ម៉ឹកនៅប្រទេសកម្ពុជាមានជាច្រើនប្រភេទដូចជា ម៉ឹកបំពង់ (រូបទី១លេខ២) ម៉ឹកដូង ម៉ឹកស្នូក (រូបទី១ លេខ៣) ម៉ឹកពីងពាងជាដើមដែលធ្លាប់ជួបប្រទះនៅលើទីផ្សាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ចំពោះពពួកម៉ឹកបុរាណក៏ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ ក្នុងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយពត៌មាន AMS អរិយធម៌ខ្មែរ ក៏បានធ្លាប់ចុះផ្សាយពួកសត្វ Nautilidae ដែលស្ថិតនៅក្នុក្រុមនៃពពួកម៉ឹកនេះដែរ តែមានសំបកប្រហាក់ប្រហែលខ្យង (រូបទី១លេខ៤) ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងថ្ម នៃភ្នំខ្លាកកូន ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងនៅភ្នំប្រាំពីរ ខេត្តបាត់ដំបង។ ក្នុងអត្ថបទខ្លីនេះ យើងសូមលើកយកប្រភេទម៉ឹក Orthoceras ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង យកមកបរិយាយដោយសង្ខេប។ ប្រភេទម៉ឹក Orthoceras មានរូបរាងប្រហាក់ប្រហែលនឹងម៉ឹកបំពង់នាពេលបច្ចុប្បន្ន តែវាមានសំបករឹងនៅផ្នែកខាងក្រៅ។ ចំពោះក្រុម Orthocerida គឺជាក្រុមដ៏សំខាន់នៃ Cephalopods បានផុតពូជ និងវត្តមានចាប់ពីដើម Ordovician (៤៨៥លានឆ្នាំ) រហូតដល់ចុង Triassic (២០១លានឆ្នាំ)។ លើសពីនេះ សំបករបស់ក្រុម Orthocerida នេះ មានរាងទ្រវែង (Orthoconic longicones) (រូបលេខ២) តែក៏មានប្រភេទខ្លះមានសំបករាងកោងផងដែរ។ ប្រភេទនៃម៉ឹកពួក Orthoceras ខ្លះមានទំហំធំវែង និងធំជាងមនុស្សទៅទៀត (រូបលេខ៣)។
តារាងវគ្គីសាស្ត្រ (Taxonomy)
| Kingdom រជ្ជៈ | Phylum សាខា | Class ថ្នាក់ | Subclass ថ្នាក់រង | Order លំដាប់ | Family សណ្តាន | Genes ពួក | Species ប្រភេទ |
| Animal | Mollusca | Cephalopoda | Nautiloidea | Orthocerida | Orthoceratidae | Orthoceras |
ម៉ឹកពួក Orthoceras (រូបលេខ៤-៥) បានរកឃើញនៅស្ថានីយផូស៊ីលសត្វសមុទ្រភ្នំក្រពើ (រូបលេខ៦) ដែលមានប្រវែង ៩ស.ម និងទទឹង១.៥ស.ម កប់ជាប់ក្នុងថ្មកំបោរ ដោយក្រុមការងារសិក្សាផូស៊ីល នៃនាយកដ្ឋានតំបន់បេតិកភណ្ឌ ក្រសួងបរិស្ថាន ក្នុងឆ្នាំ២០២២។ ភ្នំក្រពើស្ថិតនៅប្រមាណជិត២គីឡូម៉ែត្រពីភ្នំសំពៅ និងមានភ្នំក្បែរនោះដូចជាភ្នំក្តោង ភ្នំទ្រុងមាន់ទ្រុងទា និងភ្នំអណ្តើក ភ្នំទាំងនេះសុទ្ធតែជាប្រភេទភ្នំថ្មកំបោរ។ ភ្នំក្រពើស្ថិតនៅក្នុងឃុំភ្នំសំពៅ ស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបង។ តាមរយៈផែនទីភូគព្ភសាស្ត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបង្ហាញថា តំបន់ភ្នំក្រពើ គឺមានតំបន់មួយចំនួន មានអក្សរសំគាល់ PLS ដែលមានអាយុកាលស្ថិតនៅក្នុងសម័យកាល Permian (២៥១-២៩៩លានឆ្នាំ) ក្នុងស័ក Paleozoic។ សំណាកផូស៊ីលម៉ឹកនេះ ត្រូវបានរកឃើញនៅកន្លែងយកអាចម៍ដី ត្រង់ចំនុចជើងភ្នំ ផ្នែកខាងកើតនៃភ្នំក្រពើ។ តាមការពិនិត្យសំណាកនេះប្រហែលអាចរមាលមកពីផ្នែកខាងលើក្នុងពេលដែលគេកាយយកដីចេញ។ យើងបានរកឃើញបំណែកមួយទៀតនៃសត្វម៉ឹកបុរាណពីភ្នំ១៥០០ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបងផងដែរ (រូបលេខ៧) ដោយខ្លះមានទំហំប្រវែងប្រមាណ៥ស.ម។ តំបន់ភ្នំ១៥០០ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រ ស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបង ដែលនៅជាប់ពីអាងកំពីងពួយ។ តំបន់ភ្នំនេះមានភ្នំមួយចំនួននៅផ្តុំគ្នា ដូចជាភ្នំកំពីងពួយ(ភ្នំព្រះ) ភ្នំកែវ និងភ្នំ១៥០០ ដែលជាតំបន់ភ្នំថ្មកំបោរ មានប្រវែងប្រមាណ១០គីឡូម៉ែត្រ។ តំបន់នេះក៏ត្រូវបានកំណត់អាយុកាល នៅក្នុងសម័យកាល Permian (២៥១-២៩៩លានឆ្នាំ) ក្នុងស័ក Paleozoic។ ចំណែករូបទី៨ ជាប្រភេទមួយចំនួននៃពពួកម៉ឹក និងរូបលេខ៩ជាការបែងចែកចំណាត់ថ្នាក់នៃពពួកម៉ឹកផងដែរ។
