​ម៉ាយក្រូសូហ្វ និង​​អង្គការ​​​ឃ្លាំ​​មើល​៖ ស៉្ពាយវែរ ​​ របស់​​អ៊ីស្រាអែល​​ធ្លាប់​​​ហ៊ែក​​ចូល​​អង្គការ​ស្ថាប័ន​ក្នុង​​ប្រទេស​​ចំនួន​ ១០​

អន្តរជាតិ៖ របាយការណ៍​​ថ្មី​២​ផ្សេង​គ្នា​​​របស់​ក្រុមហ៊ុន​សាជីវកម្ម​បច្ចេកវិទ្យា​​ ​​​ម៉ាយក្រូសូហ្វ​ (Microsoft Corp) និង​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​តាម​អ៊ិនធឺណិត​ Citizen Lab បាន​បង្ហាញ​ថា​ ស៉្ពាយវែរ​ (Spyware) របស់​ក្រុមហ៊ុន​អ៊ីស្រាអែល​ ត្រូវ​បាន​គេ​ប្រើ​ដើម្បី​យក​ទៅ​លួច​ទិន្នន័យ​ (ហ៊ែក​) របស់​អ្នក​កាសែត​ សកម្មជន​បក្ស​ប្រឆាំង​ និង​អង្គការ​តស៊ូ​មតិ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ចំនួន​ ១០ រួម​ទាំង​នៅ​អាមេរិក​ខាង​ជើង​ និង​អឺរ៉ុប​។

អង្គការ​ ​Citizen Lab ​បាន​និយាយ​ក្នុង​របាយការណ៍​របស់​ខ្លួន​ថា​ ខ្លួន​អាច​កំណត់​អត្ត​សញ្ញាណ​​សង្គម​ស៊ីវិល​​​ដែល​ជា​ជន​រង​គ្រោះ​​​ដោយ​សារ​​គេ​ហ៊ែក​ចូល​ប្រើ​ទិន្នន័យ​ពី​​​​ទូរស័ព្ទ​​​ម៉ាក​ iPhone របស់​ពួកគេ​ ​​​​តាម​រយៈ​​​កម្មវិធី​​ឃ្លាំ​​មើល​របស់​​ក្រុមហ៊ុន​​អ៊ីស្រាអែល​​ QuaDream Ltd ​​ដែល​​ជា​គូ​ប្រកួត​ប្រជែង​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​ស្ព៉ាយវែរ​របស់​អ៊ីស្រាអែល​មួយ​ទៀត​ គឺ​ក្រុម​ហ៊ុន​ NSO Group ​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​បញ្ជី​ខ្មៅ​របស់​​​រដ្ឋាភិបាល​​អាមេរិក​។ ​

គួរ​បញ្ជាក់​ថា​ ស្ព៉ាយវែរ​​​គឺ​ជា​កម្មវិធី​​ស៊ុសវែរ​ ​ដែល​អាច​ប្រមូល​យក​ព័ត៌មាន​​​ ឬ​សកម្មភាព​អនឡាញ​ពី​នរណា​ម្នាក់​ ឬ​ពី​អង្គភាព​ណា​មួយ​ដោយ​មិន​​ឱ្យ​ពួក​គេ​ដឹង​ខ្លួន​ឡើយ​ ហើយ​ក៏​អាច​បញ្ជូន​ព័ត៌មាន​ទាំង​នោះ​​​ទៅ​កា​ន់​ភាគី​​ដទៃ​ផ្សេង​​ទៀត​។ ​

ក្នុង​របាយការណ៍​ដែល​ចេញ​ផ្សាយ​ក្នុង​ពេល​ជាមួយ​គ្នា​ដែរ​ ក្រុមហ៊ុន​ម៉ាយក្រូសូហ្វ​ បាន​អះ​អាង​ថា​ ខ្លួន​ជឿ​ជាក់​ថា​ ស្ព៉ាយវែរ​ដែល​ហ៊ែក​ចូល​​មើល​ព័ត៌មាន​របស់​​អ្នក​​រង​គ្រោះ​​ មាន​ការ​ជាប់​ទាក់​ទង​គ្នា​ខ្លាំង​ទៅ​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​អ៊ីស្រាអែល​ ​​QuaDream​។ នេះ​បើ​តាម​ការ​រាយការណ៍​របស់​ទីភ្នាក់ងារ​សារព័ត៌មាន​រ៉យទ័រ​។

