ភ្នំបាណន់ មានទីតាំងស្ថិតនៅ ភូមិបាណន់ ឃុំកន្ទឺពីរ ស្រុកបាណន់ ខេត្តវាត់ដំបងដោយមានចំងាយប្រមាន២២គីឡូម៉ែត្រ។ ភ្នំបាណន់ ក៏ជាទីតាំងប្រវត្តិសាស្រ្តមួយដ៏ល្អឯក ដិ្បតមានប្រាសាទភ្នំបាណន់ដែលជាសំណង់ប្រាសាទបុរាណមួយ ដែលសល់តាំងពីមុនអង្គរ។ ប្រាសាទភ្នំបាណន់មានរាងចតុកោណកែង សង់ឡើងនៅដើមស.វទី១១ មានតួប៉មចំនួន៥ ដោយតួប៉មកណ្តាលធ្វើពីថ្មភក់ និងតួប៉ម៤ជុំវិញ ធ្វើពីថ្មភក់ លាយថ្មបាយកៀ្រមហើយស្ថិតក្នុងរចនាបថមុនអង្គរ។ ក្រៅពីនេះ ភ្នំបាណន់ក៏មានរឿងព្រេងទាក់ទងនឹងនាង រំសាយសក់ ដោយបានបង្ហាញពីទីតាំងនេះជាសមុទ្រ។ ចំពោះរឿងព្រេងនេះក៏មានទំនាក់ទំនងនិងរឿងភ្នំសំពៅផងដែរ ហើយចំណុចមួយទៀតបានបញ្ជាក់ថាទីតាំងនោះគឹស្ថិតនៅក្បែរសមុទ្រ ។ វាហាក់ដូចជាមានទំនាក់ទំនងជាមួយអតីតកាលនៃធម្មជាតិរបស់ភ្នំនេះផងដែរ ។ ក្នុងអត្ថបទនេះនឹងបង្ហាញថា តើទីតាំងនេះជាសមុទ្របានយ៉ាងដូចម្តេច? និងវត្ថុអ្វីខ្លះជាភស្តុតាងដែលបង្ហាញថាទីតាំងនេះជាសមុទ្រ?
ភ្នំបាណន់ជាប្រភេទភ្នំថ្មកំបោរ (រូបលេខ២) ដែលមានកំណត់សំគាល់ PLS ដែលមានអាយុកាល ក្នុងសម័យ Permian Period (251-299 លានឆ្នាំ)។ ថ្មកំបោរទាំងឡាយកើតឡើងដោយការកកនៃកំណកកំបោរដែលបានមកពីសត្វសមុទ្រ ខ្យង ខ្ចៅជាដើម ដោយប្រើប្រាស់ពេលរាប់ម៉ឺន សែនឆ្នាំ។ យើងបានរកឃើញភស្តុតាងមួយចំនួនដែលជាផូស៊ីលសត្វសមុទ្រដូចជា៖
១. ពពួកគ្រីណូអ៊ីត Crinoid ដែលក្រុមនេះស្ថិតនៅក្បែរពពួកផ្កាយសមុទ្រ និងពួកកាំប្រម៉ាសមុទ្រ យើងក៏ធ្លាប់បានចុះផ្សាយលើកមុនផងដែរក្នុងគេហទំព័រ AMS អរិយធម៌ខ្មែរ។ ពពួកសត្វគ្រីណូអ៊ីត ដែលយើងបានឃើញនៅភ្នំបាណន់នេះ ត្រូវបានកប់ចូលក្នុងសាច់ថ្ម។ មានន័យថាពពួកនេះវាបានកើតមុនថ្មកំបោរតាំងពីពេលថ្មកំបោរនៅជាដីនៅឡើយ។ សត្វគ្រីណូអ៊ីតនេះបានបន្តរស់មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន គ្រាន់តែពូជន៍ផ្សេងគ្នាតែប៉ុណ្ណោះក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏នៅមានផងដែរ (រូបលេខ៤) ។
២. ងាវ ? វាពិតជាមានរូបរៀងដូចងាវណាស់ ដែលជាប់នឹងផ្នែកខាងក្រៅនៃថ្មកំបោរ។ ពពួកងាវនេះស្ថិតនៅក្នុងក្រុម Bivalve ដែលមានដុចជា លៀស គ្រំ ផងដែរ ។ ក្រុមនេះមានកំណើត តាំងពីស័កទី១ Paleozoic (៥៤២-២៥២លានឆ្នាំ) មកម្លេះតែមិនសូវសម្បូរទេ បន្តមកស័កទី២ Mesozoic (២៥២-៦៥លាន)និងបន្តរហូតដល់ពេល បច្ចប្បន្ន។ សម្រាប់រូបភាពមួយនេះតើវាត្រូវបានកកតាមក្រោយ នៅពេលដែលវានៅមានសមុទ្រនៅឡើយឬយ៉ាងណា? លុះត្រាមានការសិក្សាបន្ថែមដោយយើងនៅមានទិន្នន័យតិចនៅឡើយ។
៣. អាគីង Barnacles ជាប្រភេទសត្វ ដែលអាចផ្លាស់ទីបានយឺត។ ខ្លួនពួកវាស្រោបដោយសំបក មានរាងស្រួចនៅផ្នែកខាងចុង ពួកនេះច្រើនតែទុំនៅលើឈើ ដែលអណ្តែត សត្វសមុទ្រមួយចំនួនដែលមានសំបករឹង និងខ្លះវាទុំនៅលើថ្ម។ ពពួកនេះបានរស់មកដល់បច្ចុប្បន្ន ដែលយើងអាចឃើញតាមថ្មនៅតាមមាត់សមុទ្រ។
តាមរយៈការរស់នៅនៃពពួកអាគឹងនេះអាចបញ្ជាក់ថា ពួកនេះអាចរស់នៅក្រោយពេលដែលតំបន់នេះទៅជាកោះ និងអាចខ្លាយជាថ្មហើយ? តាមរយៈការចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវជាបឋមរបស់ក្រុមការងារនៅតំបន់ភ្នំបាណន់នេះ គឺយើងបានជួបប្រទះនៅផូស៊ីលសត្វសមុទ្រតិចតួចទេ។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏យើងអាចយល់ដឹងជាបឋមថា ទីតាំងភ្នំបាណន់នេះ គឺមានប្រវត្តិសាស្ត្រធម្មជាតិ ដែលធ្លាប់មានអតីតកាលនៅក្នុងសមុទ្រ។ តែយើងពុំដឹងថាសមុទ្របានដកថយចេញពីតំបន់នោះតាំងពីពេលណានោះទេ? ដ្បិតយើងត្រូវការស្វែងយល់នៅភស្តុតាង និងការសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀតដើម្បីឱ្យយល់កាន់តែច្បាស់។ ម្យ៉ាងទៀតទីតាំងនេះ បច្ចុប្បន្នមានសំណង់ប្រាសាទបុរាណនៅលើកំពូលភ្នំ និងជាតំបន់ប្រជុំជន ដ៏សំខាន់មួយកាលពីសម័យបុរាណ រហូតមកបច្ចុប្បន្ន និងជាតំបន់ទេសចរណ៍គួឱ្យទាក់ទាញមួយផងដែរ។
————————————————–
