តើអ្វីទៅជាខ្សែបន្ទាត់ពុះខណ្ឌមិត្តភាព«គ្មានដែនកំណត់»របស់រុស្ស៊ី និងចិន?
ជំនួបកំពូលកាលពីដើមខែ កុម្ភៈ រវាងប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន និងសមភាគីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង ក្នុងអំឡុងព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិករដូវរងានៅទីក្រុងប៉េកាំងឆ្នាំ ២០២២ កើតឡើងចំពេល រុស្ស៊ីកំពុងមានវិបត្តិទំនាក់ទំនងជាមួយលោកខាងលិច។ បន្ទាប់ពីជំនួបនេះពួកគេបានប្រកាសថាភាពជាដៃគូរវាងប្រទេសទាំងពីរគឺ «គ្មានដែនកំណត់»។ តើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្អិតល្មួតរវាងរុស្ស៊ី និងចិន ពិតជាគ្មានព្រំដែនកំណត់ឬយ៉ាងណា?
ជំនួបកំពូលខាងលើនេះ បានគូសបញ្ជាក់ពីបំណងរួមក្នុងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ ដោយផ្ដោតលើភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងថាមពល។ ចិន បានបង្ហាញក្ដីព្រួយបារម្ភផ្នែកសន្តិសុខរបស់រុស្ស៊ី ជាមួយអង្គការណាតូ ប៉ុន្តែមិនមានឃើញជាវិធានការណាបន្ថែមធ្វើឡើង ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការព្រួយបារម្ភទាំងនេះទេ។
ប្រទេសចិន បានសម្ដែងការយល់ស្រប ចំពោះគោលនយោបាយរបស់ទីក្រុងម៉ូស្គូ ចំពោះអង្គការណាតូ និងលោកខាងលិច ដោយសារតែប្រទេសទាំង ២ មានក្ដីព្រួយបារម្ភរួមគ្នាមួយគឺ គោលនយោបាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរុស្ស៊ី-ចិន បានប្រកាសថា ទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំង ២ លើសពីសម្ព័ន្ធភាពទៀត ហើយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះមិនមានព្រំដែនទេ។ រដ្ឋទាំងពីរ បានបង្ហាញការគាំទ្រផ្នែកការទូត និងនយោបាយសម្រាប់គ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីពង្រីកជំហរអន្តរជាតិរបស់ពួកគេប្រឆាំងនឹងភាពចលាចលសកល និងក្នុងតំបន់។ កិច្ចប្រជុំកំពូល បង្ហាញពីការបង្កើនតុល្យភាព និងភាពស្មើគ្នារវាងទីក្រុងម៉ូស្គូ និងទីក្រុងប៉េកាំង ប៉ុន្តែជំហាននេះបានធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំង ២ ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្មីៗនេះបាននិយាយថា ចិនបានឈរជើងជាមួយជំហររបស់រុស្ស៊ីប្រឆាំងនឹងការពង្រីកអង្គការណាតូ។ ប្រទេសចិនគោរព និងគាំទ្រសំណើរបស់រុស្ស៊ីសម្រាប់ការធានាសន្តិសុខរយៈពេលវែងស្របច្បាប់នៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុប។
ជាជាងការចូលទៅក្នុងសម្ព័ន្ធភាពយោធាពេញលេញ ទីក្រុងម៉ូស្គូ និងប៉េកាំង ទំនងអាចធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខរបស់ពួកគេ និងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវអន្តរប្រតិបត្តិការ ដោយគ្មានកាតព្វកិច្ចផ្លូវការណាមួយឡើយ។ រុស្ស៊ីមិនចង់ចូលរួមក្នុងជម្លោះជាច្រើនរបស់ចិននៅអាស៊ីទេ ហើយចូលចិត្តរក្សាជំហរអព្យាក្រឹត។ ដូចគ្នាដែរ ចំពោះជម្លោះរបស់ចិន និងរុស្ស៊ី ជាមួយអង្គការណាតូ ទីក្រុងប៉េកាំងផ្ដល់តម្លៃដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនជាមួយអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយគ្មានបំណងចង់ជាប់ក្នុងជម្លោះលើអ៊ុយក្រែនទេ។
