របាំអាពាហ៍ពិពាហ៍បក្សាបក្សី គឺជារបាំប្រពៃណីខ្មែរបង្កើតថ្មីនិងពិសេសមួយរបស់សិល្បករសិល្បការិនីនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ។ របាំនេះ ជាប្រភេទរបាំល្ខោនត្រាប់ធំ (Dance Pantomime) ដោយអ្នករាំប្រុសស្រី តុបតែងខ្លួនជាបក្សាបក្សីជាច្រើនប្រភេទ ដែលគេបានកំណត់និងបង្កើតជាប្រធានបទសម្រាប់របាំនេះ។ ខ្លឹមសាររបាំ មានជាបន្តបន្ទាប់ដូចតទៅ៖
ថ្ងៃមួយ ពិធីមួយបានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅក្នុងសហគមន៍បក្សាបក្សី។ បក្សាបក្សីមួយគូកំពុងរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។ សត្វកុក មាន់ ទា និងក្ងាន បានមកចូលរួមក្នុងពិធីនេះដើម្បីអបអរសាទរដល់គូស្នេហ៍បក្សាបក្សី។ មើលនោះ គឺពិតជាអស្ចារ្យមែន និងសប្បាយរីករាយណាស់! មួយរំពេចនោះ មានសត្វព្រៃនិងកាចសាហាវមួយ គឺសត្វឥន្ទ្រី ដែលមានបំណងចង់បំបែកគូស្វាមីភរិយាថ្មីនេះ។ ប៉ុន្តែសត្វឥន្ទ្រី ត្រូវបានបក្សាបក្សីជាភ្ញៀវដែលបានមកចូលរួមនៅក្នុងពិធីពាហ៍ពិពាហ៍ បណ្តេញចេញនិងបង្ក្រាបបាន។ សុភមង្គលដែលមានមកពីមុននោះក៏បានវិលត្រឡប់មកវិញ។
របាំពិសេសមួយនេះ បានសាកល្បងធ្វើបទពិសោធន៍ជាមួយនឹងលំហាត់ល្ខោនត្រាប់ធំ (Pantomime) និងការសង្កេតទៅលើអាកប្បកិរិយារបស់សត្វស្លាបស្រុករបស់យើង ដោយទុកការគិតត្រិះរិះពិចារណា ស្រមើស្រមៃ និងច្នៃប្រឌិតមួយចំនួនឱ្យទៅអ្នករាំ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត របាំនេះ ជាឧទាហរណ៍ដ៏ល្អមួយនៃការអប់រំនិងនយោបាយ៖ «សាមគ្គីភាពបង្កើតជាកម្លាំង» និង «សភាវៈល្អតែងតែឈ្នះលើសភាវៈអាក្រក់»។
ដោយសារកត្តាផ្សេងៗជាច្រើន របាំអាពាហ៍ពិពាហ៍បក្សាបក្សី មិនបានបញ្ចូលខ្លួនទៅក្នុងបញ្ជីអចិន្ត្រៃយ៍នៃរបាំប្រពៃណីខ្មែរឡើយ។ យើងបានឃើញមានរបាំប្រពៃណីខ្មែរមួយចំនួនធំដែលគេបានសម្តែងនាអតីតកាល ប៉ុន្តែយើងមិនឃើញមានសម្តែងនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះឡើយ ដូចជារបាំអាពាហ៍ពិពាហ៍បក្សាបក្សីនេះជាដើម។ របាំទាំងនេះ គឺមាននិងស្ថិតនៅតែក្នុងការចងចាំរបស់ខ្មែរយើងខ្លះដែលធ្លាប់បានឃើញគេសម្តែងនៅលើឆាកនាអតីតកាលតែប៉ុណ្ណោះ។ វាពិតជាការសោកស្តាយខ្លាំងណាស់ដែលយើងអនុញ្ញាតឱ្យរបាំដ៏ល្អស្រស់ទាំងនេះបាត់បង់ជីវិតទៅបាន ជាពិសេសនៅក្នុងបរិបទបច្ចេកវិទ្យានិងទូរស័ព្ទទំនើបជាមួយនឹងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមឌីហ្ជីថឹលបច្ចុប្បន្ន៕
————————–
BIRD WEDDING DANCE
Robaim Apea Pipea Baksa Baksey or the Bird Wedding Dance is one of the Royal University of Fine Arts’ new and unique creations of Khmer folk dance. It is a mimic dance, for all of the dancers, male and female, personify the many kinds of birds that make up the theme of the dance. Here is how the story goes:
Once upon a time, a ceremony was taking place in a bird community. A bird couple was getting married. The herons, ducks, roosters, hens, and geese were joining together in celebration. Look! How wonderful and how joyful they were! All of a sudden, there came a wild and frightening bird—an eagle—which attempted to separate the newlyweds. But the eagle was chased and defeated by all the guest-birds. The previous happiness was hence restored.
This particular dance piece experimented with the pantomime exercise and the observation of our domestic bird behaviors while leaving a great task to the personal imagination of each of the participating dancers. On the other hand, this dance was a perfect example of the embodiment of didactic and political elements: “Solidarity makes force” and “The good always wins over the evil.”
For many reasons, the Bird Wedding Dance has never been made and worked itself into the Khmer folk dance permanent repertoire. There were dozens of Khmer folk dances that once existed but have never made themselves into the permanent repertoire. Such less fortunate dances have since retreated themselves into the memory of some who have witnessed their lives unfolded on the dance stages of the past. It is indeed pathetic to see such beautiful dances disappear, particularly in space and time of advanced technology along with the easily accessible smart phones and digital social media of the present.
អត្ថបទដោយ៖ បណ្ឌិត សំ សំអាង