ភ្នំពេញ៖អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយ​អង្គការ​មូលនិធិ​ប្រាសាទ​ពិភពលោក (World Monument Fund) របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក អ្នកជំនាញអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានបន្តការងារជួស​ជុល ពង្រឹងជញ្ជាំងរួតទី២ ប្រាសាទភ្នំបាខែង ទិសខាងត្បូងឆៀង​ខាងលិចប្រវែង៣៦ម៉ែត្រជាបន្តទៀត។

ប្រាសាទភ្នំបាខែងត្រូវបាន​កសាង​នៅឆ្នាំ៩០៧នៃគ.ស ក្នុងរាជកាល​ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១។ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរានៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ បានស្រង់សម្ដីតលោក ជីវ ភារម្យ ស្ថាបត្យករនៅការដ្ឋាន​ជួសជុលប្រាសាទភ្នំបាខែងមកបញ្ជាក់ថា ជញ្ជាំងរួតទី២​ប្រាសាទ​ភ្នំបាខែង រងការខូចខា​ត​ស្ទើរតែ៩០ភាគរយ។ ពិសេស នៅត្រង់ចំណុច​កាច់ជ្រុង ធ្វើឱ្យប្រាសាទរណបបាត់បង់ថ្មស្ទើរតែ​ទាំងស្រុង ហើយ​កម្រាល និង​ជញ្ជាំងបានខូចខាតបាត់បង់ថ្មមួយផ្នែកធំ។ ការខូចខាត​បណ្តាលមកពីអាយុកាល និងធម្មជាតិ បណ្ដាលឱ្យឬសឈើដុះចាក់​តាមកន្លៀត​​ថ្មភ្នំនិងថ្មជញ្ជាំង ទឹកភ្លៀងហូរច្រោះ ថ្មភ្នំពុកផុយ ព្រម​ទាំងថ្មជញ្ជាំងចល័តខុសពីទីតាំង​ជាដើម។ ការងារជួសជុលផ្នែក​រួតទី២នេះ គ្រោងនឹងបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០២៤ខាងមុខ។

លោក ជីវ ភារម្យ បន្តថា ការងារជួសជុលរចនាសម្ពន្ធប្រាសាទភ្នំបាខែង ជ្រុងខាងត្បូងឆៀងខាងលិច គឺចាប់ផ្ដើមតាំងពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩ ដែលជួសជុលសម្រេចនូវប្រាសាទរណបចំនួន៤ និង ជួសជុលជណ្តើរ​ទាំង៥ថ្នាក់ សម្រេចបាន៩០ភាគរយ។ ជាមួយគ្នានោះដែរ ក៏បានជួស​ជុល​កម្រាលនៅតាមរួតទី៣ និងទី៤ សម្រេចបាន៣០ភាគរយ។ ដោយឡែក ក៏បានជួសជុល​ជញ្ជាំងរួតទី១ រួតទី៣ និងរួតទី៤ សម្រេច​បាន៨០ភាគរយ។

សូមជម្រាបថា ប្រាសាទភ្នំបាខែងត្រូវបានកសាងនៅឆ្នាំ៩០៧នៃគ.ស ក្នុងរាជកាលព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១។ ប្រាសាទនេះ​ស្ថិតនៅ​ចំពីលើកំពូល​ភ្នំធម្មជាតិមួយ ដែលមានទីតាំងនៅចំកណ្តាលទី​ក្រុងយសោធរបុរៈ ឬអង្គរទី១ហើយស្ថិតនៅ​ចន្លោះប្រាសាទ​អង្គរវត្ត និងក្រុងអង្គរធំ។ ចាប់ពីជើងភ្នំរហូតដល់កំពូលនៃប្រាសាទមានកម្ពស់ ៧៨ម៉ែត្រ ប្រាសាទនេះស្ថិតនៅចន្លោះភ្នំពីរទៀតដែរគឺ ភ្នំក្រោម និងភ្នំបូក[១]។ ប្រាសាទភ្នំបាខែងជាប្រាសាទមួយស្ថិតនៅលើភ្នំធម្មជាតិ ដែលគេចាត់ទុកជា ប្រាសាទភ្នំមានតួប៉ម​ប្រាំខ្វែងគ្នា និងមានប្រាំថ្នាក់។ ប្រាសាទនេះស្ថិតនៅខាងឆ្វេងដៃផ្លូវពី ប្រាសាទអង្គរវត្តទៅ ប្រាសាទបាយ័ន ជាកន្លែងដែលអាចទាក់​ទាញភ្ញៀវទេសចរបានយ៉ាង​ច្រើននៅពេលថ្ងៃលិច។ ប្រាសាទនេះកសាងឡើងនៅចុងសតវត្សរ៍ទី៩ និងដើមសតវត្សរ៍ទី១០ នៅរាជព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១ (៨៨៩-៩១០) ដែលគោរពព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ភ្នំបាខែងមានកម្ពស់ ៦៥ម៉ែត្រ៕
ដោយ៖ដេប៉ូ