ទីក្រុងអង្គរធំ ដែលមនុស្សភាគច្រើនមានការយល់ច្រឡំថាជា ប្រាសាទអង្គរធំ កាពិតទីនេះ ពុំមានប្រាសាទអង្គធំឡើយ មានតែទីក្រុងអង្គរធំ ដែលមានផ្ទៃដីប្រាំបួនគីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ 

បានជាមនុស្សមួយចំនួន មានការយល់ច្រឡំថានេះជាប្រាសអង្គរធំ ព្រោះទីនេះមានកំពែងព័ទ្ធជុំវិញ ហើយអ្នកស្រុកហៅទីនេះថា ជាអង្គរធំ ហើយហៅអង្គរវត្តថា ជាអង្គរតូច ដែលពាក្យថាអង្គរ ឬនគរ គឺបានន័យថា ជាទីក្រុង ឬទឹកដី នៃប្រទេសមួយ។

ប្រាសាទបាយ័ន កសាងឡើងដោយ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ គឺជាប្រាសាទភ្នំមួយ សម្រាប់រាជ្យរបស់ព្រះអង្គរ។ ប្រាសាទនេះ មានកំពែងព័ទ្ធជុំវិញធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម គេហៅថាជ័យគិរី និងមានក្សិណ្ណទឹកឈ្មោះថា ជ័យសិន្ធុ ។ នៅមុខខ្លោងទ្វារ ទាំងអស់នៃប្រាសាទ យើងឃើញមានរូបដំរីក្បាលបី បញ្ជាក់ថាប្រាសាទនេះគឺតំណាងឱ្យព្រះឥន្ទ្រ ព្រោះព្រះឥន្ទ្រគឺមានយាន្តជំនិះជាដំរីក្បាលបី។

ប្រាសាទបាយ័ន គឺជាប្រាសាទភ្នំ ដែលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ បានកសាងឡើងនៅចំកណ្ដាលទីក្រុងអង្គរធំ។ ប្រាសាទនេះ មានទ្វារបួនជាសំខាន់ ដោយយកប្រាសាទបាយ័នជាអ័ក្ស។ 

• ទ្វារចូលពីទិសខាងត្បូង    ហៅថាទ្វារទន្លេអុំ
• ទ្វារចូលពីទិសខាងជើង   ហៅថាទ្វារដីឆ្នាំង
• ទ្វារចូលពីទិសខាងលិច    ហៅថាទ្វារតាកាវ
• ទ្វារចូលពីទិសខាងកើត   ហៅថាទ្វាខ្មោច

គ្រប់ទ្វារចេញចូលនៃទីក្រុងអង្គរធំទាំងអស់ សុទ្ធតែមានចម្លាក់យក្សនិងទេវតានៅម្ខាងម្នាក់ ដែលតំណាងថាជានិមិត្តរូបនៃ ភ្នំមន្ទឬមន្តរៈ។ ​ប្រាសាទបាយ័ន គឺជាចំណុចដ៏ធំមួយ ដែលព្រះអង្គសន្និដ្ឋានបានថាជាស្នូលនៃភ្នំមន្ទឬមន្តរៈ នៅក្នុងរឿងកូរសមុទ្រទឹកដោះ ដោយយក្សនៅខាងស្ដាំដៃទ្វារដីឆ្នាំង ទាញគ្នា ជាមួយទេវតានៅខាងឆ្វេងដៃទ្វារទន្លេអុំ រួមទាំងទ្វារខ្មោច និងទ្វារតាកាវដែរ។

ក្រៅពីខ្លោងទ្វារទាំបួននេះ នៅមានទ្វារមួយទៀត ដែលចេញពីព្រះបរមរាជ្យវាំងទិសខាងកើត នោះគឺ ទ្វារជ័យ។ ទ្វារនេះ គឺសម្រាប់បញ្ចេញទ័ពទៅធ្វើសឹកសង្គ្រាម ឬក៏ព្រះរាជាចេញ-ចូលសម្រាប់បំពេញការងារ ដោយមិនបានចេញចូលតាមទ្វារទាំងបួនទៀតនោះឡើយ។ 

បរិយាយដោយ៖ សាស្រ្តាចារ្យ ថ្លាង សាឃឿន

ផលិតដោយ៖ ក្រុមការងារ លោក សុខ ជំនោរ