ហ្សាការតា៖ ប្រទេសហូឡង់និងឥណ្ឌូណេស៊ីនៅថ្ងៃ​ទី១០ ខែកក្កដា បានសាទរចំពោះការត្រឡប់មកវិញនៃវត្ថុបុរាណវប្បធម៌រាប់រយប្រភេទដែលត្រូវបានយកទៅតាំងពីសម័យអាណានិគម។ ការវិលត្រឡប់នេះ​ជាជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅមុខក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាមទារសំណងទូទាំងពិភពលោក។​

វត្ថុបុរាណដែលរាប់បញ្ចូលទាំងត្បូងពេជ្រនិងចម្លាក់ដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបានពីប្រាសាទនៅសតវត្សរ៍ទី ១​៣​ ត្រូវបានប្រគល់ជូនប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីជាផ្លូវការក្នុងពិធីមួយនៅឯសារមន្ទីរ Volkenkunde ក្នុងទីក្រុង Leiden។​

លោក Hilmar Farid អគ្គនាយក​បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌នៃក្រសួងវប្បធម៌ឥណ្ឌូនេស៊ីបានមានប្រសាសន៍ថា ៖ «យើងពិតជាសប្បាយរីករាយណាស់ ទាំងសម្រាប់ប្រទេសហូឡង់ និងសម្រាប់ឥណ្ឌូនេស៊ីយើង ដែលនេះគឺ​ជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយ ក៏ដូចជាចំណងមិត្តភាពរវាងប្រទេសទាំងពីរ»​។​

លោកបាន​បន្តថា៖ «ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថាអ្វីដែលយើងសម្រេចបានរហូតមកដល់ពេលនេះក៏ជាការរួមចំណែកយ៉ា ងសំខាន់ក្នុងការជជែកពិភាក្សាជាសកលអំពីការប្រគល់វត្ថុអាណានិគមមកវិញផងដែរ»។​

រដ្ឋាភិបាលហូឡង់បានប្រកាសអំពីការប្រគល់វត្ថុបុរាណដែលបានលួចពីប្រទេសស្រីលង្កា និងទ្រព្យសម្បត្តិពីប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីកាលពីសប្តាហ៍មុន។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសស្រីលង្កា លោក Ali Sabry បានស្វាគមន៍ចំ​ពោះការសម្រេចចិត្តនេះ ហើយលោក​បានថ្លែងថា ប្រទេសនៅមហាសមុទ្រឥណ្ឌានឹងធ្វើការរក្សារបស់របរ រួ​មទាំងកាណុងដែលមានការរចនាដ៏អស្ចារ្យថែមទៀតផង។​

វត្ថុបុរាណទាំងនោះ ​ជាវត្ថុបុរាណដំបូងគេដែលបានបញ្ជូនមកប្រទេសវិញ តាមអនុសាសន៍របស់គណៈក ម្មា​ការហូឡង់ដែលបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០២២ ដើម្បីវាយតម្លៃសំណើដោយប្រទេសនានាសម្រាប់ការប្រគល់វត្ថុបុរាណនៅក្នុងសារមន្ទីររដ្ឋរបស់ខ្លួន។ គណៈកម្មាធិការក៏កំពុងពិចារណាលើសំណើសុំបន្ថែមពីប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ស្រីលង្កា និងនីហ្សេរីយ៉ាផងដែរ។​

លោក Farid បានបញ្ជាក់ដែរថា ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីទទួលបានមកវិញច្រើនជាងកំណប់នៃគ្រឿងអ​លង្ការចិញ្ចែងចិញ្ចាច និងចម្លាក់បុរាណពីប្រាសាទមួយនៅកោះជ្វា។​

លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ៖ «យើងចាត់ទុកវត្ថុទាំងនេះថាជាវត្ថុដែលបាត់​នៅក្នុងនិទានកថាជាប្រវត្តិសា​ស្ត្ររបស់យើង ហើយជាការពិតណាស់ ពួកវាមានតួនាទីខុសៗគ្នាជានិមិត្តរូបវប្បធម៌។​ ការទទួលបានវត្ថុទាំងនេះត្រឡប់មកវិញមានន័យថា ឥណ្ឌូនេស៊ីអាច​បញ្ចូលពួកវាទៅក្នុងបរិបទវប្បធម៌របស់ពួកគេ ហើ​យវាពិតជាមានសារៈសំខាន់ជានិមិត្តរូបសម្រាប់យើង»។​

ចំណែក អ្នកស្រី Gunay Uslu រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ហូឡង់ បាន​ហៅ​ការ​ធ្វើ​ប​ទ​បង្ហាញ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ចន្ទ​ថាជា «ព្រឹត្តិការណ៍​ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងមានសារៈ​សំខាន់” ដែល​រំលេច​ចេញ​ពី​ប្រទេ​ស​​ហូឡង់ និង​អតីត​អាណានិគម​របស់​ខ្លួន»។​

អ្នកស្រីបន្តថា ៖ «វាក៏ជាពេលវេលាដ៏សំខាន់សម្រាប់ពិភពលោក ព្រោះវានិយាយអំពីវត្ថុអាណានិគមនៅក្នុ​ងបរិបទអាណានិគម ដូច្នេះវាជាប្រធានបទដ៏រសើបមួយ»។​

សារមន្ទីរទីក្រុងប៊ែកឡាំងបានប្រកាសកាលពីខែមករាថា ខ្លួនបានត្រៀមជាស្រេចដើម្បីប្រគល់លលាដ៍ក្បា​លមនុស្សរាប់រយនាក់ពីអតីតអាណានិគមអាល្លឺម៉ង់នៃអាហ្វ្រិកខាងកើត។​

នៅឆ្នាំ ២០២១ ប្រទេសបារាំងបានប្រកាសដែរថា ខ្លួនបានប្រគល់រូបចម្លាក់ រាជបល្ល័ង្ក និងអាសនៈដ៏ល្អវិចិត្រដែលយកពីប្រទេសអាហ្រ្វិកខាងលិចនៃបេនីន។ ​កាលពីឆ្នាំមុន ប្រទេសបែលហ្ស៊ិកបានប្រគល់ធ្មេញដែ​លបិទបន្ទះមាស ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់វីរបុរសឯករាជ្យកុងហ្គោ Patrice Lumumba ដែលត្រូវបានសម្លាប់៕

​ប្រែសម្រួល៖នី ស្រីពៅ

ប្រភព៖ CNA​ Indonesia welcomes return of jewels, temple carvings as important step in global restitution effort