អត្ថបទនេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងវង់តន្ត្រីគ្រឹម ភូមិត្បែង ឃុំត្បែង ស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប ដែលខ្ញុំបានស្រាវជ្រាវ និងសង្កេតផ្ទាល់នាពេលថ្មីៗនេះ រួមជាមួយនឹងលោកគ្រូ សាស្ត្រាចារ្យតន្ត្រីមួយចំនួនមកពីសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ។
«គ្រឹម» ជាឈ្មោះដែលគេហៅទៅតាម «ជើងស្គរ» ដែលឮសូរ «គ្រឹមៗ»។ វង់តន្ត្រីគ្រឹមភូមិត្បែង លេងកំដរពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅថ្ងៃទី៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ នៅភូមិរវៀងតាទុំ ឃុំរំចេក ស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប ប្រើឧបករណ៍តន្ត្រី៖ ស្គរគ្រឹម៣, ប៉ីប្របុស (ប៉ីអ)១, ទ្រសោតូច១, ទ្រអ៊ូ១, ក្រពើ (តាខេ)១, ឃឹមតូច១, ឈឹង១គូ, និងអ្នកច្រៀង៤នាក់។ ចំពោះតម្លៃនៃការសម្តែងក្នុងមួយថ្ងៃឬមួយពិធី គឺគេយក ២០០ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។
ទោះបីមានឈ្មោះដូចគ្នាក៏ដោយ ក៏ការបកស្រាយបទនិងចម្រៀង ជាពិសេសជើងស្គរគឺមានភាពខុសប្លែកពីគ្នារវាងតន្ត្រីអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរកណ្តាលនិងតន្ត្រីគ្រឹម។ ចំពោះការរឹតសំឡេងឧបករណ៍តន្ត្រីនៅក្នុងវង់តន្ត្រីគ្រឹម យោងតាមសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងតន្ត្រីករគ្រឹម គាត់បានប្រាប់យើងថា គេរឹតសូរ «៥ធាន» ឬទៅតាម «ក» (គឺបំពង់កេរបស់អ្នកច្រៀង)។ លោក ឈឿន វាស្នា បានសរសេរថា «លក្ខណៈពិសេសនៃវង់តន្ត្រីនេះ គឺទំនុកច្រៀងនិងចង្វាក់ស្គរ»។ ហើយអ្នកច្រៀង ច្រៀងដោយឥតព្រៀងទុក គឺច្រៀងទៅតាមកម្មវិធីនៃមង្គលការ។
នាអតីតកាល គ្រូធំរបស់តន្ត្រីគ្រឹម គឺលោកគ្រូ ហង្ស បូរ បច្ចុប្បន្នមានកូនប្រុសឈ្មោះ បូរ សម្រស់ ជាអ្នកបន្តវេន។ លោក បូរ សម្រស់ ចេះលេងឧបករណ៍ប៉ីប្របុស (ប៉ីអ) ទ្រ និងច្រៀងផង។ វង់តន្ត្រីគ្រឹមភូមិត្បែង ដឹកនាំដោយលោកគ្រូ ស៊េម ព្រេម ជាប្រធានក្រុមនិងជាអ្នកកូតទ្រសោតូច ដែលមានកូនស្រីរបស់គាត់ឈ្មោះ ស្រី ឡែន ជាអ្នកច្រៀង និងម្នាក់ទៀតជាអ្នកវាយស្គរគ្រឹម។ លក្ខណៈពិសេសមួយទៀតរបស់វង់តន្ត្រីគ្រឹមនេះ គឺស្គរគ្រឹមវាយដោយអ្នកច្រៀងខ្លួនឯងតែម្តង។ ស្គរគ្រឹម មានបី៖ ស្គរឳ ឬស្គរឈ្មោល (ទំហំនិងសូរ ធំជាងគេ) ស្គរម៉ែ ឬស្គរញី (ទំហំនិងសូរ ធំកណ្តាល) និងស្គរកូន (ទំហំនិងសូរ តូចជាងគេ)។
មុននឹងសម្តែង គេរៀបរណ្តាប់ថ្វាយគ្រូមាន៖ អង្ករជ័យ ស្លាធម៌ បាយសី បារី ម្លូ ស្លា (ស្លាកន្សែង ស្លាដក់ ស្លាព័ន្ធ) ទៀន ធូប ម្ហូបអាហារ ចេកទុំ នំ (នំគម អន្សម) ចំណី បង្អែម និងផ្លែឈើ។ ម្ហូបមាន មាន់២ (ហៅថា «ដំបងក្លែម») បាយប្រអប់ (ខ្លះហៅថា តាប៉ែ)។
ពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ រួមមានពិធីសំពះព្រះអាទិត្យយកពេលា ធ្វើឡើងនៅវេលាម៉ោង៥ភ្លឺ ដឹកនាំដោយអាចារ្យ សូត្រធម៌ បួងសួងសុំសេចក្តីសុខ សិរីសួស្តី ជ័យមង្គលចូលមានដល់គូស្វាមីភរិយាថ្មី ក្រុមគ្រួសារ ញាតិសន្តាន និងភ្ញៀវកិត្តិយសចូលរួមនៅក្នុងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍។ នៅវេលាម៉ោង៧ព្រឹក គេធ្វើពិធីហែកូនកំលោះទៅចូលរោងជ័យ ដើម្បីសុំផ្លូវដើរ ជណ្តើរឡើង។ នៅក្នុងពិធីនេះ គេមិនលេងបទ «ចៅព្រាហ្មណ៍» ទេ គឺគេលេងបទឡករន្ថើនរបៀបជើងស្គរឆៃយ៉ាំសម្តែងក្នុងពេលហែកឋិនទៅវិញ។ នៅក្នុងពិធីសែនចងដៃសង្កត់ព្រលឹង គេលេងបទ «បាយខុន» ដោយមានវាយឃ្មោះផង។ ពេលអ្នកច្រៀងពីរនាក់ប្រុសស្រី តំណាងឱ្យទេវតានិងទេពអប្សរ ច្រៀងរៀបរាប់នៅក្នុងពិធីរាប់ផ្លែឈើទាំង៣៦មុខចប់សព្វគ្រប់អស់ហើយ នៅពេលដល់កំណត់ត្រូវវិលត្រឡប់ទៅវិញតាមសំពៅមាសសំពៅប្រាក់ វង់តន្ត្រីគ្រឹមលេងបទ «សំពៅថយ»។ សរុបសេចក្តីមក គឺនៅក្នុងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ទាំងមូល គេប្រើវង់តន្ត្រីគ្រឹមទាំងស្រុង តាំងពីដើមដល់ចប់ ដើម្បីលេងភ្លេងនិងច្រៀងចម្រៀងអាពាហ៍ពិពាហ៍។ គ្រូភ្លេងចាស់ៗនិងអាចារ្យកាន់កម្មវិធីមង្គលការ បានមានប្រសាសន៍ថា ខ្មែរយើងមិនសូវនិយមប្រើប្រាស់វង់តន្ត្រីគ្រឹមទេនៅក្នុងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ប្រពៃណីនិងការប្រើប្រាស់វង់តន្ត្រីគ្រឹមនេះ គឺមាននៅសេសសល់តែ ជាពិសេស ក្នុងខេត្តសៀមរាបតែប៉ុណ្ណោះ៕
—————————————–
KRIMM MUSIC ENSEMBLE
