ណាតូត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដើម្បី «សង្គ្រោះ» សន្តិភាពនៅកូសូវ៉ូ ខណៈមានការអំពាវនាវឱ្យបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងជាមួយស៊ែប៊ី
ណាតូ៖ អគ្គមេបញ្ជាការរបស់ណាតូប្រចាំរដ្ឋធានីប្រ៊ីស្ទីណាបានថ្លែងកាលពីយប់ថ្ងៃចន្ទថា កងកម្លាំងអង្គការនៅក្នុងប្រទេសកូសូវ៉ូ បានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដើម្បីប្រឈមមុខនឹងស្ថានភាពណាមួយ ប្រសិនបើអំពើហិង្សាស្រដៀងនឹងការប្រឈមមុខដាក់គ្នាកាលពីពេលថ្មីៗនេះ គំរាមកំហែងដល់សន្តិភាពនៅកូសូវ៉ូ។ នេះបើតាមការរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានរ៉យទ័រ។
ការថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីទាហានរក្សាសន្តិភាពណាតូប្រមាណ៣០នាក់ដែលដាក់ពង្រាយឱ្យការពារសាលាក្រុងចំនួនបីនៅភាគខាងជើងនៃប្រទេសកូសូវ៉ូ បានរងរបួសក្នុងការប៉ះទង្គិចជាមួយបាតុករស៊ែប៊ីកាលពីចុងខែឧសភា។ ក្រុមបាតុករស៊ែប៊ីប្រមាណ ៥២ នាក់ ក្នុងចំណោមរាប់រយនាក់ ដែលប្រឆាំងនឹងការចាប់ខ្លួនរបស់ជនជាតិស៊ែប៊ីនៅកូសូវ៉ូ បានរងរបួសនាពេលនោះ។
មេបញ្ជាការកងទ័ពណាតូប្រចាំកូសូវ៉ូ (KFOR) លោក Angelo Michele Ristuccia បានប្រាប់ក្រុមអ្នកកាសែតពីទីស្នាក់ការកណ្តាលណាតូនៅជាយក្រុងប្រ៊ីស្ទីណា ថា៖ «យើងនឹងចាត់វិធានការប្រឈមមុខនឹងកាលៈទេសៈណាមួយ។ នោះហើយជាមូលហេតុដែលយើងទទួលបានកម្លាំងបន្ថែម។ យើងមិនធ្វើប្រតិកម្មទេ យើងធ្វើសកម្មភាព»។
អង្គការណាតូ ដែលជួយការពារកូសូវ៉ូចាប់តាំងពីសង្គ្រាមបញ្ចប់ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៩ បានសម្រេចចិត្តដាក់ពង្រាយកងទ័ពបន្ថែមចំនួន ៧០០ នាក់ ដែលធ្វើឱ្យកងទ័ពណាតូនៅក្នុងប្រទេស ដែលមានជនជាតិអាល់បានីរស់នៅភាគច្រើនមួយនេះ កើនឡើងដល់ជាង ៤ ៥០០ នាក់។
យ៉ាងណាមិញ លោក Ristuccia បន្តថា ស្ថានការណ៍ជាមួយស៊ែប៊ីនៅតែតានតឹងខ្លាំង បើទោះបីជាមានភាពស្ងប់ស្ងាត់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះក៏ដោយ។
លោកបន្តថា ៖ «មិនមានសេចក្ដីសម្រេចយោធានៅពេលនេះទេ ពីព្រោះមធ្យោបាយតែមួយគត់ដើម្បីដោះស្រាយស្ថានភាពនេះ គឺការសម្រេចចិត្តនយោបាយដែលផ្អែកលើឆន្ទៈរបស់ភាគីទាំង២នៃជម្លោះ ដើម្បីធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេមានលក្ខណៈធម្មតា ប៉ុន្តែជាដំបូង ត្រូវបន្ថយភាពតានតឹងសិន»។
គួរគូសបញ្ជាក់ថា ភាគខាងជើងនៃកូសូវ៉ូ ដែលមានជនជាតិស៊ែប៊ីរស់នៅភាគច្រើន បានប្រឈមមុខនឹងភាពតានតឹងដ៏អាក្រក់បំផុត ចាប់តាំងពីប្រទេសនេះបានប្រកាសឯករាជ្យក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ពីស៊ែប៊ី ដែលនៅតែមិនទទួលស្គាល់អធិបតេយ្យភាពរបស់កូសូវ៉ូដោយការទូត។
អំពើហិង្សានៅភាគខាងជើងនេះ បានផ្ទុះឡើងជាថ្មីកាលពីខែមុន បន្ទាប់ពីអភិបាលក្រុងជនជាតិអាល់បានី បានចូលកាន់តំណែងបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតក្នុងតំបន់ ដែលមានចំនួនអ្នកទៅបោះឆ្នោតត្រឹមតែ ៣,៥ ភាគរយប៉ុណ្ណេះ ដោយសារតែជនជាតិស៊ែប៊ីធ្វើពហិការមិនចូលរួម។
ជនជាតិស៊ែប៊ី ប្រហែល ៥០ ០០០នាក់ ដែលរស់នៅរស់នៅភាគខាងជើងកូសូវ៉ូ បានបដិសេធការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប្រ៊ីស្ទីណា ហើយចាត់ទុកក្រុងបែលក្រាដ ជារដ្ឋធានីរបស់ខ្លួន។
