ភ្នំខ្លាកូនជាស្ថានីយ៍ផូស៊ីលសត្វសមុទ្របុរាណ មានទីតាំងស្ថិតក្នុងក្រុងសិរីសោភ័ណ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដោយធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិលេខ៥៦ ឆ្ពោះទៅកាន់ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ ត្រង់ចំនុចផ្សារចំការគរនឹងឃើញមវត្តខ្លាកូនចាស់ រួចបន្តដំណើរតាមផ្លូវវត្តនេះរហូតដល់ភ្នំខ្លាកូន។ ក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ ក្រុមការងារសិក្សាផូស៊ីលនៃនាយកដ្ឋានតំបន់បេតិកភណ្ឌ អគ្គសហគមន៍មូលដ្ឋាន ក្រសួងបរិស្ថាន បានចុះពិនិត្យ និងសិក្សាបឋម ដោយមានការចូលរួមពីមន្ត្រីមន្ទីរបរិស្ថាន និងនិស្សិតមួយចំនួន(រូបលេខ១)។
ភ្នំខ្លាកូន ជាប្រភេទភ្នំថ្មកំបោរ ត្រូវបានកំណត់អាយុកាលក្នុងស័កទី១ សម័យ Permian (២៥១-២៩៩លានឆ្នាំ)។ ថ្មកំបោរ បានកកជាស្រទាប់ៗដែលកើតឡើងដោយសារកំណក សារធាតុកំបោរពពួកសត្វសមុទ្រ។ អតីតកាលដែលធ្លាប់ជាសមុទ្រកាលពីរាប់លានឆ្នាំមុន កំណកនេះបានកកយ៉ាងក្រាស់ជាបន្តបន្ទាប់ ដែលមានភស្តុតាងសត្វសមុទ្រមួយចំនួនកប់នៅក្នុងនោះ។ តាមរយៈការចុះពិនិត្យរបស់ក្រុមការងារនៅតាមស្រទាប់ថ្ម និងក្នុងរូងភ្នំ បានរកឃើញប្រភេទសផូស៊ីលសត្វសមុទ្រមួយចំនួនដូចជា៖
១- ផ្កាថ្មមួយប្រភេទត្រូវបានរកឃើញនៅផ្នែកខាងលើនៃភ្នំខ្លាកូនចាស់ ដែលកប់ជាប់ជាមួយពពួកថ្មកំបោរ (រូបលេខ២)។ នៅក្នុងរូងភ្នំនៃភ្នំនេះយើងក៏បានជួបពពួកផ្កាថ្មនេះកប់នៅជាប់ថ្ម (រូបលេខ៣) ទៅតាមស្រទាប់ថ្មកំបោរ ដោយស្ថិតនៅក្នុងទឹកសមុទ្ររាក់។ តាមការពិនិត្យ ពពួកផ្កាថ្មនេះប្រហែលស្ថិតនៅក្នុង Family Rhizangiidae, Class Scleractinia, Filum Cnidaria។
២- ពពួក ណូទីលុស Nautilus មានរូបរាងប្រហាក់ប្រហែលខ្យង និងពពួកអាម៉ូនីត ដែលពពួកទាំងអស់ នេះស្ថិតនៅក្នុងសាខា Phylum តែមួយ។ ផូស៊ីលដែលយើងបានរកឃើញនេះ បែកដាច់ពាក់កណ្តាល មានទំហ៊ំប្រមាណ១៤ស.ម ស្ថិតនៅពពួក Phylum Mollusca, Class Cephalopoda, Subclass Nautiloidea, និង Other Nautilida តែពុំទាន់អាចកំណត់បានពីប្រភេទនៃឈ្មោះរបស់វាបាននៅឡើយទេ។ ពពួក Nautilus ជាពពួកដែលបានរស់នៅបន្តរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ ហើយវាក៏មានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលនឹងសំណាកផូស៊ីលដែលបានរកឃើញនេះផងដែរ (រូបលេខ៤)។
៣-ខ្យង ក៏បានរកឃើញជាច្រើនប្រភេទខ្លះដែរ។ ដោយប្រភេទផូស៊ីលខ្យងទាំងនេះ ធ្លាប់ប្រទះបានឃើញជាច្រើនស្ថិតនៅតាមតំបន់ក្បែរនេះ ដូចជា ភ្នំស្វាយ ភ្នំដូងព្រះ ភ្នំបាក់ជាដើម ដែលស្ថិតនៅក្នុងពពួក Phylum Mollusca ក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ Class Gastropoda និងបែងចែកទៅតាមអំបូរ Family ផ្សេងៗគ្នា។ (រូបលេខ៦៥) យើងអាចហៅខ្ចៅ បានលេចឡើងនៅស្រទាប់ថ្មកំបោរ ផ្នែកខាងលើភ្នំ។ (រូបលេខ៦-៧) ក៏មានទំហ៊ំតូចៗដែរ ចំណែក(រូបលេខ៨) តាមការពិនិត្យក៏មានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលខ្យងដែរ តែដូចជាមានបន្លានៅផ្នែកខាងក្រៅ។ យើងជឿថាអាចមានប្រភេទជាច្រើនផ្សេងៗទៀតបើសិនមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវលំអិត។
៤- (រូបលេខ៩) ជាផូស៊ីលសត្វសមុទ្រ ដែលយើងពិបាកក្នុងការសន្និដ្ឋាន តើជាអ្វី? វាមានទំហំប្រមាណ៥ស.ម។
៥- (រូបលេខ១០) នៅផ្នែកខាងលើនៃភ្នំនេះ ស្រទាប់ថ្មកំបោរមានស្លាកស្នាមជាច្រើនដែលពិបាកក្នុងការសន្និដ្ឋានថាជាផូស៊ីល ឬជាអ្វី? ស្លាកស្នាមទាំងឡាយនេះបានលាយឡំជាមួយផូស៊ីលខ្យង និងផូស៊ីលផ្សេងៗដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ។
