្រូវប្រើភ្លើងជាមធ្យោបាយក្នុង ការដុតកាកសំណល់ឈើព្រៃ ក្រោម គោលបំណងដាំ ដំណាំកសិកម្ម និងសកម្មភាព ស្របច្បាប់ផ្សេងទៀត ត្រូវជូនដំណឹងដល់មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ មន្ទីរបរិស្ថានរាជធានី ខេត្តសាមី ដែលជាសមត្ថកិច្ច ដើម្បីណែនាំអនុវត្តវិធានការ បច្ចេក ទេសសមស្របដែល អាចធានាសុវត្ថិភាពចំពោះ ភ្លើងព្រៃ។៤-ការរុករកផល អនុផលព្រៃឈើជាប្រពៃណី និង សកម្មភាព ផ្សេងទៀតដែលចាំបាច់ត្រូវប្រើភ្លើង ជាមធ្យោបាយ (ដុតរណ្តៅជ័រ) មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងមន្ទីរបរិស្ថាន ត្រូវធ្វើការណែនាំ អ្នកពាក់ព័ន្ធឱ្យពន្លត់ភ្លើងឱ្យ អស់ជាចាំបាច់មុនពេលចាកចេញពីដើមឈើក្បោះជ័រ ឬទីតាំង ដែល ប្រើភ្លើងនោះ។៥-ត្រូវរៀបចំផ្លូវភ្លើងព្រៃ ដើម្បីការពារ ការឆេះរាលដាលពីកន្លែង មួយទៅកន្លែងមួយទៀត និងចូលរួម ចាត់វិធានការថែរក្សាទឹក ទុកឱ្យបានល្អ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ ប្រចាំថ្ងៃ និងក្នុងករណីមាន ភ្លើងឆេះព្រៃជាយថាហេតុ។៦-ក្នុងករណីកើតមានភ្លើងឆេះព្រៃ ត្រូវប្រញាប់ចាត់វិធានការទប់ ស្កាត់ជាបន្ទាន់តាមរយៈការប្រកាស អាសន្ន ហើយគណៈ បញ្ជាការ ឯកភាពរាជធានី ខេត្ត ត្រូវដឹកនាំបញ្ហាផ្ទាល់ ក្នុងការប្រើកម្លាំងសរុបរួមមាន ប្រជាពលរដ្ឋ សហគមន៍ សិស្សានុសិស្ស ព្រះសង្ឃ មន្ត្រីរាជការ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ។ល។ ដែលឈរជើង នៅក្នុងមូលដ្ឋាននោះ ដើម្បីរួមគ្នាទប់ស្កាត់ និងពន្លត់ភ្លើងព្រៃឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។៧-ក្រោមការដឹកនាំ របស់ប្រធានគណៈកម្មាធិការគ្រប់គ្រងដីរដ្ឋថ្នាក់រាជធានី ខេត្ត មន្ទីរកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ មន្ទីរបរិស្ថាន ត្រូវចាត់ វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ចំពោះជនណាដែលបានកាប់រុករាន ដុតព្រៃ និងកាន់កាប់ដីព្រៃឈើដែលឆេះ ដោយអនាធិបតេយ្យ ដែលផ្ទុយនឹងច្បាប់ និងបទបញ្ជានានារបស់ រាជរដ្ឋាភិបាល។
៨-ត្រូវសហការជាមួយអាជ្ញាធរដែនដីក្នុងការហាម ឃាត់ ការចូលប្រើប្រាស់ដីព្រៃឈើ និងព្រៃលិចទឹក ដែលបានឆេះរួច ដើម្បីទុកលទ្ធភាពឱ្យរុក្ខជាតិដុះឡើងវិញតាមលក្ខណៈធម្មជាតិ ឬដាំស្តារព្រៃឈើឡើងវិញ។

ក្រសួងបានបញ្ជាក់ទៀត ថា ជនណាដែល បានប្រព្រឹត្ត ឬបង្ក ឱ្យមានភ្លើងឆេះព្រៃ ឬភ្លើងឆេះព្រៃលិចទឹកដោយចេតនា ត្រូវ ផ្តន្ទាទោសក្រោម – បទល្មើសព្រៃឈើថ្នាក់ទី១ ឬបទល្មើស ជលផលថ្នាក់ទី១ ដែលត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពី ៥ឆ្នាំទៅ១០ឆ្នាំ ឬពី៣ឆ្នាំ ទៅ៥ឆ្នាំ។

ដោយឡែក តាមមាត្រា៦២ នៃច្បាប់ស្តីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ បានចែងថា ការបង្កឱ្យមានភ្លើងឆេះព្រៃដោយចេតនា ជា បទល្មើសធនធានធម្មជាតិ ថ្នាក់ទី៤ ដែលត្រូវ ផ្តន្ទាទោសដាក់ ពន្ធនាគារពី៥ឆ្នាំ ដល់១០ឆ្នាំ និងផាកពិន័យជា ប្រាក់ពី១៥ លានរៀល ដល់១៥០លានរៀល៕
ដោយ៖វណ្ណ សុជាតា