កង្កួច (ខ្មែរយើងច្រើនហៅថា “អង្កួច” ទៅវិញ) ជាឧបករណ៍តន្ត្រីមួយប្រភេទដែលគេឃើញមាននៅក្នុងតំបន់ផ្សេងៗនៃពិភពលោក រួមទាំងតំបន់អាស៊ីអគ្នេយ៍ មានប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។
យើងគប្បីហៅឧបករណ៍តន្ត្រីនេះថា “កង្កួច” ព្រោះពាក្យ “កង្កួច” មានន័យថា ”ស្រែក រកគ្នា” ដែលអ្នកលេងកង្កួចប្រើដើម្បីទាក់ទងឬបញ្ជូនសារទៅគ្នា។ កង្កួច ធ្វើពីប្ញស្សីឬដែកមានអណ្តាតដូចស្នែង ហើយមានរាងត្រង់ឬខាងចុងសងខាងដូចទូក។ កង្កួច មានបណ្តោយប្រវែងប្រមាណមួយចំអាម និងទទឹងប្រមាណប៉ុនម្រាមដៃ។ បើធ្វើពីប្ញស្សី គេត្រូវយកប្ញស្សីឲ្យមានជាប់ថ្នាំងម្ខាង បិតឲ្យជបក្បាលបន្តិច។ បន្ទាប់ពីថ្នាំងមក គេត្រូវបិតឲ្យស្តើងរៀវទៅខាងចុង ហើយពុះចុងប្ញស្សីនោះជាបីភាគ ដោយទុកភាគកណ្តាលឲ្យលយវែងជាងគេ ហើយធ្វើឲ្យត្រមោងចុងបន្តិចដើម្បីធ្វើអណ្តាត។ គេបិតអណ្តាតឲ្យស្តើង ដើម្បីឲ្យផ្លុំទៅឮសូររលាស់ល្អ។ បើធ្វើពីដែក គេក៏ធ្វើប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងប្ញស្សីដែរ ខុសតែរាងរៅបន្តិច។
របៀងលេង
ពេលលេង គេយកដៃឆ្វេងកាន់កង្កួចដាក់ផ្ទប់នឹងមាត់ យកដៃស្តាំផ្ទាត់ចុងអណ្តាតកង្កួច ដោយអ្នកលេងបញ្ចេញខ្យល់ធ្វើបទតាមមាត់ខ្លួនឯង។
របៀបប្រើប្រាស់
នៅកម្ពុជាយើង ឧបករណ៍កង្កួចត្រូវបានប្រើដោយអ្នកឃ្វាលគោក្របី ចាំស្រែចម្ការ ឬសម្រាប់ទំនាក់ទំនងផ្ញើសាររវាងបុរស និងស្ត្រី។ គេសម្តែងឧបករណ៍នេះទោល ឬកំដរអ្នកច្រៀង។ គេមិនឃើញមានប្រើនៅក្នុងវង់ភ្លេងឡើយ។
តាមការស្រាវជ្រាវរបស់យើង យើងឃើញថាអ្នកដែលចេះលេងកង្កួចមានចំនួនតិចណាស់នៅកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃ ទាំងនៅទីក្រុង និងជនបទ។ ដោយសារកត្តាខាងលើនេះ និងមិនមានតម្រូវការឲ្យឧបករណ៍កង្កួចប្រើប្រាស់នៅក្នុងវង់តន្ត្រី ជាពិសេសកំដរពិធីដែលផ្សាភ្ជាប់នឹងជីវិតរបស់ប្រជាជន ព្រមទាំងមធ្យោបាយទំនាក់ទំនងបច្ចេកវិទ្យាទំនើបសម្បូណ៌បែបនាពេលបច្ចុប្បន្នផង កង្កួចស្ទើរតែបាត់បង់លែងឃើញគេសម្តែង។
ពិធីបុណ្យទាន ប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ដែលតម្រូវឲ្យមានតន្ត្រីកំដរ គឺជាកត្តាមួយដ៏សំខាន់ជួយឲ្យឧបករណ៍រស់។ លើសពីនេះទៅទៀត ការសិក្សារៀនសូត្រ និងយល់ដឹងពីវប្បធម៌ជាតិ ក៏ជាកត្តាសំខាន់ដើម្បីអ្នកបន្តវេនគោរពស្រឡាញ់ និងថែរក្សាសម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិបន្តទៅអនាគត។
អត្ថបទដើម៖ លោកបណ្ឌិត សំ សំអាង