ប្រជាជាតិនានា ប្រឈមមុខឧបសគ្គក្នុងការសម្របខ្លួនទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
របាយការណ៍សំខាន់របស់ក្រុមអន្តររដ្ឋាភិបាលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនៅថ្ងៃចន្ទនេះបង្ហាញពីតម្រូវការបន្ទាន់ដើម្បីរៀបចំផែនការសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរនិងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការកើនឡើងនៃកំដៅផែនដី។
ការវិភាគបែបវិទ្យាសាស្ត្រដ៏ទូលំទូលាយដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋាភិបាលចំនួន ១៩៥ បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់អំពីផលប៉ះពាល់ដោយសារព្រឹត្តិការណ៍ដែល « មិនធ្លាប់មានពីមុនមក» នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់មនុស្សជាតិនឹងក្លាយជារឿងធម្មតា។
របាយការណ៍នេះគីជាសារដាស់តឿននិងមានការអំពាវនាវ ឱ្យពិភពលោកនិយាយនិងយកចិត្តទុកដាក់អំពីបញ្ហា អាកាសធាតុ។ វាក៏ជា ការដាក់សម្ពាធមួយដើម្បីចាត់វិធានការលើការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ផងដែរ។
លោក Corinne Le Quér ដែលបានចូលរួមសសេររបាយការណ៍នោះ បាននិយាយងថា “ទោះបីជាសេណារីយ៉ូករណីល្អបំផុត ដែលអាចមានកាកើនឡើងកំដៅត្រឹម១.៥ អង្សាសេលើស ក៏ដោយ“ យើងក៏នឹងត្រូវធ្វើការការពារខ្លួនយើង ជាពិសេសប្រទេសដែលងាយរងគ្រោះបំផុតពីផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដដែលទេ។
របាយការណ៍នេះពិពណ៌នាអំពីគ្រោះមហន្តរាយ ដូចជាទឹកជំនន់ នាពេលថ្មីៗនេះ ដែលបានបំផ្លិចបំផ្លាញផ្នែកខ្លះនៃ ប្រទេសចិន អាល្លឺម៉ង់ និងបែលហ្ស៊ិកនឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅ ៗ ដោយសារកំដៅផែនដី បាននាំមកនូវទឹកភ្លៀងកាន់តែច្រើននិងការកើនឡើងកម្រិតទឹកសមុទ្រ ព្រមទាំងគ្រោះរាំងស្ងួតនិងភ្លើងឆេះព្រៃកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ ។
យុវតី Greta Thunberg អាយុ ១៧ឆ្នាំ និងជាសកម្មជន អាកាសធាតុនិងបរិស្ថានមកពីប្រទេសស៊ុយអែត ដែល បានបញ្ចេញមតិអំពីរបាយការណ៍នេះ នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយរ៉យទ័រថា៖ « ខ្ញុំសង្ឃឹមថា នេះអាចជាការដាស់តឿនស្មារតីមួយដល់មនុស្សជាតិ»។ នៅពេលវិបត្តិ អាកាសធាតុកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទាំងអស់នេះកំពុងកើតឡើង តើវានឹងត្រូវការអ្វីទៀតសម្រាប់មនុស្សដែលមានអំណាចដើម្បីចាប់ផ្តើមធ្វើសកម្មភាព? តើពួកគេកំពុងរង់ចាំអ្វីទៀត។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកអាកាសធាតុបានចង្អុលបង្ហាញថា ការកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ទៅជាសូន្យទាំងស្រុងដើម្បីរក្សាលំនឹងសីតុណ្ហភាពរយៈពេលវែងរបស់ភពផែនដីអាចការពារកុំឱ្យព្រឹត្តិការណ៍ដ៏អាក្រក់ទាំងនេះកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ ប៉ុន្តែមិនមានន័យថាវាឈប់កើតឡើងនោះទេ។
ខណៈពេលភ្លើងឆេះព្រៃ បានកំពុងកើតឡើង នៅប្រទេសក្រិក និងតួកគី នៅសប្តាហ៍នេះគឺតែប៉ុន្មានសប្តាហ៍ប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីទឹកជំនន់ដ៏អាក្រក់បានហូរកាត់ប្រទេសចិន និងអាល្លឺម៉ង់និងការកើនឡើងរលកកំដៅនៅ សហរដ្ឋអាមេរិច។ កញ្ញា Thunberg បាននិយាយថា “ការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជនអំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកំពុងតែកើនឡើងប៉ុន្តែ យឺតណាស់” ។
យុវនារីអាយុ ១៨ ឆ្នាំរូបនេះក៏បានសរសេរនៅលើបណ្តាញសង្គម Twitter ថារបាយការណ៏ដែលចេញដោយក្រុមអន្តររដ្ឋាភិបាលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនេះនិយាយតែអំពីការពិត ប៉ុន្តែមិនបានប្រាប់ថាត្រូវធ្វើអ្វីនោះទេ។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របាននិយាយ ថាដោយសារបញ្ហានេះមិនអាចជៀសរួចអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយត្រូវជួយសហគមន៍ឱ្យមានភាពស៊ាំទៅនឹងព្រឹត្តិការណ៍ដូចជា ទឹកជំនន់ ភ្លើងនិងព្យុះក្នុងពេលដំណាលគ្នា នឹងត្រូវងារមកកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នពុលផងដែរ។
ការសម្របខ្លួនទៅនឹង ហានិភ័យទឹកជំនន់អាចពាក់ព័ន្ធនឹងការដំឡើងប្រព័ន្ធ ឲ្យដំណឹងមុន ឬការផ្លាស់ប្តូរផ្លូវថ្នល់ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងការសាងសង់ប្រព័ន្ធការពារទឹកជំនន់ជាដើម។ ជំហាននានា ក៏អាចត្រូវបានអនុវត្តដែរដើម្បីកាត់បន្ថយឱកាសនៃគ្រោះមហន្តរាយ ជាក់លាក់ដែលកើតឡើង៖ ឧទាហរណ៍ភ្លើងឆេះព្រៃដែលបណ្តាលមកពីខ្សែភ្លើងដែលមានការថែទាំមិនបានល្អ។
ទំហំនិងលក្ខណះនៃប្រទេសដែលអាចប្រឈមមុខនឹងហានិភ័យនឹងខុសគ្នាទៅតាមប្រទេសនីមួយៗ។ យោងតាមរបាយការណ៍នេះ រលកកំដៅនិងទឹកជំនន់ ត្រូវបានគេកំណត់ថានឹងក្លាយជារឿងធម្មតានៅទ្វីបអឺរ៉ុប ខណៈដែលភ្លើងឆេះព្រៃត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងកើនឡើងកាន់តែខ្លាំងនៅទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកនិង ការកើនឡើងកម្ពស់ទឹកសមុទ្រ នឹងបង្កការគំរាមកំហែងដល់រដ្ឋ ដែលជាកោះតូចៗ។
![](https://asset.ams.com.kh/central/media/AAN6rrX.jpg)
ប្រភព៖ Reuters