មេដឹកនាំចិនលោក ស៊ី ជីងពីង គ្រោងធ្វើទស្សនកិច្ចទៅអារ៉ាប៊ីសាអូឌី ចំពេលមានទំនាក់ទំនងតានតឹងជាមួយអាមេរិក
ចិន ៖ ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជិនពីង គ្រោងនឹងធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋចំនួនពីរថ្ងៃទៅអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ចំពេលដែលប្រទេសទាំងពីរមានទំនាក់ទំនងតានតឹងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយធំៗរួមទាំងកាសែតFinancial Times និងបណ្ដាញព័ត៌មាន CNN ដែលស្រង់សម្ដីប្រភពការទូត និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់អារ៉ាប់ កាលពីថ្ងៃចន្ទទី០៥ ខែធ្នូនេះ។
លោក ស៊ី នឹងជួបជាមួយព្រះបាទ Salman bin Abdulaziz al-Saud និងព្រះអង្គម្ចាស់រជ្ជទាយាន Mohammed bin Salman ក្នុងទីក្រុងរីយ៉ាដ និងចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលចិន-អារ៉ាប់ និងកិច្ចប្រជុំចិន-ក្រុមប្រឹក្សាសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រពែក្ស ជាមួយមេដឹកនាំអារ៉ាប់ និងមេដឹកនាំនៃបណ្ដាប្រទេសឈូងសមុទ្រពែក្ស។
ទាំងប៉េកាំង និងក្រុងរីយ៉ាដ មិនបានផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតអំពីជំនួបរវាងមេដឹកនាំចិន និងរាជវង្សអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនោះទេ ប៉ុន្តែប្រទេសទាំង២អាចនឹងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចាប់ពីពាណិជ្ជកម្មសេរីរហូតដល់ថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ។នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែត Financial Times ។
គួរបញ្ជាក់ថា ពាក្យចចាមអារ៉ាមអំពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានាធិបតីចិនទៅកាន់សម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកនៅមជ្ឈិមបូព៌ា បានផ្ទុះឡើងអស់រយៈពេលជាច្រើនខែមកហើយ ប៉ុន្តែមិនទាន់ត្រូវបានបញ្ជាក់ដោយរដ្ឋាភិបាលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងចិន ជាផ្លូវការនៅឡើយទេ។
ការរាយការណ៍ពីដំណើរទស្សនកិច្ចមេដឹកនាំចិន ធ្វើឡើងចំពេលដែលមានការមិនចុះសម្រុងគ្នាជាច្រើនលើទំនាក់ទំនងការទូតរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក ទល់នឹងចិន និងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។
ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ក៏ធ្វើឡើងផងដែរ ប្រមាណជាប្រាំខែ បន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន ថ្លែងទៅកាន់មេដឹកនាំអារ៉ាប់ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅទីក្រុងរីយ៉ាដកាលពីខែកក្កដាថា អាមេរិកនឹងមិនទៅណាចោលមជ្ឈិមបូព៌ា ហើយទុកឱ្យរុស្ស៊ី អ៊ីរ៉ង់ និងចិន ដាក់វត្តមានរបស់ខ្លួនជំនួសនោះទេ។
ប៉ុន្តែនាពេលនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក និងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត កំពុងតែជាប់គាំងនៅក្នុងជម្លោះដ៏ក្តៅគគុកលើការផលិតប្រេង ដែលបន្តអូសបន្លាយចាប់តាំងពីខែតុលា បន្ទាប់ពីអង្គការនៃក្រុមប្រទេសនាំចេញប្រេងហៅកាត់ថាអូប៉ិចបូក (OPEC+)ដែលដឹកនាំដោយអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បានកាត់បន្ថយទិន្នផលប្រេងត្រឹម២លានបារ៉ែល/ថ្ងៃ ដើម្បីឱ្យតម្លៃប្រេងមានស្ថិរភាព។ ការសម្រេចចិត្តនេះ រងនូវការរិះគន់ការទូតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីរដ្ឋបាលបៃដិន ដែលព្យាយាមបន្ថយតម្លៃថាមពលសកល និងក្នុងស្រុក ដោយសារតែការឡើងខ្ពស់នៃអតិផរណាបណ្ដាលមកពីតម្លៃប្រេងខ្ពស់។
អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏រឹងមាំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកអស់រយៈពេល៨ទសវត្សរ៍មកហើយនោះ បានក្លាយទៅជាជូរចត់ចំពោះអ្វីដែលខ្លួនយល់ថា កំពុងបាត់បង់វត្តមានសន្តិសុខរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់ ជាពិសេសចំពេលមានការគំរាមកំហែងកាន់តែខ្លាំងឡើងពីអ៊ីរ៉ង់ និងកងកម្លាំងប្រូកស៊ីរបស់ប្រទេសនេះនៅយេម៉ែន។
ចំពោះចិនវិញ វាហាក់ដូចជាជួយដល់ការប្រកួតប្រជែងបន្សាយឥទ្ធិពលមួយរបស់ខ្លួនលើតំបន់ ព្រោះថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស៊ី ទៅមជ្ឈិមបូព៌ានាពេលនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលចិន នៅតែមានជម្លោះជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកលើបញ្ហាកោះតៃវ៉ាន់ ដែលលោក បៃដិន បានសន្យាការពារជាដាច់ខាតប្រសិនបើចិនឈ្លានពាន។
ខណៈដែលសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកនៅឈូងសមុទ្រពែក្សអារ៉ាប់ បានចោទប្រកាន់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនថា បានបរាជ័យលើការធានាសន្តិសុខរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ ប្រទេសចិនបាននិងកំពុងពង្រឹងទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងលើបណ្ដាប្រទេសទាំងនោះ ក៏ដូចជាជាមួយសត្រូវរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ពោលគឺអ៊ីរ៉ង់ និងរុស្ស៊ី។
ចំណុចមួយគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះគឺថា ទាំងចិន និងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ក៏បានប្រកាន់ជំហរផ្សេងគ្នាចំពោះលោកខាងលិចទាក់ទងនឹងសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន។ ប្រទេសទាំង២បានបដិសេធមិនយល់ព្រមលើការដាក់ទណ្ឌកម្មលើរុស្ស៊ី ហើយទីក្រុងរីយ៉ាដបានរក្សាជំហររបស់ខ្លួនម្តងហើយម្តងទៀតថា ក្រុងម៉ូស្គូគឺជាដៃគូផលិតថាមពលដ៏សំខាន់ដែលត្រូវតែពិគ្រោះលើការសម្រេចចិត្តរបស់អង្គការអូប៉ិចបូក។
ក្រោយការសម្រេចកាត់បន្ថយផលិតកម្មប្រេងចូលជាធរមាននៅដើមខែវិច្ឆិកាមក មន្ត្រីអាមេរិកមួយចំនួនបានចោទប្រកាន់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតថាបានចូលដៃជាមួយរុស្ស៊ី និងជួយប្រធានាធិបតី វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន ក្នុងសង្គ្រាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។ យ៉ាងណាមិញ មន្ត្រីអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបានបដិសេធទាំងការបញ្ហាប្រេងធ្វើជាអាវុធ ឬចូលដៃចូលជើងជាមួយរុស្ស៊ី។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ លោក បៃដិន បានលើកឡើងកាលពីខែតុលាថា សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវតែគិតគូឡើងវិញចំពោះទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដែលលោកហាក់ដូចជាបានព្យាយាមជួសជុលក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ក្រុងរីយ៉ាដកាលពីខែកក្កដា។ មុនដំណើរទស្សនកិច្ចលើកនោះ លោក បៃដិន បានប្តេជ្ញាដាក់ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតឱ្យនៅឯកោជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ជុំវិញការសម្លាប់អ្នកកាសែតអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត លោក Jamal Khashoggi ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨៕
ដោយ៖ហួន ឌីណា
ប្រភព៖ China’s Xi to visit Saudi Arabia, sources say, amid frayed ties with the US
China steps on Washington’s toes as Xi heads to Saudi Arabia
