ក្នុងខែមីនាឆ្នាំ២០២២នេះ ក្រុមការងារសិក្សាផូស៊ីលនៃនាយកដ្ឋានតំបន់បេតិកភណ្ឌ អគ្គសហគមន៍មូលដ្ឋាន នៃក្រសួងបរិស្ថាន បានចុះសិក្សាផូស៊ីលនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តឧត្តរមានជ័យជាច្រើនទីតាំង។ ក្នុងនោះស្ថានីយផូស៊ីលភ្នំថ្មកំបោរ ត្រូវបានរកឃើញពពួកសត្វសមុទ្រដែលកប់នៅក្នុងថ្មកំបោរ។ ភ្នំកំបោរមានភ្នំចំនួន៣នៅក្បែរៗគ្នា នៅក្នុងស្រុកបន្ទាយអំពិល ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ក្នុងតំបន់ការពារទេសភាពបន្ទាយឆ្មារ(រូបលេខ១)។ ក្រុមការងារបានពិនិត្យភ្នំថ្មកំបោរដែលធំជាងគេនៅកណ្តាល មានទីតាំងយកថ្មនៅជើងភ្នំ បង្កើតបានជាស្រះទឹកធំមួយ។ តាមរយៈផែនទីភូគព្ភសាស្ត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានអក្សរសំគាល់ PLS ដែមមានអាយុកាលស្ថិតនៅក្នុងសម័យកាល Permian (២៥១-២៩៩លានឆ្នាំ) ក្នុង Paleozoic។ យើងបានដើរពិនិត្យមើលតាមជើងភ្នំនិងជុំវិញស្រះ ហើយបានជួបសំណាកផូស៊ីលគ្រីណូអ៊ីតជាច្រើន និងមិនបានជួបប្រភេទសត្វផ្សេងទេ។
គ្រីណូអ៊ីតជាអ្វី? Crinoids គឺជាសត្វសមុទ្រមួយក្រុម ដែលបង្កើតជាក្រុម Crinoideaដែលជាផ្នែកមួយនៃសាខា phylum Echinodermata ក្នុង Class Crinodea ដែលរួមបញ្ចូលទាំងក្រុមផ្កាយសមុទ្រ starfish និង brittle stars ក្រុមនេះក៏រូបរាងប្រហាក់ប្រហែលនិងផ្កាយសមុទ្រដែរ sea urchins ក្រុមកាំប្រមាសមុទ្រ និងក្រុមឈ្លើងសមុទ្រ sea cucumbers។គ្រីណូអ៊ីតបានបន្តមករស់នៅរហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្នមានប្រមាណជា៥៤០ពូជន៍។ សម្រាប់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពពួកសត្វនេះក៏មានខ្លះដែរដែលបានបន្តរស់នៅដល់បច្ចុប្បន្នតែមិនដឹងថាមានប៉ុន្មានប្រភេទនោះទេ។
ប្រវត្តិនៃការរកឃើញសំណាកផូស៊ីលគ្រីណូអ៊ីតនៅ គ្រីណូអ៊ីតខ្លះត្រូវបានគេហៅថាផ្កាលីលីសមុទ្រ។ ផូស៊ីលគ្រីណូអ៊ីតត្រូវបានរកឃើញ មានជីវិតនៅលើផែនដីកាលពីប្រមាណ៤៥០លានឆ្នាំមុន។ សត្វគ្រីណូអ៊ីត មានរូបរាងដូចជាផ្កាព្រលិតមួយដើមដែលមានផ្នែកផ្កា ដើម និងឫស ខ្លះមានដើមខ្លី និងខ្លះមានដើមវែង។ គេបានរកឃើញគ្រីណូអ៊ីតខ្លះមានប្រវែងដល់ទៅ១ម៉ែត្រ។ ពួកវាជាប្រភេទសត្វដែលរស់នៅក្នុងទឹករាក់។ ថ្វីត្បិតយើងមើលទៅហាក់ដូចជារុក្ខជាតិ តែការពិតពួកគ្រីណូអ៊ីត ជាសត្វអាចធ្វើដំណើរ និងហែលទឹកបាន។
នៅភ្នំកំបោរអាចមានពពួកគ្រីណូអ៊ីតច្រើនប្រភេទបើសិនមានការសិក្សាលំអិត។ យើងបានជួបប្រភេទទី១ មានអវៈយវៈដុះតាមដើមពាសពេញ (រូបលេខ២-៣)។ ប្រភេទទី២ មិនមានអយៈយវៈដុះនៅតាមដើមវាទេ ប្រភេទនេះយើងធ្លាប់ជួបប្រទះនៅភ្នំជញ្ជាំង ភ្នំស្វាយ និងភ្នំបាក់ក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ (រូបលេខ៤-៥)។ សំណាកផូស៊ីល គ្រីណូអ៊ីតមួយ ដែលស្ថិតនៅជើងភ្នំ មានតែផ្នែកខ្លះ ដែលដើមរបស់វាមានទំហំធំដល់៥ស.ម(រូបលេខ៦-៧)។ ទីតាំងភ្នំនេះ អាចជាទីតាំងមួយសម្រាប់ការសិក្សាស្រវជ្រាវលើផូស៊ីលគ្រីណូអ៊ីត ដោយយើងជឿជាក់ថា និងមានច្រើនប្រភេទ និងអាចមានពេញរូបរាងនៃសត្វទាំងឡាយនេះ៕
————————————————-
Ocean fossils site from limestone mountain in Oddor Meanchey province
In March 2022, the fossil research team from the Ministry of Environment conducted research in Oddor Meanchey province. The researchers found some ocean fossils in the limestone mountain. There are three limestone mountains located in Banteay Ampil district, Oddor Meanchey province. The mountain in the middle is a quarry site. Hence, it creates a big pond.
Based on the geological map of Cambodia, the site is known as PLS which is dated to Permian (251-299 million years), Paleozoic. The survey at the foot of the mountain and around the pond found some ocean fossils of Crinoids.
What are Crinoids? Crinoids are the ocean species belonging to the Crinoidea group. It is in the branch of Phylum Echinodermata of the Crinoidea class. It is including Starfish, brittle stars, sea urchins, and sea cucumbers. There are 540 species of Crinoids that survive until the present. Significantly, Cambodia has Crinoids. However, the exact number of species is unknown.
According to previous research, some ocean fossils are known as Ocean Lilium. According to fossils, Crinoids are known survived 450 million years ago. A crinoid is similar to a water lily flower which is having a flower, stalk, and root. Some of them are short and some are long. Some Crinoids are one-meter long. They were living in shallow water. It looks like a plant. However, it could move and swim.
Limestone mountain could possibly have many species of Crinoids. A Crinoid that has many arms was found at Chuncheang, Svay, and Bak mountains in Oddor Meanchey province. A Crinoid found at the foot of the mountain remains only some pieces. However, it is big. The stalk is five centimeters. Therefore, the site is significant for more studies about Crinoid.
អត្ថបទដើម៖ លោក លឹម វណ្ណច័ន្ទ