តាមរយៈការសិក្សាទាំងនេះជាភស្តុតាងដែលបានបង្ហាញអំពីវត្តមាននៃពពួកម៉ឹកបុរាណ ពួក Orthoceras ដែលបានរកឃើញមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ៕
————————————–,
Prehistoric animals in Cambodia “fossils of squid in Orthoceras species”
In this article, we would like to briefly describe the types of Orthoceras squid found in Battambang province. Orthoceras squid looks similar to Pygmy squid but it has a harder shell on the outside. Orthocerida is an important group of Cephalopods that have become extinct, dating from the early Ordovician (485 million years) to the late Triassic (201 million years). In addition, the shell of this Orthocerida group is elliptical in shape (Orthoconic longicones), but some species also have a curved shell. Some species of Orthoceras squid are large in size, longer, and bigger than humans.
Orthoceras squid was found at Phnom Krapeu (Crocodile Mountain) Fossil Site by the Fossil Team of the Department of Heritage Zone, Ministry of Environment in 2022, its size is 9 cm in length and 1.5 cm wide, buried in limestone. Phnom Krapeu is located in Phnom Sampov commune, Banan district, Battambang province, about 2km from Phnom Sampov and there are nearby Phnom Ktong, Phnom Trong Morn, Trong Tea, and Phnom Antek, those mountains are in limestone type. According to the geological map of the Kingdom of Cambodia, the Phnom Krapeu is a code of areas with remarking PLS, which dates back to the Permian period (251-299 million years) in the Paleozoic era. The squid fossil was found at a soil excavation trench area on the eastern side of Phnom Krapeu. Based on the examination of the specimen, it may have felt from the mountaintop to a soil excavation trench area. In addition, we found other fragments of ancient squid from the Phnom 1500 in Battambang province, some of them about 5 cm in size. Phnom 1500 is located in Banan district, Battambang province, next to the Kamping Puoy basin. This mountain area has a number of mountains together, such as Phnom Kamping Puoy (Phnom Preah), Phnom Keo, and Phnom 1500 which are areas The limestone mountains are about 10 km in length. The area is also dated to the Permian period (251-299 Million years) in the Paleozoic era.
This research is evidence to illustrate the presence of ancient squid, as we can see the finding of Orthoceras species in mountains, Cambodia.
អត្ថបទដោយ៖ លោក លឹម វណ្ណច័ន្ទ