ចំនុចទាំងឡាយដែលបានបង្ហាញខាងលើជាផ្នែកមួយនៃពត៌មានបឋម ដែលបានរកឃើញក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីផូស៊ីលនៅកម្ពុជា។ ភ្នំខ្លាកូនចាស់ជាស្ថានីយផូស៊ីលសត្វសមុទ្រ ដែលមានតម្លៃសម្រាប់ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវជីវៈចម្រុះសម័យបុរាណ សម្រាប់ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ និងការអប់រំ និងការវិវត្តនៃប្រវត្តិសាស្ត្រធម្មជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាតាំងស័កទី១ Paleozoic ក្នុងសម័យ Permian (២៥១-២៩៩លានឆ្នាំ)៕
រូបលេខ១ 
រូបលេខ២ 
រូបលេខ៣ 
រូបលេខ៤ 
រូបលេខ៥ 
រូបលេខ៦ 
រូបលេខ៧ 
រូបលេខ៨ 
រូបលេខ៩ 
រូបលេខ១០
—————————————————————-
Marine Fossil Site at Phnom Khla Kon
Phnom Khla Kon is an ancient marine fossil site located in Serei Sophorn City, Banteay Meanchey Province, on National Road 56 towards Banteay Chhmar Temple. In 2021, the Fossil Team of the Department of Heritage Zone, Ministry of Environment inspected and studied the primary study with the participation of officials of the Department of Environment and some students.
Phnom Khla Kon, a type of limestone mountain, dates back to the first Permian era (251-299 million years). Limestone is a solidification in layers formed by the accumulation of lime from marine species. Formerly a sea is millions of years ago, the solidification was consistently frozen, with evidence of some marine animals in it. Through team inspections in the rock layers and in the caves, some species of marine fossils were found, such as:
1- A type of coral is found in the upper part of Phnom Kkla Kon Chas, which is buried with limestone. In the caves of this mountain, we also found these corals buried in the rocks along with the limestone layer in the shallow sea. According to examination, this coral may be in the Family Rhizangiidae, Class Scleractinia, Filum Cnidaria.
2-Nautilus is similar in shape to shell and ammonites, all of which belong to the Phylum Class. The fossils we found were broken in the middle with 14 cm in size and belong to the Phylum Mollusca, Class Cephalopoda, Subclass Nautiloidea, and Other Nautilida species, but their names have not yet been determined. The Nautilus is a species that has survived to the present day. It also has a figure similar to fossil sediments that we have found.
3-Shells were also found in some species. Many of these shell fossils have been found in nearby areas, such as Phnom Svay, Phnom Dong, Preah Phnom Bak, etc., which belong to the Phylum Mollusca and the Class Gastropoda, and are divided into different family species.
4-Another marine fossil has been found but it is difficult to identify? It has a dimension about 5 cm in size.
5-As to the fossils found at the top of the mountain, there are many layers of limestone that are difficult to identify as fossils or what? These scars were mixed with shells and other fossils as described above.
The points presented above are part of the preliminary information found in fossil research in Cambodia. Phnom Khla Kon Chas is a valuable marine fossil site for ancient biodiversity research for science and education and the evolution of Cambodia’s natural history since the first Paleozoic era in the Permian period (251-299 million years).
អត្ថបទដើម៖ លោក លឹម វណ្ណច័ន្ទ