វិបត្តិយោធានៅអ៊ុយក្រែន ធ្វើឱ្យចិនស្ថិតក្នុងស្ថានភាពលំបាក ខណៈដែលខ្លួនព្យាយាមជៀសវាងទាំងការយល់ព្រម ឬថ្កោលទោសសកម្មភាពរបស់ទីក្រុងម៉ូស្គូ ដោយបញ្ជាក់ពីដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ទាំងការបដិសេធមិនរិះគន់រុស្ស៊ី ឬហៅសកម្មភាពរបស់ប្រទេសនេះថាជា ការឈ្លានពាន ទាំងការប្រឆាំងទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិច និងបន្ទោសសហរដ្ឋអាមេរិក ចំពោះការបរាជ័យក្នុងការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុង Minsk។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំងនេះ តំណាងឱ្យការយល់ដឹងរបស់ចិន ចំពោះសកម្មភាពរបស់រុស្ស៊ី ប៉ុន្តែមិនមែនជាសញ្ញានៃការគាំទ្រ ដោយផ្ទាល់ ឬអ្វីផ្សេងទៀតក្រៅពីសុច្ឆន្ទៈការទូតនោះទេ។ វានៅតែត្រូវបានគេមើលឃើញថា តើការគាំទ្រផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចប៉ុន្មាន ដែលចិននឹងមានឆន្ទៈក្នុងការផ្តល់ឱ្យរុស្ស៊ី និងរបៀប ដែលវានឹង ដោះស្រាយជាមួយអង្គភាពរុស្ស៊ីក្រោមការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិក និងអឺរ៉ុប ដោយពិចារណាលើសារៈសំខាន់ដ៏ធំនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ជាមួយលោកខាងលិច និងការប្រឈមនៃទណ្ឌកម្មបន្ទាប់បន្សំ ដែលខ្លួនតែងជៀសវាង។
ម៉្យាងវិញទៀត មានទស្សនៈថា ដោយសារការកើនឡើងនៃចំនួនក្រុមហ៊ុនចិន ដែលកំណត់គោលដៅដោយការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិក ចិនអាចនឹងត្រូវធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយរុស្ស៊ីវិញ រួមទាំងការនាំចូលធនធានធម្មជាតិកាន់តែច្រើន និងការនាំចេញទំនិញ ដែលផលិតរបស់ខ្លួន ដើម្បីបំពេញទីផ្សារទំនេរដោយក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុប និងអាមេរិក។
យ៉ាងណាមិញ របៀបវារៈសេដ្ឋកិច្ចនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ការបានផ្ដោតលើកិច្ចព្រមព្រៀងថាមពល ២ គឺរវាង ក្រុមហ៊ុន Rosneft និង China National Petroleum Corporation (CNPC) ធ្វើឱ្យរុស្ស៊ីនាំចេញប្រេង ១០០ លានតោនក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំខាងមុខតាមរយៈកាហ្សាក់ស្ថាន។ ប្រេងនឹងត្រូវកែច្នៃនៅភាគពាយ័ព្យនៃប្រទេសចិន។ កិច្ចសន្យាទី ២ រវាងក្រុមហ៊ុន Gazprom និង CNPC ផ្តោតលើការនាំចេញឧស្ម័នធម្មជាតិរបស់រុស្ស៊ីចំនួន ១០ ពាន់លានម៉ែត្រគូបពីតំបន់ចុងបូព៌ារបស់រុស្ស៊ី ដោយបំពាក់នូវបំពង់បង្ហូរឧស្ម័ន Power of Siberia មានសមត្ថភាពនាំចេញឧស្ម័នធម្មជាតិ ៤៨ ពាន់លានម៉ែត្រគូបក្នុងមួយឆ្នាំ។
កិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនេះ គឺជាលទ្ធផលនៃការចរចា ដែលមានរយៈពេលយូរ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពជាដៃគូថាមពល ដែលកំពុងពង្រីក និងគោលនយោបាយរបស់រុស្ស៊ីក្នុងការធ្វើពិពិធកម្មការនាំចេញរបស់ខ្លួន ដើម្បីធ្វើឱ្យអាស៊ីក្លាយជាអតិថិជនដ៏សំខាន់របស់ខ្លួន។
ដូចដែលលោក ស៊ី បានលើកឡើងក្នុងអំឡុងកិច្ចពិភាក្សានោះ ចំណូលពាណិជ្ជកម្មរវាងរុស្ស៊ី និងចិនក្នុងឆ្នាំ ២០២១ មានចំនួន ១៤០ ពាន់លានដុល្លារ ដែលជាកំណត់ត្រាថ្មីមួយ បើធៀបទៅនឹងមុនការរាតត្បាតមានត្រឹម ១១០ ពាន់លានដុល្លារ។ ពោលគឺកើនឡើង ៣៥ ភាគរយពីឆ្នាំ ២០២០។ ប៉ុន្តែ ទោះបីជាមានភាពវិជ្ជមានអំពីទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំង ២ ក្ដី ក៏ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចស្ថិតនៅលើផ្លូវវែងឆ្ងាយទៀត។
លោក Wang Huiyao មន្ត្រីកំពូលនៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ប្រទេសចិន និងសកលភាវូបនីយកម្ម ដែលជាអ្នកគិតគូររបស់ទីក្រុងប៉េកាំង បានផ្តល់យោបល់ដល់កាសែត The New York Times ថា៖ «វាដល់ពេលហើយ ដែលយើងត្រូវផ្តល់ឱ្យរុស្ស៊ីនូវជម្រើសមួយ។ ទីក្រុងប៉េកាំង អាចជួយឈ្មួញកណ្តាលបទឈប់បាញ់ជាបន្ទាន់មួយ ខណៈពេល ដែលកំពុងស្វែងរកដំណោះស្រាយ ដែលផ្តល់ឱ្យលោក ពូទីន នូវការធានាសន្តិសុខគ្រប់គ្រាន់»។
យ៉ាងណាមិញ ជំហាននេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថាជា យុទ្ធសាស្ត្រការទូតសាធារណៈថ្មី សម្រាប់ប្រទេសចិន ជាមធ្យោបាយ ដើម្បីបញ្ចៀសការដាក់ទណ្ឌកម្ម។ យ៉ាងណាមិញ អ្នកវិភាគក៏ បានពិភាក្សាអំពីសារៈសំខាន់នៃការរក្សាទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយលោកខាងលិច ដែលជាអ្វីដែលលោក ស៊ី មិនអាចព្រងើយកន្តើយបាន។ ប្រសិនបើចិន នៅជាប់ជាមួយរុស្ស៊ីយូរពេក នាំឱ្យមានការប៉ះទង្គិចគ្នាយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ជាមួយបស្ចិមប្រទេស ហើយការវាយលុកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច នឹងកាន់តែធំ។
មិនមាននណាម្នាក់អាចបញ្ជាក់ឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ទេថា តើនឹងមានភាពរសើបអ្វី កើតឡើងប៉ុន្មានខែខាងមុខនៅក្នុងប្រទេសចិន។ នៅសល់តែជាង ៦ ខែប៉ុណ្ណោះ នៅមុនពេលសមាជជាតិរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត ដែលលោក ស៊ី ស្វែងរកសម្លេង ដើម្បីបន្តតំណែងរបស់គាត់។
ប្រសិនបើ ប្រវត្តិសាស្ត្រជាមេរៀន ខែ មីនា នេះ មានសារៈសំខាន់ជាពិសេសពីទស្សនៈនៃការតស៊ូអំណាចរបស់ចិន។ នៅខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១២ គឺការវិវឌ្ឍន៍សំខាន់ៗ បានអង្រួននយោបាយចិនជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ទោះយ៉ាងណាក្ដី សេណារីយ៉ូ ដែលបានលើកឡើងខាងលើ បង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភថាតើ នឹងមានការតស៊ូអំណាចនៅក្នុងប្រទេសចិន ក្នុងអណ្ណត្តិលោកស៊ី ដែរឬយ៉ាងណា?
ប្រភព៖ Nikkie Asia
