របាំតាំងយូ

«តាំងយូ» ជាឆត្រមួយប្រភេទដែលយើងហៅថា «ឆត្រក្រាញ» ធ្វើពីឫស្សីប្រទាក់ស្រះអំបោះពាសក្រដាសស្វិតជ្រលក់ជ័រ ឬសំពត់ជ្រលក់ជ័រនិង ជ្រលក់ក្រមួនឃ្មុំ ដោយមានដងឫស្សីឬឈើមូល មានគន្លឹះសម្រាប់ទប់ដូចឆត្រដែរ។ តាំងយូ ត្រូវបានគេលម្អដោយលាបពណ៌ស្រស់ឆើតផ្សេងៗ ប្រើជារបាំងភ្លៀងនិង កម្តៅថ្ងៃ។ ក្រៅពីប្រទេសកម្ពុជាយើង តាំងយូ មានប្រជាប្រិយភាពណាស់នៅប្រទេសជិតខាងយើង មានចិន វៀតណាម ថៃ និងភូមាជាដើម។

នៅប្រទេសកម្ពុជា យើងមានវត្តមួយ ដែលស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំត្បែងមានជ័យ មានឈ្មោះថា «វត្តតាំងយូ» ដែលកាលពីមុនមានដំណាលតៗគ្នាមកថា មានអ្នកមកតាំងសមាធិនៅទីនោះ។ កិត្តិនាមរបស់លោកតា សឺ លោកតា សួង និងលោកតា មី បានធ្វើឱ្យទីនោះក្លាយជាវត្តអារាមដែលមានអ្នកស្រុកភូមិ ក៏ដូចជាភ្ញៀវទេសចរតែងតែមកបួងសួងសុំសេចក្តីសុខ និងសម្រាកកម្សាន្តលំហែរកាយជាមួយនឹងទេសភាពព្រៃភ្នំ ទឹកជ្រោះ និងសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍តាំងយូនេះមិនដែលដាច់ឡើយ។

ប៉ៃលិន ជាតំបន់មួយដែលមានត្បូងពេជ្រដ៏មានតម្លៃច្រើនជាងគេនៅក្នុង ប្រទេសកម្ពុជា។ មុនពេលសង្រ្គាមទសវត្សឆ្នាំ១៩៧០ ប្រជាជនក្នុងតំបន់ប៉ៃលិននេះ មួយចំនួនធំជាជនជាតិកូឡា ដែលជាអ្នកជំនាញខាងមុខរបររកត្បូងនិងច្នៃត្បួង។ ឯទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណីរបស់គេវិញ​ ក៏មានលក្ខណៈខុសប្លែកច្រើនពីតំបន់ដទៃៗ ទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែរ។

របាំតាំងយូ គ្មានទំនាក់ទំនងនឹងរឿងនិទានទេ។ លក្ខណៈទំនៀមទម្លាប់ខ្លះ របស់ជនជាតិខ្មែរកូឡានៅក្នុងតំបន់ប៉ៃលិន គឺពួកគេនិយមប្រើតាំងយូទោះជាក្នុងរដូវប្រាំងក៏ដូចជារដូវវស្សា។ ក្នុងទំនៀមទម្លាប់របស់ជនជាតិកូឡា គឺប្រុសៗពាក់មួក និងជក់ខ្សៀ ឯស្រីៗគឺគេនិយមប្រើតាំងយូ។

អន្លើនៃរបាំតាំងយូ បង្ហាញពីសម្រស់ដ៏ស្រស់​ត្រកាលនៃបងប្អូនជនជាតិ ខ្មែរកូឡា ព្រមទាំងសម្លៀកបំពាក់រំលេចដោយគ្រឿងអលង្ការប្រកបដោយត្បូងមានតម្លៃ។ អន្លើខ្លះទៀត គឺគេយកតាំងយូមកបាំងកំដៅថ្ងៃដើរកាត់ទឹកភ្លៀង ឬដើររើសត្បូង ដែលជាគំនិត លក្ខណៈ និងខ្លឹមសារ ដែលសិល្បករនិង សិល្បការិនីយើងយកជាមូលដ្ឋានដើម្បីការបង្កើតរបាំតាំងយូនេះឡើង៕

——————————

TaingYou Umbrella Dance

“Taingyou” is a sort of umbrella, specifically called “chhatt kranh” made of thinly braided bamboo strips and secured by threads. The taingyou frame is then covered with bees-waxed paper or cloth with a rounded handle and trigger just like un umbrella. Taingyou is beautifully colored with various bright colors, and it is used particularly by women to protect themselves from rain-drop and sun-heat. Taingyou is very popular in Cambodia as well as in its neighboring counties of China, Vietnam, Thailand, and Myanmar.

In Cambodia, on the top of the Tbaeng Meanchey mountain, there were priests who came to do meditation and to perform certain religious rites. The well-known religious sages, namely, Grandfathers Seu, Suong, and Mey have made and turned this area to be the Taingyou monastery, where people have frequented over the years to pray for bliss and prosperity while enjoying this Taingyou community-based eco-tourism.

Pailin, Cambodia’s northwest province, is a region rich in precious stones. Before the wars in the 1970s, large communities in the Pailin region were of Kula ethnic groups, who were experts at gem-stone collecting, polishing, and trading. Their traditions were unique and noticeably different from other regions of Cambodia.

Taingyou is famously used during both the dry and rainy seasons. The tradition of the Kula ethnic group shows that men wear straw hats and smoke pipes whereas women are fond of using Taingyou.

The present Taingyou Dance highlights the charming beauty of the Kula ethnic group and their dresses decorated with precious gem-stones while other parts depict the usage of Taingyou to protect themselves from the rain and sun, or while collecting the gem-stones.

អត្ថបទដើម៖ បណ្ឌិត សំ សំអាង