Phnom Banan Fossil Site
Phnom Banan is located in Banan Village, Kantea Pei Commune, Banan District, Vattambang Province about 22 kilometers to the south of Battambang. Phnom Banan is also a unique historical site which contained Phnom Banan temple, an ancient temple that dates back to before Angkor. Phnom Banan temple is a rectangular temple built in the early 11th century with five towers, the central tower made of sandstone and the four surrounding towers made of sandstone and laterite in pre-Angkorian style. Besides, Phnom Banan also has a legend related to Neng Romsay Sok that stated this place is the sea. It seems to be related to the past of the Phnom Banan either. In this article we will show how this location become the marine? And what are the evidence that indicate this location as the marine?
Phnom Banan is a type of limestone mountain marked PLS that date back to the Permian Period (251-299 million years). Limestone is formed by the accumulation of lime from sea creatures, snails, etc., using tens of thousands of years. We have found some evidence of marine fossils, such as:
Crinoids are marine animals that make up the class Crinoidea which it closes to the starfish and sea urchins, was also previously published on the AMS Khmer Civilization website. Crinoids we saw on Phnom Banan were buried in the rock. This means that they were born before the limestone, when the limestone was still in the ground. This Crinoids have survived to the present day, but only different species in Cambodia still exist.
Sea shell fossils? It looks like a sea shell that encloses on the surface of limestone. These sea shell belong to the Bivalve group namely small sea shell and clam. This group originated from the 1st era Paleozoic (542-252 million years), but was not very abundant, continous to the 2nd era Mesozoic (252-65 million) and continues to the present. For this one image, is it stick later when it is still at sea? Unless there is further study and we now still have a limitation data.
Barnacles is a slow-moving species. Their bodies are covered with sharp shells at the ends, they often ripen on trees, some marine animals have hard shells sea, and some ripen on rocks. these species have survived until today, which can be seen in the rocks along the seafront. Through the existence of this species, it can be confirmed that they can live after this area became an island and rock?
Based on preliminary research by the team at Phnom Banan, we have encountered less amount of marine fossils. However, we can first understand that the location of Phnom Banan is the sea marine in the past. But we do not know when the sea disappeared from that area? therefore, we need to acknowledge the evidence and further research to better understand. In addition, this site now has ancient temples on the hilltop and is an important urban area from ancient times to the present and is also an attractive tourist area.
អត្ថបទដើម៖ លោក លឹម វណ្ណាច័ន្ទ
