ភ្នំស្វាយជាស្ថានីយ៍ផូស៊ីលសត្វសមុទ្រ មានទីតាំងស្ថិតនៅក្រុងសិរីសោភណ្ឌ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មានចំនុចនិយាមកា 279819-1504105។ ភ្នំស្វាយស្ថិតនៅខាងក្រោយសាលាខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ ភ្នំស្វាយ ជាទីតាំងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរទៅទស្សនា ដិ្បត ទីតាំងនេះអាចឱ្យអ្នកទេសចរទស្សនានៅទិដ្ឋភាពដ៏ស្រស់ស្អាត នៃទីរួមខេត្តបន្ទាយមានជ័យពីលើកំពូលនេះបាន។ ម្យា៉ងទៀតក៏ជាកន្លែងសម្រាប់ប្រជាជនក្នុងខេត្តនិយមដើរហាត់ប្រាណប្រចាំថ្ងៃ ដោយធ្វើដំណើរតាមផ្លូវបេតុងឡើងដល់កំពូលភ្នំតែម្តង។ ភ្នំស្វាយត្រូវរាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់បញ្ចូលជាតំបន់បេតិកភណ្ឌធម្មជាតិក្នុងឆ្នាំ២០២០។ ដិ្បតអីតំបន់នេះ មានសក្តានុពលផ្នែកធនធានធម្មជាតិ និងធនធានវប្បធម៌។
ភ្នំស្វាយជាប្រភេទភ្នំថ្មកំបោរ ដែលកកជាស្រទាប់ៗ ដែលមានអតីតកាលជាសមុទ្រមានអាយុកាលក្នុងស័កទី១ សម័យ Permian (២៥១-២៩៩លានឆ្នាំ)។ ផូស៊ីលត្រូវបានរកឃើញពាសពេញភ្នំ តែវាស្ថិតនៅក្នុងថ្ម។ សំណាកផូស៊ីលដែលបានរកឃើញដូចជា៖
១. ផូស៊ីលពពូក Crinoid ដែលមានច្រើនជាងគេនៅតាមថ្ម ពីក្រោមរហូតដល់លើ(រូបលេខ២-៣)។ ពពួក Crinoid ស្ថិតនៅក្នុងក្រុមជាមួយពពួកសត្វផ្កាយសមុទ្រ។ ក្នុងនោះ យើងបានប្រទះឃើញផ្នែកខាងក្បាលនៃ Crinoid (រូបលេខ៤)នៅនឹងថ្មមួយដុំដែលនៅចង្កេះភ្នំ ដែលកប់នៅក្នុងថ្មកំបោរ។
២. បំណែកផូស៊ីលត្រីបានរកឃើញកប់លើថ្មតាមផ្លូវឡើងទៅកាន់វត្តក្បែរចង្កេះភ្នំ។ នេះអាចជាផូស៊ីលត្រីទី១នៅប្រទេសយើង(រូបលេខទ៥)។ សំណាកត្រីនេះកប់ក្នុងថ្មមានទំហំតូច ជាក់ស្តែងនៅសល់តែផ្នែកខាងក្បាលបន្តិច និងព្រុយ។ នេះអាចមកពីសំណឺកធម្មជាតិ ឬក៏អាចមកពីការបំបែកថ្មនៅក្បែរផ្លូវឡើងទៅកាន់វត្ត។
៣. ផូស៊ីលផ្កាថ្ម ក៏បានរកឃើញនៅតំបន់នេះផងដែរ ដោយមានបង្ហាញផ្កាថ្មជាច្រើនប្រភេទ ចាំត្រូវធ្វើការសិក្សាលំអិត ដើម្បីកំណត់ពីប្រភេទនៃផ្កាថ្មទាំងនេះ (រូបលេខ៦-៧)។ ដោយឡែកនៅទីតាំងមួយ ស្ថិតនៅតាមផ្លូវឡើងទីកាន់វត្តភ្នំស្វាយបានប្រទះឃើញបំណែកថ្មកំបោរថ្ម៣ដុំ ក្នុងនោះមានបំណែកដុំមួយ មានផ្កាថ្មដែលមានប្រវែង៨០ស.ម។
៤. ពពួក Brachiopods ដែលមានរូបរាងប្រហាក់ប្រហែលងាវនោះ ក៏បានរកឃើញ
តិចតួចដែរ(រូបលេខ៨)។ ប្រភេទមួយទៀតមានសំបកតែម្ខាង មានរូបរាងដូចឆ្អឹងត្រី
៥. សំណាកផូស៊ីលមួយផ្សេងទៀត មានសណ្ឋានជាផ្នត់ៗហាក់ដូចជាពពួកសារ៉ាយ(រូបលេខ១០)។ មួយវិញទៀតយើងក៏បានជួបប្រទះប្រភេទផូស៊ីលម្យ៉ាងដែលមានរូបរាងប្រហាក់ប្រហែលរុក្ខជាតិមានរាងជាដុំមូលៗតគ្នា និងមានទ្រនង់កណ្តាល តើវាអាចជាផូស៊ីលរុក្ខជាតិទេ? (រូបលេខ១១)។ ចំណុចខ្លះក៏ទាមទារឱ្យមានកិច្ចសហការណ៍ជាមួយអ្នកជំនាញបរទេសផងដែរ ដើម្បីជម្រុញការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះឱ្យកាន់តែលម្អិត។
៦. ផូស៊ីលមួយចំនួនមួយទៀត ដែលបានរកឃើញក៏ពុំទាន់អាចកំណត់អត្តសញ្ញាណបាននៅឡើយ។
រួមសេចក្តីមកទីតាំងភ្នំស្វាយនេះ ជាទីតាំងមួយដែលមានតម្លៃសម្រាប់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវបែបវិទ្យាសាស្ត្រ ស្តីអំពីជីវៈចម្រុះក្នុងសមុទ្រសម័យបុរាណ ដែលមានអាយុកាលក្នុងសម័យ Permian (២៥១-២៩៩លានឆ្នាំ) នាស័កទី១។
