លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន អំពាវនាវដល់ជនរួមជាតិ និងគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ យកចិត្តទុកឱ្យបានខ្ពស់បំផុតក្នុងការចូលរួមការពារអភិរក្សដើមត្នោត និងពង្រីកការដាំដុះបន្ថែមទៀត ព្រមទាំងទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ជាអតិបរមាពីដើមត្នោត ខណៈពលរដ្ឋដែលធ្លាប់ប្រកបរបរផលិតស្ករត្នោតបានបោះបង់មុខរបរនេះ។

ការអំពាវនាវនេះ ស្របពេលដែលការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា បានធ្វើឱ្យមានកំណើនវិស័យ ឧស្សាហកម្ម និងសេវាកម្ម ដែលស្រូបទាញកម្លាំងពលកម្មយ៉ាងច្រើន និងផ្តល់ប្រាក់ឈ្នួលខ្ពស់ ព្រមទាំងការឡើងថ្លៃ អចលនទ្រព្យ បានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបោះបង់មុខរបរផលិតស្ករត្នោត ដែលបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភចំពោះការធ្លាក់ចុះផលិតផលស្ករត្នោត និងការបាត់បង់ដើមត្នោតដែលជាអត្តសញ្ញាណជាតិ។ បន្ថែមពីនេះ ស្ករត្នោតកំពង់ស្ពឺ ត្រូវបានចុះបញ្ជីជាម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រទំនិញ នៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកាលពីថ្ងៃទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១០ ហើយបន្ទាប់មកបានចុះបញ្ជីការពារនៅបណ្តាប្រទេសចំនួន២៩ផ្សេងទៀត។

តាមរយៈសារលិខិតក្នុងឱកាសទិវាកម្មសិទ្ធិបញ្ញាពិភពលោក ដែលកម្ពុជាកំណត់យកថ្ងៃទី ២៦ ខែមេសា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា ម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រទំនិញស្ករត្នោតកំពង់ស្ពឺ មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះដ៏ល្បីល្បាញ ធ្វើឱ្យមានការកើនឡើងតម្រូវការទាំងនៅទីផ្សារក្នុងស្រុក និងទីផ្សារអន្តរជាតិ ដែលបាននាំចេញទៅកាន់ សហគមន៍អឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាម៉េរិក កូរ៉េ ជប៉ុន និងថៃ។

លោក ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ថា៖«ការចុះបញ្ជីម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រទំនិញស្ករត្នោតកំពង់ស្ពឺ បានរួមចំណែកបង្កើនតម្លៃស្ករត្នោតកំពង់ស្ពឺ បង្កើតការងារ លើកកម្ពស់ជីវភាព និងជំរុញលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ចូលរួមអភិរក្សដើមត្នោតដែលជា អត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ក្រៅពីការអភិរក្សធនធានដើមត្នោត ប្រជាពលរដ្ឋបានបន្តថែរក្សា កេរដំណែលចំណេះដឹងជាប្រពៃណី និងឧបករណ៍បុរាណពាក់ព័ន្ធនឹងការផលិតស្ករត្នោត ដែលជាសម្បត្តិវប្បធម៌ សម្រាប់ការពារអត្តសញ្ញាណជាតិ និងជាគោលដៅទាក់ទាញទេសចរ។

ទោះជាយ៉ាងក្តី ពលរដ្ឋមួយចំនួនបានបោះបង់មុខរបរនេះ ខណៈលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី អំពាវនាវដល់បងប្អូនជនរួមជាតិ និងគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ មេត្តាយកចិត្តទុកឱ្យបានខ្ពស់បំផុត ក្នុងការចូលរួមការពារអភិរក្សដើមត្នោត និងពង្រីកការដាំដុះដើមត្នោតបន្ថែមទៀត ព្រមទាំងទាញយក អត្ថប្រយោជន៍ជាអតិបរមាពីដើមត្នោត។

អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺលោក វ៉ី សំណាង បានថ្លែងប្រាប់ថា​ កាលពីមុនពលរដ្ឋដែលមានជីវភាពក្រីក្រខិតខំឡើងត្នោតដើម្បីយកទឹក​ និងផ្លែមកលក់ ប៉ុន្តែឥឡូវជីវភាពគាត់ប្រសើរឡើង ពុំសូវមានអ្នកឡើងត្នោតដូចមុនទេ ទោះបីជាលោកខំជំរុញយ៉ាងណាក៏ដោយ។លោកថា៖«ដើមត្នោតនៅមានច្រើនដែរ ប៉ុន្តែអត់សូវមានប្រជាជនគាត់ឡើងត្នោតទៀតទេ កាលពីមុនដើមត្នោតអត់ដែលមានស្លឹកទេ ពលរដ្ឋកាប់ទាំងស្លឹក ទាំងដើម ដើម្បីធ្វើផ្ទះ ធ្វើដំបូល ប៉ុន្តែឥឡូវនេះអត់មានកាប់ដើមយកធ្វើផ្ទះទេ បើមានគឺកាប់ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ដីរបស់គាត់»។

បន្ថែមពីនេះលោកថា អាជ្ញាធរ ក៏បានចុះផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងពាក់ព័ន្ធអត្ថប្រយោជន៍នៃដើមត្នោតដល់ប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ។ លោកថា៖«យើងបានជម្រាបគាត់ហើយ ទោះជាចង់ធ្វើលំនៅឋាន ឬសាងសង់រោងចក្រសហគ្រាស គឺសុំឱ្យគាត់បង្កើនការខិតខំរក្សាដើមត្នោតឱ្យបាន បើមិនបានដាំដុះ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ក៏សូមឱ្យគាត់ចូលរួមដាំដុះឡើងវិញ  ដើម្បីសោភណ្ឌភាពផង រក្សាបាននូវកិតិ្តយស កេរ្តិ៍ឈ្មោះស្ករត្នោតកំពង់ស្ពឺសម្គាល់ភូមិសាស្រ្ត»។

ចំណែកលោក វី វាសនា ជំនួយការទូទៅនៃ​សមាគមស្ករត្នោតកំពុង​ស្ពឺ បានបង្ហាញ​ឱ្យដឹងពីក្តីបារម្ភថា ចំនួន​សមាជិកភាព​នៃកសិករនៅក្នុងសមាគម មានចំនួនមិនទៀងទាត់ និងបានជះឥទ្ធិពលទៅ​លើបរិមាណ​ផលិត ខណៈក្មេងៗ​ជំនាន់ក្រោយ​មិនចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការបន្តអាជីពនេះពីគ្រួសាររបស់ពួកគេ។លោកឱ្យដឹងថា៖ «សម្រាប់​តម្រូវ​ការ​ទីផ្សារ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​មិន​មែន​ជា​បញ្ហា​ប្រឈម​សម្រាប់​សមាគម​កសិកម្ម​ស្ករ​កំពង់ស្ពឺ​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​ជា​បញ្ហា​ប្រឈម​ពិត​ប្រាកដ​នោះ​គឺ ចំនួន​កសិករ​មិន​ទៀង​ទាត់​ ឡើង​ចុះៗ»។

ក្រៅពីបញ្ហាកម្លាំងពលកម្ម លោក វី វាសនា ក៏បានឱ្យដឹងពីបញ្ហាប្រឈមមួយទៀតគឺ ការបាត់បង់ដើមត្នោតមួយចំនួនធំតាមរយៈការអភិវឌ្ឍន៍​ឈូសឆាយធ្វើដី​ឡូត៍ ខណៈ​លោកថា​សមាគម​តែង​តែ​ធ្វើ​ការ​ផ្សព្វផ្សាយទៅ​ដល់​កសិករ​ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​ការ​កាប់ដើម​ត្នោត​ហើយពលរដ្ឋខ្លះ​បាន​ដាំ​ឡើងវិញ។ សូមជម្រាបថា ការចុះបញ្ជីម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រទំនិញ ស្ករត្នោតកំពង់ស្ពឺ បានកំណត់យកតំបន់ភូមិសាស្ត្រចំនួន៣ រួមមាន ស្រុកឧដុង្គ ស្រុកសំរោងទង និងស្រុកអង្គស្នួល ដែលមានដើមត្នោតសរុបប្រមាណ ៣០ ០០០ដើម។  ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ មានតែដើមត្នោតចំនួន ៣ ៦៣៧ ដើម ដែលអាចផលិតស្ករត្នោតបានបរិមាណ២៥០ តោនប៉ុណ្ណោះ ដែលបាននិងកំពុងអាស្រ័យផលដោយគ្រួសារចំនួន១៥៣ ជាសមាជិកសមាគមលើកកម្ពស់ស្ករត្នោតកំពង់ស្ពឺ៕​ ដោយ៖ សុខ រក្សា