ប្រតិកម្មទៅនឹងភាពតានតឹងចុងក្រោយនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប បានអំពាវនាវឱ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រីកូសូវ៉ូ លោក Albin Kurti ដកអភិបាលក្រុងទាំងឡាយ និងដកប៉ូលិសពិសេសដែលដាក់ពង្រាយដើម្បីតម្លើងអភិបាលក្រុងទាំងអស់នោះ ហើយរក្សាកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ ២០១៣ សម្រាប់សមាគមក្រុងស៊ែប៊ីស្វយ័តក្នុងតំបន់។
ចំណែក លោក Kurti បានធ្វើការទាមទាររបស់ខ្លួន ហើយភាពតានតឹងកាន់តែកើនឡើងកាលពីសប្តាហ៍មុន នៅពេលដែលស៊ែប៊ីបានចាប់ខ្លួនមន្ត្រីប៉ូលីសកូសូវ៉ូ៣នាក់នៅតំបន់ព្រំដែនក្រោមកាលៈទេសៈជម្លោះ ហើយបានបញ្ជាឱ្យបន្តឃុំខ្លួនប៉ូលីសទាំងនោះរយៈពេល១ខែ។
កូសូវ៉ូ និយាយថា ប៉ូលីសទាំងបីត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅក្នុងទឹកដីរបស់ខ្លួន ដោយមន្ត្រីស៊ែប៊ី ដែលបានឆ្លងកាត់ព្រំដែន ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៊ែលក្រាដ (ស៊ែប៊ី) បានអះអាងថា ពួកគេត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួននៅក្នុងទឹកដីស៊ែប៊ី។
លោក Ristuccia បាននិយាយកាលពីយប់ថ្ងៃចន្ទដដែលថា ៖ «យើងនៅទីនេះដើម្បីជៀសវាងស្ថានការណ៍កាន់តែអាក្រក់ឡើងៗ និងដើម្បីបំបាត់ភាពតានតឹង។ មធ្យោបាយតែមួយគត់ដើម្បីបន្ថយភាពតានតឹង គឺអាស្រ័យលើឆន្ទៈនយោបាយរបស់ភាគីជម្លោះទាំងពីរ»។
ជាមួយគ្នានេះផងដែរ សហភាពអឺរ៉ុបកាលពីថ្ងៃចន្ទដូចគ្នា បានប្រាប់មេដឹកនាំស៊ែប៊ី និងកូសូវ៉ូ ឱ្យចូលរួមកិច្ចពិភាក្សាវិបត្តិនៅទីក្រុងប្រ៊ុចសែល «ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌជាមុន» ខណៈដែលប្លុកនេះដាក់សម្ពាធលើភាគីទាំង២ឱ្យបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសសហភាពអឺរ៉ុប លោក Peter Stano បាននិយាយថា កាលបរិច្ឆេទនៃកិច្ចប្រជុំនៅមិនទាន់បានកំណត់នៅឡើយទេ ព្រោះភាគីទាំងសងខាងមិនទាន់បានបញ្ជាក់ពីការចូលរួមរបស់ខ្លួនរហូតមកដល់ពេលនេះ។ ប៉ុន្តែលោកនិយាយយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «យើងរំពឹងថា ពួកគេនឹងបង្ហាញអាកប្បកិរិយាសមហេតុសមផល ហើយមកទីក្រុងប្រ៊ុចសែល និងខិតខំប្រឹងប្រែងចាំបាច់ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង»។
សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ប្រធានាធិបតីស៊ែប៊ី លោក Aleksandar Vucic បានប្រាប់សន្និសីទសារព័ត៌មានថា ដំណើរការកិច្ចសន្ទនាក្រុងបែលក្រាដ-ប្រ៊ីស្ទីណា គឺ «គ្មានន័យ» នោះទេ លុះត្រាតែជនជាតិស៊ែប៊ីនៅកូសូវ៉ូ ត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសេរីភាព។ លោកបន្តថា រាល់ការសន្ទនាអំពីវិបត្តិ តែងទាមទារឱ្យប្រទេសស៊ែប៊ីចុះចូល ប៉ុន្តែ «ខ្ញុំគ្មានអ្វីត្រូវផ្តល់ឱ្យទៀតទេ តែប៉ុណ្ណឹង»។
ប៉ុន្តែលោក Kurti វិញ បានទទូចថា លោកកំពុងរង់ចាំឱ្យតំណាងកូសូវ៉ូអាចចូលទៅនិយាយជាមួយប៉ូលិស ដែលស៊ែប៊ីបានឃាត់ខ្លួនសិន មុននឹងយល់ព្រមអ្វីមួយ៕
ប្រែសម្រួល៖ហួន ឌីណា
ប្រភព៖ NATO ready to act to save Kosovo’s peace, calls for de-escalation
Kosovo PM Kurti presents plan to defuse tension in Serb-majority area
EU calls for Serbia, Kosovo to attend crisis talks ‘without preconditions’