———————————————
Marine Fossil site in Phnom Svay
Phnom Svay or Svay mountain is a marine fossil site located in Serey Sophorn City, Banteay Meanchey Province with UTM 279819-1504105. Phnom Svay is a place that attracts tourists to visit. This site allows tourists to see the beautiful landscape of Banteay Meanchey from the top. It is also a place where people to do hiking by taking the concrete road to the top of the mountain. Phnom Svay has been designated a natural heritage site by the Royal Government in 2020 which has the potential of natural and cultural resources.
Phnom Svay is a sort of limestone mountain that was a marine in the past and dates the first era of the Permian period (251-299 million years). Fossils are found widespread on the mountains but it was in rocks. Fossil specimens found several sorts namely:
Crinoid fossils are most abundant in rocks from bottom to top. Crinoid species are in the group of marine start fossils. In that, we found the head of a Crinoid on a rock at the mountain base buried in the limestone.
Fossils of fish and rocks were found on the way up to the pagoda near the ridge. This may be the first fish fossil in Cambodia. This fish specimen is buried in rock with the small size, apparently only a small part of the head and the fish fins remains. This may have come from natural erosion or from breaking rocks activity nearby.
Coral reefs fossil has also been found in the area, indicated a number of coral reef species that need to be studied in detail to identify these types of corals. Separately, other areas found three pieces of limestone, one of which has a piece of coral reef with a dimension 80cm.
Brachiopods were also found in small numbers that resembled snails. Another species has a single shell shaped like a fish bone.
Another fossil specimen looks like algae. On the other hand, we have also encountered a kind of fossil that looks like a plant, contains consecutive round pieces with a bone at the center, can it be a plant fossil? From this research, some points also require cooperation with foreign specialists to find out in more detail. Other fossils found have yet to be identified.
In conclusion, Phnom Svay is a valuable site for scientific research on ancient marine biodiversity which dates to the Permian period (251-299 million years) in the 1st era.
អត្ថបទដើម៖ លោក លឹម វណ្ណច័ន្ទ