ទីប្រឹក្សា​រង​របស់​មីក្រូសូប​ លោក​ស្រី​ Amy Hogan-Burney បាន​និយាយ​ក្នុង​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​ថា​ ក្រុម​ហ៊ែកឃឺរ​ស៊ីឈ្នួល​ដូច​ជា​ក្រុមហ៊ុន​​ QuaDream ​​រីក​ចម្រើន​ក្នុង​ផ្លូវ​ងងឹត​ ដូច្នេះ​​ហើយ​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ជា​សាធារណៈ​មាន​សារៈ​សំខាន់​ណាស់​ក្នុង​ការ​បញ្ឈប់​សកម្មភាព​របស់​ពួ​កគេ​។ ​

ជុំ​វិញ​បញ្ហា​នេះ​ តំណាង​ក្រុមហ៊ុន​ QuaDream មិន​បាន​ចេញមុខ​ប្រតិកម្ម​យ៉ាង​ណា​នោះ​ទេ​ ខណៈ​រ៉យទ័រ​ចុះ​ផ្សាយ​ថា​ខ្លួន​ព្យាយាម​សុំ​ចម្លើយ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​នា​ពេល​កន្លង​មក​​ ប៉ុន្តែ​នៅ​តែ​មិន​បាន​ជោគ​ជ័យ​។ ​កាល​ពី​ឆ្នាំ​ ២០២២ រ៉យទ័រ​បាន​រាយការណ៍​ថា​ ​ក្រុមហ៊ុន​ QuaDream ​បាន​បង្កើត​កម្មវិធី​​ហ៊ែក​ ដែល​​ស្រដៀង​នឹង​កម្មវិធី​របស់​​ក្រុមហ៊ុន​ NSO ដែរ​ ដោយ​គេ​ស្គាល់វា​​ជា​ទូទៅ​ថា​ ជា​កម្មវិធី​ហ៊ែក​​បែប​ «zero-click» ដែល​មិន​ត្រូវ​ការ​ឱ្យ​ជន​រង​គ្រោះ​ចុច​ចូល​តំណរ​ភ្ជាប់ ឬ​ដោនឡូត​កម្មវិធី​ដែល​មាន​ផ្ទុក​មេរោគ​​​ ដើ​ម្បី​ឱ្យ​ពួក​ឧក្រិដ្ឋ​ជន​តាម​អ៊ិនធឺណិត​ ហ៊ែក​​ចូល​ដើម្បី​លួច​ចក​ព័ត៌មាន​។ ​

​​ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ ក្នុង​របាយការណ៍​ថ្មី​ អង្គការ​​ Citizen Lab ក៏​ដូច​ជា​ក្រុមហ៊ុន​មីក្រូសូប មិន​បាន​បង្ហាញ​ ឬ​កំណត់​​អត្តសញ្ញាណ​គោលដៅ​នៃ​កម្មវិធី​​ហ៊ែក​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ QuaDream ​នោះ​ទេ​។ យ៉ាង​ណា​មិញ​​ ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​បែប​នេះ​នៅ​តែ​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​ខូត​ខាត​ដល់​ក្រុមហ៊ុន​។ ​

គួរ​បញ្ជាក់​ថា​ របាយការណ៍​ថ្មី​ៗ​ដដែល​ ចេញ​ផ្សាយ​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​រដ្ឋបាល​របស់​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ លោក​ ចូ បៃដិន​ ចេញ​វិធាន​ការ​បង្រ្កាប​លើ​​​​ឧស្សាហ​កម្ម​​ចារកម្ម​​អន្តរជាតិ​។ ​​កាល​​​ពី​​ខែ​​មុន ​សេតវិមាន​​បាន​​ប្រកាស​​ពី​​បញ្ជា​​ប្រតិបត្តិ​ ​ដែល​​មាន​​បំណង​​ទប់​ស្កាត់​មិន​ឱ្យ​ទីភ្នាក់ងារ​ផ្សេង​ៗ​របស់​អាមេរិក​​​កា​​​ទិញ​​កម្មវិធី​​ស៊ុសវែរ​ដែល​បម្រើ​ឱ្យ​ការ​ឃ្លាំ​មើល​ ​​​ប្រសិន​បើ​​កម្មវិធី​​​នោះ​ជា​មាន​ប្រភព​ពី​​រដ្ឋាភិបាលបរទេស​​ដែល​ធ្វើ​ការ​​គាប​សង្កត់​​​​លើ​សំឡេង​ប្រឆាំង​៕

ប្រែសម្រួល៖ហួន ឌីណា

ប្រភព​៖ Israeli spyware used to hack across 10 countries, Microsoft and watchdog say  https://www.reuters.com/technology/microsoft-watchdog-group-say-israeli-spyware-used-hack-civil-society-2023-04-11/

ads banner