សិលាចារឹកមួយផ្ទាំងនេះ មានប្រភពចេញមកពីទីតាំងប្រាសាទបន្ទាយសៀម ឬប្រាសាទបន្ទាយសៀមកាត់សក់ ដែលស្ថិតនៅក្នុងភូមិឧបសម្ព័ន្ធត្រពាំងទា ឃុំកំពង់ចាម ស្រុកសំបូរ ខេត្តក្រចេះ។ តាមរយៈគេហទំព័ររបស់ក្រុមការងារផែនទីស្ថានីយបុរាណវិទ្យានៃប្រទេសកម្ពុជា ហៅកាត់ថា CISARK បានបង្ហាញថាប្រាសាទនេះមានតួប្រាង្គមួយធ្វើពីថ្មបាយក្រៀម មានមុខបែរទៅទិសខាងកើត ស៊ុមទ្វារធ្វើពីថ្ម មានទ្វារបញ្ឆោតនៅជ្រុងផ្សេងទៀត។ នៅទិសខាងកើត មានជញ្ជាំងថ្មបាយក្រៀម មានខ្លោងទ្វារចូលមួយ។ មានប្រាង្គមួយទៀតធ្វើពីឥដ្ឋ ស្ថិតនៅខាងត្បូងប៉មថ្មបាយក្រៀម បែរមុខទៅទិសខាងកើតដូចគ្នា។ មានទួលមួយចំនួនមានឥដ្ឋនិងថ្មបាយក្រៀមរាយប៉ាយក្នុងកំពែង។ កំពែងទីពីរមានរាងចតុកោណកែងសណ្ដូកទៅទិសជើង-ត្បូង ខ្លោងទ្វារថ្មបាយក្រៀមនៅទិសខាងកើត។ នៅទីនោះមានស្រះចំនួនបី នៅទិសឦសានមួយ ទិសខាងត្បូងមួយ និងទិសខាងលិចមួយ។
ទីតាំងនេះជាទីតាំងប្រាសាទសម័យមុនអង្គរ ដែលឃើញមានផ្ដែររចនាបថកំពង់ព្រះ និងសសរពេជ្រសម័យមុនអង្គរចំនួន៨កំណាត់ ដែលមានចោរលួចយកចេញទៅពីប្រាសាទ និងត្រូវអ្នកស្រុករស់និងនគរបាលនៅក្នុងភូមិស្នងអន ឃុំសុចិត្រ ស្រុកសណ្ដាន់ ខេត្តកំពង់ធំ ចាប់បាននិងរក្សាទុកនៅក្នុងសាលាសំណាក់ក្នុងភូមិនោះ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
នៅចន្លោះថ្ងៃទី៥ ដល់ថ្ងៃទី៧ ក្រុមមន្ត្រីជំនាញរបស់មន្ទីរវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈខេត្តក្រចេះ សហការជាមួយក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវខេមរវិទ្យា បានចុះទៅប្រាសាទបន្ទាយសៀម ដើម្បីដឹកយកផ្ដែរ មេទ្វារមានសិលាចារឹក និងសសរពេជ្រ មករក្សាទុកនៅក្នុងសារមន្ទីរខេត្តក្រចេះ។ សិលារឹកនេះ ចារនៅលើមេទ្វារដែលមានកម្ពស់ ១៩៩ ស.ម. បន្ទារ ៧៨,៥ ស.ម. និងកម្រាស់ ២១,៥ ស.ម.។ អត្ថបទចារឹក មានចំនួនពីរបន្ទាត់ ប្រើអក្សរសម័យមុនអង្គរ សម្រាប់កត់ត្រា។ សិលាចារឹកនេះ ពុំមានកាលបរិច្ឆេទនោះឡើយ ប៉ុន្តែបើផ្អែកតាមបុរាណលេខន៍ និងផ្ដែរប្រាសាទ យើងអាចកំណត់បានថាអត្ថបទចារឹកនេះ ចារឡើងនៅក្នុងរវាងចុងស.វ.ទី៧និងស.វ.ទី៨។
អត្ថន័យនៃសិលាចារឹកខ្លីនេះ ចារបង្ហាញពីចៅក្មួយរបស់ម្រតាញមហានិជ៌ិតបានបង្កជម្លោះនិងចាប់យកខ្ញុំបម្រើនៅប្រាសាទនោះ។ ការចាប់យកខ្ញុំបម្រើពីប្រាសាទនោះ ទំនងជាយកទៅធ្វើជាខ្ញុំបម្រើរបស់ខ្លួន ដើម្បីប្រើខ្ញុំទាំងនោះធ្វើការងារតាមអំណាចរបស់ខ្លួន។ សកម្មភាពបែបនេះ ឃើញមាននៅក្នុងសិលាចារឹកជាច្រើនទៀត ទាំងនោះមានក្នុងសម័យមុនអង្គរ និងសម័យអង្គរ។ ក្នុងសិលាចារឹកនេះ ក៏បានបញ្ជាក់ថា ទង្វើបែបនោះ គឺជាអំពើបាបនាំឱ្យធ្លាក់នរក ដ្បិតជាការរារាំងដំណើរការរបស់ទេវស្ថាន។
សេចក្ដីប្រែសម្រួល
១- កមោយ៑ចៅម្រតាញ៑មហានិជ៌ិតវិបក្ឞតចោប៑ក្ញុំវ្រះរោះបាបនិឞាទិ
២- គិតប្លេទប៑មាន៑
សេចក្ដីប្រែសម្រួល
ក្មួយចៅរបស់ម្រតាញមហានិជ៌ិតបង្ករជម្លោះចាប់យកខ្ញុំបម្រើព្រះ នោះជាអំពើបាបធ្លាក់(នរក) គឺជាផលនៃការរារាំង(ទេវស្ថាន)។
វាក្យសព្ទ
កមោយ៑ ក្មួយ។ សម័យអង្គរប្រើជា កន្ម្វយ៑។
ម្រតាញ៑ ឋានន្តរនាមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ឬព្រាហ្មណ៍ជាន់ខ្ពស់ នៅសម័យមុនអង្គរ។
មហានិជ៌ិត (សំ. មានន័យថា មហាជ័យ, ដែលមានជ័យជម្នះដ៏អស្ចារ្យ) ជាឈ្មោះ
របស់ម្រតាញ។
វិបក្ឞ (សំ.) អ្នកបង្កជម្លោះ បក្សផ្សេង គូបដិបក្ស បច្ចាមិត្ត។
ចោប៑ ចាប់។
ក្ញុំវ្រះ ពលព្រះ អ្នកបម្រើព្រះ។
និឞាទិ (សំ. និឞាទិន៑) ដែលធ្លាក់ចុះ, ដែលសម្រាកក្នុងអ្វីមួយ។
ប្លេ ផល។ទប៑ ទប់ រារាំង។
អត្ថបទដើម៖ លោក ហ៊ុន ឈុនតេង