The present article concerns the Krimm music ensemble of the Tbaeng village, Tbaeng commune, Banteay Srey district, Siem Reap province, where I recently researched and had first-hand observation along with some music professors from the Royal University of Fine Arts.
“Krimm” is called and named after the sound of the drum patterns that go “Krimm Krimm.” The Tbaeng village Krimm ensemble, played as accompaniment during a wedding ceremony on March 24, 2023 in Rovieng Tatum village, Rumchek commune, Banteay Srey district, Siem Reap province, used the musical instruments as follow: 3 Krimm drums, 1 double-reed pipe (Pey Prabauh/Pey A), 1 high-pitched two-stringed fiddle (Tror So Tauch), 1 low-pitched two-stringed fiddle (Tror Ou), 1 floor-zither (Krapeu/Takhe), 1 hammered dulcimer (Khimm Tauch), 1 pair of finger-cymbals (Chhing), and 4 singers. The price of a performance in a ceremony or one day is 200USD.
Although the names and titles of the pieces are the same, the interpretation of music and songs, especially the drum patterns, is distinctly different between the Wedding ensemble and that of the Krimm.
In the past, the master of the Krimm ensemble was Mr. Hang Bo. Presently, his son, Mr. Bo Samrah, is his successor. Mr. Bo Samrah plays the double-reed pipe, the high-pitched two-stringed fiddle, and he also sings. The Tbaeng village Krimm ensemble under study is led by Mr. Sem Prem. He is the team leader and high-pitched two-stringed fiddle player, whose daughter Miss Srey Len is a singer and another is a Krimm drum player. There are 3 kinds of Krimm drums: Father Drum or Male Drum (Skor Ov) (biggest in size and lowest in tone), Mother Drum or Female Drum (Skor Mae) (medium in size and mid-range in tone), and Child Drum (Skor Kaun) (smallest in size and highest in tone).
Prior to a performance, a small version of offering ceremony was arranged and performed, consisting of blessed rice, slar thor, baysey, cigarettes, piper-betel leaves, betel nuts, candles, incense-sticks, foods, fruits, and desserts.
In the wedding ceremony, there are various rituals, including the Salutation to the Sun conducted and led by a wise-man at 5:00 am to bless the newly-wed couple, families, friends, and the honored guests attending the wedding. At 7:00 am, the Procession of the Groom ritual to the wedding quarter was conducted accompanied by, not the usual piece Chao Pream, but a somewhat vivacious piece similar to the Chhaiyaim rhythmic drum patterns used in the traditional Khmer fundraising ceremony known as Kathinn. In the Thread-tying ritual, the piece called Bay Khonn was played along with strokes of gong. Upon the completion of the singing couple—one male and the other female—finishing counting of the 36 kinds of fruits presented to the bride’s families, and then it was time for the make-believed god and goddess to return to their heavenly abode, the Krimm ensemble played the piece Sampov Thay (Retreat of the Ship).
Consequently, we may confer that all in all, for the entire accompaniment of the weeding ceremony in this region, the Krimm music ensemble is used to play music and songs from the Khmer wedding repertoire but in the Krimm style characteristically heard in the Krimm drum patterns. Whereas the tradition of utilizing the Krimm music ensemble in weddings perhaps could be observed only in the Siem Reap province at the present.
អត្ថបទដោយ៖ បណ្ឌិត សំ សំអាង
